Dio, psiĉjo kaj mi

Vojaĝ'ant'e en mal'proksim'a land'o, vir'o iĝ'is ne'vol'e implik'it'a en streĉ'a komplik'a aventur'o, kiu'n, pro respekt'o al li'a privat'ec'o, ni ne rakont'os ĉi tie. Ĝi inkluziv'is long'a'n ne'just'a'n kapt'it'ec'o'n. Post li'a re'ven'o hejm'land'e'n, re'adapt'iĝ'o al la normal'a viv'o montr'iĝ'is mal'facil'a, ĉar li'n profund'e traŭmat'is la eg'e impres'a'j tra'viv'aĵ'o'j kaj la tro long'a period'o de mal'sekur'ec'o, tra kiu'j li pas'is tie for'e. Li'a'n dorm'o'n, ekzempl'e, invad'is prem'sonĝ'o'j ne'el'ten'ebl'e angor'ig'a'j. Kurac'ist'o konsil'is entrepren'i psik'o'terapi'o'n. La terapi'o tre bon'e sukces'is. Ĝi liber'ig'is la pacient'o'n je tiu'j angor'sonĝ'o'j kaj ali'a'j perturb'a'j sekv'o'j de la traŭmat'o. Sed dum la terapi'o okaz'is ankaŭ io ne'kred'ebl'a, mister'a, spec'o de mistik'a trans'lok'iĝ'o, kiu ŝok'e-sku'e efik'is al la terapi'ist'o kaj vek'is en li fort'eg'a'n sci'vol'em'o'n. Post kiam ambaŭ konsent'is, ke plu'a terapi'o ne plu est'as bezon'at'a, la psik'fak'ul'o pet'is la pacient'o'n, aŭ pli ĝust'e, nun, eks'pacient'o'n, tamen plu ven'i al ĉiu'semajn'a renkont'o por pli detal'e rakont'i pri tiu ekster'ordinar'a spert'o. La pacient'o akcept'is. Ĉi tiu libr'o prezent'as la dialog'o'n inter la pacient'o kaj la psik'o'terapi'ist'o, kiu'n la unu'a familiar'e, amik'e nom'as Psiĉjo.

Unu'a kun'sid'o: Strang'a vojaĝ'o

– Vi far'as al mi ver'e grand'a'n komplez'o'n akcept'ant'e diskut'i kun mi pri vi'a'j tra'viv'aĵ'o'j. Kiel mi dir'is, ili fascin'as mi'n. Sed ĉio est'u plen'e klar'a inter ni. Ne plu tem'as pri terapi'o. Ni'a profesi'a rilat'o fin'iĝ'is. Ni trans'ir'as al io tut'e mal'sam'a: scienc'a esplor'o. Vi far'as al mi, dank'ind'e, la grand'a'n serv'o'n kontent'ig'i mi'a'n fak'ul'a'n sci'vol'em'o'n.

– Cert'e est'os al vi psikologi'e util'e detal'e pri'parol'i tiu'n spert'o'n, sed ĉar ne plu est'as terapi'o, est'us absurd'e, ke mi postul'u pag'o'n de vi. Kaj ne est'us honest'e rilat'e al la san-asekur'o.

– Psiĉjo, psiĉjo, vi mis'kompren'is mi'n. Mi cel'is: ĉu mi far'u tiu'n serv'o'n al vi sen'pag'e, aŭ ĉu vi pag'u mi'n?

– Ho! ... Ver'dir'e, pri tio mi tut'e ne pens'is ... Mi opini'is, ke, ĉar vi ŝat'as parol'i pri vi ...

– Nu, nu, bon'e, mi est'os si'n'don'em'a. Mi mal'ferm'as al vi mi'a'n anim'o'n sen atend'i mon'a'n kompens'o'n. Ĉu mi kuŝ'u sur vi'a sof'o?

– Domaĝ'e! La sur'sof'a faz'o de la terapi'o est'is ver'e mal'streĉ'a. Plaĉ'is al mi, kiam mi'a monolog'o vi'n dorm'ig'is, kaj mi aŭd'is vi'n ronk'i mal'antaŭ mi ... Per kio mi komenc'u?

– Moment'et'o'n, mi kontrol'u la magnetofon'o'n. Bon'e, funkci'as. Vi plu konsent'as, ke mi sur'bend'ig'u, supoz'ebl'e, ĉu ne?

– Se mi dir'us al vi, ke tio mi'n rav'as, mi mensog'us. Ali'flank'e, est'as ver'e, ke tio flat'as mi'n. Pri unu afer'o mi tamen ĝoj'as: la mikrofon'o ne vid'ebl'as. Mi esper'as, ke baldaŭ mi forges'os pri ĝi.

– Dank'o'n. Vi sci'u, vi'a kontribu'o cert'e konsist'ig'os la ĉef'a'n part'o'n de mi'a stud'o pri religi'a delir'o kun kurac'a efik'o.

– Plej bon'e est'us, ke vi re'dir'u, kia'manier'e vi ek'vid'is tiu'n lum'a'n est'ul'o'n, kaj mal'kovr'is ĉiu'j'n ekster'ordinar'a'j'n afer'o'j'n, pri kiu'j vi rakont'is al mi. Mi kon'as la afer'o'n proksim'um'e, sed mi bezon'as detal'a'n rakont'o'n.

– Se tio'n vi dezir'as, bon'e ... Ĉio komenc'iĝ'is, kiam mi sufer'is sen'dorm'ec'o'n. Ĉu vi memor'as?

– Jes, sed far'u, kvazaŭ mi ĉio'n forges'is. Vi'a'n sen'dorm'ec'o'n kaŭz'is ventr'o'dolor'o, ĉu ne?

– Jes, mi ĉiu'nokt'e vek'iĝ'is ĉirkaŭ la kvar'a, kaj eg'e dolor'is al mi la ventr'o, kio mal'help'is mi'n re'dorm'i. La dolor'o grand'part'e mal'aper'is post la el'lit'iĝ'o, sed la mank'o de dorm'o, kiu adici'iĝ'is de nokt'o al nokt'o, ig'is mi'a'j'n tag'o'j'n pli kaj pli aĉ'a'j. Mi sent'is mi'n el'ĉerp'it'a. Mi ne plu el'ten'is. Mi ir'is konsult'i fak'ul'o'n, special'ist'o'n pri stomak'o kaj intest'o'j, kiu far'is ĉia'spec'a'j'n ekzamen'o'j'n kaj kontrol'o'j'n, li eĉ en'ŝov'is en mi'a'n ... nu ... en mi'n ... mini-televid'kamer'o'n por vid'i, kiel stat'as la afer'o'j tie en'e. Li konklud'is, ke ĉio stat'as bon'e, ke logik'e ne dev'us dolor'i, kaj ke se tamen dolor'as, neni'o far'ebl'as, mi nur kutim'iĝ'u viv'i kun tio. Facil'a dir'o! Mi prov'is trov'i sistem'o'j'n por ig'i la afer'o'n pli facil'e el'port'ebl'a. Amik'o direkt'is mi'n al kurs'o pri mal'streĉ'teknik'o'j. Mi do trejn'is mi'n ĉiu'nokt'e, kiam mi vek'iĝ'is ĉirkaŭ la kvar'a, sen'streĉ'ig'i mi'a'n korp'o'n (“dis'las'i la muskol'o'j'n” dir'is la sinjor'in'o, kiu gvid'is la kurs'o'n), kaj est'as ver'e, ke tio help'is. Iom. En la nokt'o, pri kiu vi pet'as mi'n rakont'i, mi est'is tut'e sen'streĉ'a, kun ĉiu'j muskol'o'j mol'a'j kaj ost'ar'o pez'a kiel plumb'o, sed tamen al mi kruel'eg'e dolor'is. Io est'is komplet'e blok'it'a en mi'a ventr'o, kaj mi kred'as, ke mi est'is mort'ant'a. Terur'at'e, perd'ant'e la kap'o'n pro angor'o, mi dis'send'is sav-al'vok'o'n.

– Fakt'e, mi re'memor'is pri mal'jun'a ĵuras'an'o, kiu re'san'ig'is hom'o'j'n al'vok'ant'e difin'it'a'n sankt'ul'o'n laŭ preciz'a formul'o. Tio don'is al mi la ide'o'n. Mi kri'is en'mens'e: “Ej vi, la sankt'ul'o, kiu kapabl'as re'san'ig'i el ventr'o'dolor'o, kurac'u mi'n, tro dolor'as!” Apenaŭ mi fin'is mens'e prononc'i tiu'j'n vort'o'j'n, jen mi kvazaŭ renvers'iĝ'is en ali'a'n mond'o'n, kiu'n pri'skrib'i ne ebl'as. Est'is kvazaŭ sonĝ'o, sed mi sci'is, ke mi ne dorm'as, ke mi ne sonĝ'as. Mi est'is tro akr'e konsci'a, kaj ĉio est'is stabil'a, neni'o modif'iĝ'is de sekund'o al sekund'o, kiel en sonĝ'o'j.

– Vaku'e. Ne trov'iĝ'is kadr'o, scen'ej'o, dekoraci'o. Est'is simpl'a kaj absolut'a mal'plen'o. Sed jen al'ven'is knab'in'et'o, bel'eg'a, kvin- aŭ ses'jar'a, je la aĝ'o, kiam oni al'ir'as ĉio'n lud'e kaj salt'et'as anstataŭ paŝ'i. Mi vid'is ŝi'n sam'e, kiel oni vid'as person'o'n en sonĝ'o, sed mi sci'is, ke mi ne sonĝ'as. Ŝi gest'is, kun sun'radi'a rid'et'o, ke mi sekv'u ŝi'n. Ŝi'n mi do sekv'is. Mi tiel al'ven'is al lok'o, kie mi dev'is elekt'i. Kiel diabl'e mi tio'n rakont'os al vi?

– Tio'n ne ebl'as dir'i. Est'is sam'temp'e materi'e kaj ne'materi'e. Ne tem'is pri demand'o, pens'o, vort'o'j, est'is perfekt'e konkret'e, kiel objekt'o est'as konkret'a. Tuŝ'ebl'a, vid'ebl'a aĵ'o. Sed est'is ... mi ne sci'as, kiel dir'i ... antikv'a pes'il'o, kun du teler'o'j, kaj sur unu mi dev'is prem'i, sed sam'temp'e est'is voj'fork'o en arb'ar'o, kaj mi dev'is elekt'i ĉu la dekstr'a'n voj'et'o'n, ĉu la mal'dekstr'a'n, kaj sam'temp'e est'is komput'il'a menu'o, kie ebl'as al'klak'i al “jes” aŭ “ne”. Est'is ĉio ĉi sam'temp'e, kaj neni'o el tio. Aŭ ebl'e est'is ĉiu'j ĉi bild'o'j si'n'sekv'e.

– Est'as ĝen'e ne dispon'i taŭg'a'n pronom'o'n. Mi ne pov'as dir'i ĝi, ĉar ne tem'as pri io, sed pri iu. Sed tiu, pri kiu mi nun parol'as, est'as sen'lim'a. Se mi dir'us li, mi for'pren'us de li ĉio'n in'a'n, kaj se mi dir'us ŝi, mank'us al ŝi ĉio vir'a. Cert'e tiu mank'o de trans'seks'a pronom'o komplik'os mi'a'j'n klar'ig'o'j'n, sed kio'n far'i?

– Est'as hom'o'j, kiu'j propon'as uz'i ri aŭ ŝli aŭ li'ŝi tia'kaz'e ...

– Tem'as pri ali'a kaz'o. Tiu'j rilat'as al est'aĵ'o'j, kiu'j hav'as seks'o'n, ĝi nur est'as ne'difin'it'a. La lum'a est'ul'o, pri kiu vi pet'as mi'n rakont'i, situ'as trans seks'a disting'o. Ebl'e mi prov'os uz'i la vort'o'n tiu, sed di ŝajn'as al mi akcept'ebl'a. Esper'ebl'e vi kutim'iĝ'os al ĝi.

– Pri kiu do tem'is, kiam vi dev'is elekt'i? Kia est'ul'o? Sen'lim'a, vi ĵus dir'is, sed krom'e?

– Mi ne sci'as. Re'foj'e mi ne pov'as respond'i. Di'n, aŭ tiu'n se vi prefer'as, mi ne vid'is, kaj sam'temp'e iel vid'is. Ĉia'okaz'e, mi sci'is, ke tem'as pri iu sen'fin'e bon'kor'a, afabl'a, amik'a, am'ant'a. Kaj ke kun tiu mi rifuz'is rilat'i.

– Kio? Tio'n vi ne dir'is, kiam vi rakont'is al mi vi'a'n aventur'o'n unu'a'foj'e!

– Ŝajn'as al mi ne'ebl'e, ke tio'n mi pri'silent'is. Tem'as ja pri la plej tragik'a moment'o en mi'a viv'o! La plej intens'a. Pint'a moment'o, ĉef'moment'o. Mi'n invad'is uragan'a mal'am'sent'o. Neniam antaŭ'e kaj neniam post'e mi spert'is sent'o'n tiel ampleks'a'n, tiel fort'a'n, tiel tut'pren'a'n. Em'o'n mort'ig'i, detru'i, pied'prem'i, sufer'ig'i, humil'ig'i.

– Kial? Kio'n ĝi far'is al vi, por ke vi re'ag'u per tia per'fort'em'o? (Pardon'u mi'n, sed mi ne sukces'us dir'i di, mi uz'os ĝi, aŭ li, laŭ tio, kio spontan'e ven'os al mi'a buŝ'o). Kio'n do vi riproĉ'is al tiu est'ul'o?

– Neni'o'n. Est'is la plej am'ind'a est'ul'o imag'ebl'a. Mi ne sci'as, de kie ven'is tiu mal'am'o, sed ĝi est'is terur'a. Mi ne kompren'is ĝi'n. Est'is mir'ig'e, ke mi sent'as tia'n eksplod'o'n de mal'am'o, mi, kiu est'as kutim'e pac'am'a, afabl'a, ne pli malic'a ol iu ajn. Ĉu la mal'am'o font'is el tio, ke mi nepr'e dev'is elekt'i, kaj mi vol'is elekt'i Mi'n? Kiel elekt'i Mi'n sen unu'e elimin'i Di'n? Kaj kiel trov'i la energi'o'n por tiu'n detru'i, se ne en mal'am'o? Sam'e terur'is kiel ne'kompren'ebl'is, sed mi memor'as perfekt'e. Mi eĉ pov'as dir'i, ke rakont'ant'e mi re'sent'as la turment'o'n. Est'as mi – la “mi”, kiu nun sid'as antaŭ vi – kiu mort'ig'e mal'am'is.

Tio daŭr'is jar'mil'o'j'n, almenaŭ tiel mi sent'is la afer'o'n. Jar'mil'o'j'n da tim'ig'a dezir'o mort'ig'i, tortur'i, pied'e dis'prem'i. Por mi'a korp'o sen'streĉ'a sur la lit'o, daŭr'is ver'ŝajn'e nur kelk'a'j'n minut'o'j'n. Sed mi trov'iĝ'is en ali'a spac'o-temp'o. Plej ĝen'e est'is la fakt'o vid'i, ke mi est'as stult'ul'o, ĉar tiu rilat'is al mi plej bon'kor'e, propon'is al mi si'a'n amik'ec'o'n. Kaj ke klar'e di est'is plej potenc'a. Hav'i amik'o'n en la alt'a'j sfer'o'j de potenc'o pov'as est'i eg'e util'e, ĉu ne? Sed kvankam mi vid'is ĉio'n ĉi plej klar'e, la em'o est'is pli fort'a ol mi. Kvazaŭ mi est'us iu ali'a. Kvazaŭ la tut'a mal'am'o de la hom'ar'o, ek de Lucy kaj Cro-Magnon, koncentr'iĝ'is en mi por instig'i mi'n ĉes'ig'i tiu'n ul'o'n, kiu rid'et'is al mi am'em'e kaj propon'is al mi kun'ag'ad'o'n.

Neni'u iam ajn sci'os, kiom kost'is al mi dir'i “ne” al mi'a mal'am'o kaj fin'e elekt'i Di'n. Est'is super'hom'a pen'eg'o. Simil'a al tiu, kiu'n vi dev'as far'i, kiam vi grimp'as sur rok'o kaj vi sent'as, ke vi tuj fal'os: la muskol'o'j est'as maksimum'e streĉ'it'a'j, vi sent'as, ke vi el'las'os la ten'o'n, kaj tamen vi trov'as en vi la energi'o'n por last'a fort'o'streĉ'o, por alt'ig'i vi'n kaj lok'i vi'a'n pied'o'n sur et'a'n, mal'larĝ'a'n star'ej'o'n. La fort'o'streĉ'o simil'is al tio, mi sent'is, kvazaŭ mi'a'j “psik'a'j muskol'o'j” tuj definitiv'e ŝir'iĝ'os. Sed tuj post kiam mi ĝi'n far'is, tuj post kiam – mi ne sci'as, kial – mi ek'genu'is frunt-al-ter'e kiel preĝ'ant'a islam'an'o (ne est'is grund'o, ne est'is frunt'o, sed ...), ĉio re'e ŝanĝ'iĝ'is. Ĉio far'iĝ'is mir'ind'a. Ŝveb'is miliard'o'j da est'aĵ'o'j flug'il'hav'a'j, muzik'ant'a'j, da infan'o'j, da eg'e simpati'a'j hom'o'j, plus papili'o'j, bird'o'j, flor'o'j, kun'e kun ekster'ordinar'a'j muzik'o'j, mez'e de kolor'o'j, kiu'j ne ekzist'as sur ni'a planed'o. Kaj jen rid'et'is tiu, plej simpl'a, plej bon'a, bon'ven'ig'em'a. Di montr'is si'n feliĉ'a, ke mi akcept'is la propon'it'a'n amik'ec'o'n. Ŝajn'as, ke mi rest'is tie pli'a'n jar'mil'o'n ...

– Post'e? Post'e re'ven'is la knab'in'et'o por demand'i, ĉu mi dezir'as re'ir'i Ter'e'n, aŭ rest'i tie. Mi okul'e skan'is ĉiu'j'n univers'o'j'n, ĉiu'j'n galaksi'o'j'n. Mi fokus'is al mi'a nask'iĝ'a planed'o, mi vid'is, kio okaz'as sur ĝi, kaj mi'n traf'is la pens'o, ke ebl'e mi pov'us far'i i'et'o'n por pli'bon'ig'i la situaci'o'n. Jes ja, mi sci'is, ke mi'a kontribu'o pov'os est'i nur eta-et'a, minimum'a, kompar'e kun la bezon'o'j, sed ĝi est'os pli ol nul'o, kaj mi konklud'is, ke ind'os. Se pro mi kelk'a'j person'o'j sent'os si'n pli bon'e, pli feliĉ'os, pli kontribu'os al la bon'o aŭ plezur'o de ali'a'j, ĉu tio ne kompens'os la mal'ĝoj'o'n for'las'i la paradiz'a'n lok'o'n, en kiu mi trov'iĝ'is? Mi do respond'is, ke mi vol'as re'ir'i Ter'e'n. Ŝi dir'is, ke se mi vol'os por'temp'e re'ven'i al tiu ali'a mond'o, est'os plej simpl'e. Sufiĉ'os, ke mi el'vok'u ŝi'n, memor'u ŝi'a'n vizaĝ'o'n, kaj ŝi re'ven'ig'os mi'n.

Vi sci'u, kiam mi est'is dek'du'jar'a, mi'a patr'in'o nask'is et'a'n frat'in'o'n, kiu ne long'e viv'is. Mi ne sci'as, kial, sed mi'a impres'o est'as, ke la knab'in'o est'as ŝi. Sed mi neniam pens'as, ke mi pov'us demand'i ŝi'n. Tio'n mi nepr'e foj'e far'u. Est'u kiel ajn, ĝust'e tiel ĉio okaz'is. Mi re'ir'as tie'n preskaŭ ĉiu'foj'e, kiam mi tio'n dezir'as. Nu, ne est'as aŭtomat'a afer'o, de'pend'as de mi'a lac'ec'o, de mi'a mens'o'stat'o, foj'foj'e de la veter'o. Se ŝtorm'as, ne prosper'as al mi. Sed, ĝeneral'e, mi pov'as tie'n ir'i, kiam mi vol'as. Kaj ili klar'ig'as al mi mult'o'n.

– Fakt'e, ĉiam est'as tiu, singular'e. Sed est'as ankaŭ ili, plural'e. Tiu ja parol'as al mi per la buŝ'o de mult'a'j ali'a'j, di montr'as al mi per ali'ul'a'j gest'o'j. La knab'in'et'o est'as la knab'in'et'o, sed ĉio, kio'n ŝi far'as, ĉio, kio'n ŝi dir'as, est'as tio, kio'n tiu suflor'as al ŝi. Kaj ĉar tiu'n ŝi am'as, ŝi ag'as eĉ ne pens'ant'e, ke ŝi pov'us far'i i'o'n ali'a'n, ŝajn'as al mi. Tamen ŝi pov'us rifuz'i. Ŝi est'as liber'a. Vi aspekt'as pens'em'e!

– Ne ebl'us dir'i, tiel mal'sam'a'j ili est'as. Pov'as est'i mal'jun'a barb'ul'o, or'a kaj tra'vid'ebl'a lum'o kun hom'a kontur'o, matur'aĝ'a sinjor'in'o, best'o parol'ant'a kiel en infan'a fabel'o. Foj'foj'e est'as kvazaŭ voĉ'o en grot'o, aŭ la muĝ'o de ŝtorm'a ocean'o. Ali'foj'e est'as ĥor'o de rus'a'j monaĥ'o'j, kiu'j kant'as mir'ind'e anim-alt'ig'a'j'n kant'o'j'n, kaj per tio mi ricev'as mesaĝ'o'n, kiu'n mi kompren'as, kvankam mi tut'e ne sci'as, kiel. Pov'as est'i objekt'o aŭ rakont'o, fabel'o, kiu est'as rakont'at'a al mi, sed kiu, iel, est'as real'a. Iom kiel film'o aŭ desegn'o'film'o. Ne ebl'as klar'ig'i. Vort'o'j ne ekzist'as por pri'skrib'i ĉio'n ĉi. Oft'e ŝajn'as al mi, ke mi ne'vol'e nur “vest'as” ne'vid'ebl'a'j'n est'ul'o'j'n per konkret'a korp'o, tut'e simpl'e por facil'ig'i la dialog'o'n.

– Ebl'e. Mi hav'as neniu'n cert'ec'o'n krom pri la fakt'o, ke por mi, tio est'as tut'e real'a. Ebl'e ne laŭ la ekster'a aspekt'o, laŭ tio, kio'n mi vid'as kaj aŭd'as, sed laŭ est'o, kiu situ'as trans la sens'o'j.

– Strang'e, strang'e! Oni cert'e rajt'as nom'i tio'n delir'o, kun halucin'o'j ... Mi tamen mir'as pri tiu'j ripet'at'a'j halucin'o'j en iu, kiu, en la ceter'a viv'o, el'montr'as neniu'n sign'o'n de psik'oz'o. Fascin'a afer'o!

Du'a kun'sid'o: Kat'o kaj teler'o

– Vi'a vizaĝ'o aspekt'as streĉ'it'e, kaj blu'ring'e vi'a'j okul'o'j ... Ĉu vi mal'bon'e dorm'is, kar'a psiĉjo mi'a? Mi esper'as, ke ne mi'a'j ĉiel'a'j aventur'o'j kaŭz'as al vi sen'dorm'ec'o'n, ĵet'ant'e sem'o'j'n de dub'o en vi'a'n bel'a'n scienc'a'n cert'ar'o'n!

– Ne, ne. Ne rilat'as al tio. Sed mi'a semajn'o plen'is je mal'facil'aĵ'o'j. Kaz'o'j urĝ'a'j, kaz'o'j prem'a'j ... Angor'ig'a'j decid'o'j kun ne'kalkul'ebl'a risk'o, kiam oni ne sci'as, kie situ'as la prav'a elekt'o ... La hom'o'j ne imag'as, kiel sol'a'j ni sent'as ni'n kun ni'a respond'ec'o.

– Se vi est'us sam'e bon'ŝanc'a kiel mi, vi ne est'us sol'a, ĉar vi hav'us miliard'o'j'n da alianc'an'o'j kaj help'ant'o'j tie trans'e, oft'e mil'obl'e pli kompetent'a'j ol vi.

– Mi ne pov'us trov'i tiu'n help'o'n sen mensog'i al mi. Mi ja ne kred'as je la ekzist'o de tiu trans'a mond'o. Sed sufiĉ'e pri mi! Ni re'pren'u vi'a'n rakont'o'n. Fakt'e, kvankam ĉio, kio'n vi spert'as en vi'a halucin'at'a mond'o, eg'e interes'as mi'n, mi ŝat'us, ke ni ĉef'e koncentr'u ni'n sur ... sur ... tiu, kiu'n vi fin'fin'e elekt'is. Ĉu vi leg'is unu aŭ du tekst'o'j'n pri Di'o, kiel mi konsil'is al vi ĉirkaŭ la fin'o de la terapi'o?

– Ne, mi neni'o'n leg'is. Tamen mi pren'is du'on'serioz'e vi'a'n konsil'o'n. Mi ir'is al bibliotek'o kaj foli'um'is kelk'a'j'n libr'o'j'n pri tiu, kiu'n oni nom'as Di'o. Mi tuj vid'is, ke ĉi-last'a ne hav'as mult'o'n komun'a'n kun mi'a amik'o el tie trans'e. Tiu'j tekst'o'j plen'plen'as per grand'liter'o'j: Li, Vi, Li'a, Si'a, Vi'n, ktp. Mi nun kon'as di'n sufiĉ'e bon'e por sci'i, ke tiu'j'n majuskl'o'j'n di ne el'port'us. Di est'as simpl'ec'o mem, kaj tiel proksim'a! Tiu'j grand'liter'o'j kre'as distanc'o'n. Distanc'o'n kun iu ali'a di ne ŝat'as. Ĝust'e ĉar di est'as tut'e proksim'a la hom'o'j ne rimark'as di'n. Vi ne rimark'as vi'a'n sang'o'n, ĉu? Tamen ĝust'e vi'a sang'o ig'as vi'n viv'i. Sed vi ne vid'as ĝi'n, ĉar ĝi est'as en vi, ĉar ĝi est'as vi kaj ĝi ne est'as vi. Kiel mi'a lum'a amik'o la etern'ul'o.

– Vi dir'is mil'foj'e, ke ĉio est'as tre simpl'a tie supr'e, sed tio, kio'n vi nun dir'as, est'as komplik'a. Se sam'temp'e est'as mi kaj ne mi ...

– Nur ni, la ter'an'o'j, est'as komplik'a'j, ne ili, ne tiu. Kiam tiu'n oni vid'as, oni vid'as iu'n tut'e simpl'a'n. Sed post'e, se oni prov'as klar'ig'i ... Tiu ne vol'as majuskl'o'j'n, ĉar ili apart'ig'as di'n. Kiam vi'a sang'o apart'iĝ'as, tio nom'iĝ'as “sang'i”. Al vi'a sang'o tio ne plaĉ'as. Ĝi ŝat'as flu'i si'a'lok'e. Kaj ankaŭ al vi tio ne plaĉ'as, ĉar vi sent'as, kiam tio okaz'as, ke io est'as ne'normal'a. Vi'a sang'o dev'as rest'i en vi, ne flu'i ekster'e'n. Ĝi dev'as nutr'i vi'n kaj kolekt'i ĉiu'j'n mal'pur'aĵ'o'j'n por brul'ig'i ili'n en la pulm'o'j. Kiam ĝi vid'ebl'as, kiam ĝi flu'as ekster'e'n, est'as io ne en ord'o.

Nu, pri tiu est'as sam'e. Est'as ver'e, ke kiam mi vid'as di'n, mi vid'as di'n ekster'e, ĉar tiel est'as pli facil'e, sed se mi vol'as, mi pov'as vid'i di'n en'e, aŭ pli ĝust'e sent'i di'n, di'n aŭd'i intern'e. Kiel tio'n far'i, montr'is al mi la knab'in'et'o. Foj'foj'e mi vid'as mi'a'n korp'o'n tut'e plen'a'n je kviet'o kaj lum'o, kaj mi sci'as, ke la kviet'o kaj lum'o est'as tiu. Sed por inter'parol'i est'as pli facil'e, ke di est'u vid'al'vid'e de mi, kaj oft'e, mi ne sci'as kial, mi met'as di'n pli alt'e'n. Kiam mi far'as tio'n, jen kaj jen okaz'as, ke di mal'aper'as, kaj mi subit'e rimark'as, ke di trov'iĝ'as mal'supr'e. Di oft'e ag'as kiel petol'a ŝerc'em'a et'ul'o, plaĉ'as al di lud'i kaŝ'lud'o'n, aŭ surpriz'i. Di dir'is, ke ne plaĉ'as al di star'i pli alt'e ol mi, ĉar tio risk'us fuŝ'i la rilat'o'n. Di est'as super mi, ĉirkaŭ mi, sed ankaŭ en mi, por nutr'i mi'n kaj don'i al mi viv'o'n. Ankaŭ en vi. Se vi imag'as di'n mal'proksim'a, kaj fals'vest'as di'n per majuskl'o'j, vi erar'as.

– Kompren'ebl'e! Sed tiu prefer'as est'i renkont'at'a en ĝust'a situ'o, ĉar tiam ne est'as bar'il'o inter di kaj ni, kaj di ne ŝat'as bar'o'j'n. Kio plej plaĉ'as al di, tio est'as, kiam di koincid'as kun si'a kre'aĵ'o, kiel kun la knab'in'et'o. Vi kompren'u, plaĉ'as al di am'i. Di est'as kiel sang'o, kaj sang'o est'as kiel patr'in'o. Kio'n far'as jun'a patr'in'o, kiu ĵus nask'is beb'o'n? Ŝi nutr'as kaj pur'ig'as ĝi'n, por ke ĝi sent'u si'n bon'e kaj kresk'u. Kiel la sang'o vi'a'korp'e. Tio'n far'as tiu en la univers'o. Di zorg'as pri la viv'o. Di am'as am'i. Kaj kiam oni am'as, oni dezir'as est'i tut'e apud'a.

– Mi ne sci'as. Kial di montr'is si'n al mi? Kial di al'tir'is mi'n al si? Pri tio mi hav'as eĉ ne plej et'a'n ide'o'n. Sed mi star'ig'as al mi demand'o'n. Ĉu tiu ne montr'as si'n, aŭ ĉu vi di'n ne vid'as? Blind'o'tru'o'j ekzist'as en la cerb'o. Vi foj'e klar'ig'is tio'n al mi dum la terapi'o. Hom'o'j rezist'as al vid'o de io mal'agrabl'a kaj ne'konsci'e aŭ du'on'konsci'e trov'as rimed'o'n, por tio'n ne vid'i front'e.

– Jes, mi memor'as, ke mi uz'is la ekzempl'o'n de firma'estr'o, kiu viv'as en konstant'a nerv'a streĉ'iĝ'o, komenc'as percept'i mal'trankvil'ig'a'j'n sens'aĵ'o'j'n en la region'o de la mal'dekstr'a brak'o kaj pinĉ'o'j'n en la brust'o, sed ne kuraĝ'as konfes'i al si, ke li dev'us konsult'i kurac'ist'o'n, ĉar ebl'e li'a kor'o grumbl'as kontraŭ li'a viv'manier'o kaj li rapid'as direkt'e al infarkt'o. Tiu preter'atent'as la sign'o'j'n de kardi'a risk'o. Vi do kred'as, ke vi'a ul'o montr'as si'n, sed mi el'turn'as mi'n por ĝi'n ne vid'i?

– Pri tio mi hav'as neniu'n ide'o'n, sed est'as ver'e, ke oft'e vi don'is al mi la impres'o'n, ke la ide'o rigard'i di'n front'e est'as por vi angor'ig'a. Sed ebl'e la afer'o rilat'as ne al vi'a'j angor'o'j, sed mult'e pli al ties ŝat'o diskret'i. Tiu am'as, sekv'e kondut'as diskret'e. Kiam oni am'as, oni respekt'as. Neniam di far'os i'o'n al vi sen vi'a rajt'ig'o. Tiu nepr'e ne vol'as inter'ven'i, aŭ invad'i. Far'i i'o'n al iu sen ties permes'o, tio est'as sur'paŝ'i sur ties teritori'o'n. Tio'n di neniam far'os. Di ĉiam respekt'as la sent'o'j'n, vi'a'n tim'o'n di sekv'e respekt'as.

– Kie diabl'e vi ĉerp'as la ide'o'n, ke mi tim'us vi'a'n ul'o'n? Mi cert'ig'as al vi, ke ĝi tut'e ne tim'ig'as mi'n. Kial ĝi kaŭz'us en mi tim'o'n?

– Ĉu vi jam vid'is bub'o'n, kiu unu'a'foj'e vid'as, ke li sang'as? Kio est'as li'a unu'a re'ag'o? Panik'o! Li ne sci'is, ke tio ekzist'is en li kaj hav'is tiu'n aspekt'o'n. Li trov'as tio'n terur'a, ĉar tiu ruĝ'a likv'o, kiu el'flu'as el'korp'e, est'as viv'o, est'is en li, kaj pri ĝi li sci'is neni'o'n. Kaj li tim'as, ke la el'flu'o ne ĉes'os, kaj ke li perd'os la tut'o'n. Nu, kvankam tiu ul'o, pri kiu ni parol'as, est'as en vi kiel vi'a sang'o, vi ne sci'as, kiel di aspekt'as, vi ne sci'as, kiel efik'as vid'i di'n, vi ne sci'as, ke vi vid'as vi'n tut'e ali'manier'e, tuj kiam vi tiu'n vid'as. Kaj vi'a'n bel'a'n vid'o'n pri vi mem, ekster'a'n, supr'aĵ'a'n, vi ne vol'as perd'i, ĉu? Ĝi grav'as por vi. Vi est'as la mens'e san'a, kaj mi la frenez'ul'o, ĉu ne? Vi est'as la scienc'ul'o kaj mi la hom'o kun halucin'o'j. Sincer'e, ĉu vi pret'as inter'ŝanĝ'i la rol'o'j'n? Est'u honest'a: vi antaŭ'sent'as, ke se vi vid'us tiu'n, ĉio ŝanĝ'iĝ'us. Ver'ŝajn'e vi tim'as, ĉar ne'kon'at'ec'o tim'ig'as vi'n.

Ankaŭ mi post la unu'a vojaĝ'o en tiu'n strang'a'n mond'o'n konstat'is, ke mi tim'as. Mi tre dezir'is re'ir'i tie'n kaj mi plen'e fid'is la knab'in'et'o'n, sed mi ne kuraĝ'is, mi hezit'is, mi tim'is. Est'is io fund'e ne'kon'at'a. Ebl'e mi tim'is re'trov'i mi'n antaŭ angor'ig'a elekt'o aŭ antaŭ nov'a ŝpruc'o de mal'am'o. Ebl'e mi tim'is el'rev'iĝ'o'n, ne re'trov'i tiu'n mir'ind'a'n mond'o'n, tiel mal'sam'a'n je la ni'a. Mi tre dezir'is ir'i, kaj sam'temp'e sent'is fort'a'n mal'vol'o'n. Ankaŭ vi dezir'as, kaj sam'temp'e mal'fid'as.

– Jes, iu'nokt'e la em'o super'fort'is mi'n. La memor'o pri tiu unu'a spert'o tro al'log'is por ke mi plu rezist'u. Mi al'vok'is la knab'in'et'o'n.

– Jes, fidel'a al si'a promes'o. Ŝi gvid'is mi'n en spec'o de turism'a vizit'o de tiu strang'a mond'o. Post'e mi konsci'iĝ'is, ke ŝi montr'is al mi nur minimum'a'n part'o'n, tiom vast'eg'a kaj divers'eg'a tiu mond'o est'as. Mi sent'is, ke la sekv'ant'a'n foj'o'n ne plu est'os en mi eĉ plej et'a mal'inklin'o re'far'i la vojaĝ'o'n. Okaz'is inter ni kvazaŭ trakt'ad'o. Ŝi dir'is, ke ŝi konsent'as akcept'i mi'n tie tiel oft'e, kiel mi dezir'os, kondiĉ'e, ke mi promes'u ĉiam akcept'i re'ven'i Ter'e'n, ĝis la moment'o antaŭ'fiks'it'a por mi'a mort'o. Mi promes'is. Ek de tiam, mi vizit'as tiu'n mond'o'n kiel ebl'e plej oft'e.

– Kio'n oni far'as feri'e? Oni rigard'as, oni renkont'as hom'o'j'n, oni diskut'as, oni esplor'as, oni hav'ig'as al si plezur'o'n ... Tia'j'n afer'o'j'n mi far'as. Mi re'plen'ig'as mi'n per nerv'a energi'o. Reg'as en tiu mond'o trankvil'o ekster'ordinar'e dens'a, dik'a, kiu ne'kred'ebl'e bon'fart'ig'as. Krom'e est'as muzik'o'j, silent'o, ebl'o'j elekt'i tio'n aŭ tio'n ĉi, liber'ec'o, amik'ec'o, ĝeneral'a solidar'ec'o, sent'o an'i, rajt'o kun'divid'i mil'o'j'n da komun'a'j bon'aĵ'o'j ... Kaj ĉio est'as tiel bel'a! La lum'o est'as mir'ind'a. Flor'o'j, arb'o'j, mont'o'j, river'o'j, dezert'o'j, lag'o'j ... Se vi sci'us! La gust'o de la frukt'o'j, la parfum'o'j de la natur'o ...

– Ĉio, kio'n vi pri'skrib'as, est'as materi'a. Kiam vi unu'a'foj'e raport'is pri vi'a tra'viv'aĵ'o, dum la terapi'o, mi kompren'is, ke tem'as pri io spirit'a.

– Mi sent'as mi'n sen'pov'a pri'skrib'i. Mi ne pov'as klar'ig'i, ĉar est'as ambaŭ sam'temp'e. Mi vid'as, mi tuŝ'as, mi flar'as, mi aŭd'as, ĉio est'as plej konkret'a, materi'a, se tiel dir'i, sed ĉiu'j sens'aĵ'o'j nur esprim'as i'o'n spirit'a'n. Ceter'e est'as pli ol simpl'a'j sens'aĵ'o'j: mi vibr'as, mi am'as, mi sent'as plaĉ'a'j'n trem'et'o'j'n, emoci'o'j'n, entuziasm'o'j'n, aŭ i'o'n simil'a'n al grand'a trankvil'a ĝu'o, est'as do ankaŭ aspekt'o psikologi'a. Ebl'e plej ekzakt'e est'us dir'i: “Tem'as pri io spirit'a, sed tio, kio est'as spirit'a, ebl'e ne est'as tiel sen'karn'a, kiel hom'o'j imag'as en ni'a soci'o.”

– Kaj la hom'o'j ...? Vi dir'is, ke vi renkont'as hom'o'j'n, kiu'j ili est'as?

– Ili est'as ne'kred'ebl'e divers'a'j. Kelk'a'j viv'is sur ni'a planed'o, kelk'a'j viv'is en ali'a'j univers'o'j, sur ali'a'j astr'o'j. Kelk'a'j est'as absolut'e sen'materi'a'j, kiel anĝel'o'j. Est'as ankaŭ best'o'j, kun kiu'j mi pov'as parol'i. Mi tie renkont'is grand'et'a'n nombr'o'n de mi'a'j pra'av'o'j.

– Kompren'ebl'e! Ebl'e tio far'as al mi la plej grand'a'n bon'o'n. Ili est'as tre mal'sam'a'j, sed ili hav'as i'o'n komun'a'n: afabl'ec'o'n, bon'kor'ec'o'n, kor'varm'o'n, kies simil'aĵ'o'n mi neniam renkont'is sur'ter'e. Kun ili oni ĉiam sent'as si'n respekt'at'a. Ili neniam juĝ'as. Ili est'as help'em'a'j. Ili kapabl'as rid'eg'i kiel et'a'j infan'o'j. Mi ili'n pri'demand'as. Mi'a sci'vol'em'o est'as sen'lim'a. Sed oft'e ili ne sukces'as respond'i. Ne ĉar ili ne vol'us. Nur pro tio, ke mi ne hav'as la baz'o'j'n neces'a'j'n por kompren'i. Ĉiu hav'as, iu'grad'e – kaj ĉiu laŭ mal'sam'a aspekt'o – la karakteriz'o'j'n de mi'a tie'a amik'o, de tiu, kiu'n mi em'us nom'i mi'a etern'a viv'don'ant'o, la unu'a, kiu'n mi vid'is, tiu, kiu dev'ig'is mi'n elekt'i, kiam mi'n sku'is la ŝtorm'o de mal'am'o.

– Aŭd'i ĉio'n, kio'n vi dir'as, ig'as mi'n tre dezir'i vid'i vi'a'n “etern'ul'o'n”! Est'as ver'e, ke mi est'as la fak'ul'o pri psik'o kaj ke vi est'as la objekt'o de mi'a esplor'ad'o. Sed est'as sam'e ver'e, ke vi impres'as mi'n. Oj! Ŝajn'as, laŭ vi'a esprim'o, ke vi tuj dir'os al mi, ke mi'a dezir'o vid'i li'n est'as pur'e imag'a.

– Moment'et'o'n, psiĉjo, ne ekscit'iĝ'u! Kiam mi dir'is, ke ebl'e vi el'turn'iĝ'is por tiu'n ne vid'i, mi dev'us preciz'ig'i: vi ne hav'ig'as al di la plen'a'n, komplet'a'n, sen'rezerv'a'n rajt'ig'o'n, kiu'n di atend'as por montr'i si'n. Kiam mi dir'is, ke vi tim'as, mi dev'us dir'i: prem'as vi'n sufiĉ'e da tim'o por ke vi ne sukces'u mal'ferm'i al di la pord'o'n tut'e larĝ'e, tiel ke tut'a di pov'u en'pas'i. Kaj kiam vi dir'as: “Mi dezir'as vid'i di'n”, mi respond'as: Jes, est'as ver'e, vi dezir'as di'n vid'i, sed vi'a dezir'o ne est'as simpl'a. Ekzist'as en vi sam'temp'e tim'o pri la renkont'o. Vi simil'as al kat'o, kiu rond'ir'as ĉirkaŭ teler'o, en kiu'n oni met'is manĝ'aĵ'o'n, kiu'n ĝi ne kon'as. Ĝi proksim'iĝ'as, flar'as, retro'paŝ'as, re'proksim'iĝ'as, hezit'as. Al'log'as ĝi'n la aĵ'o, sed sam'temp'e ĝi tim'as ĝi'n. Est'as natur'a, normal'a, san'a re'ag'o. Mi'a trans'mort'a amik'o ... Kia'n vizaĝ'o'n vi subit'e montr'as! Ĉu ŝok'as vi'n, ke mi nom'as di'n trans'mort'a? Sed tio est'as la impres'o, kiu'n mi hav'as, dum mi'a'j vojaĝ'o'j tie'a'j: ke tiu mond'o situ'as trans la lim'o inter viv'o kaj mort'o, kia ni kon'as ĝi'n sur ni'a viv'nivel'o. Tiu'mond'e mort'o ne ekzist'as, mi'a tie'a amik'o do est'as trans'mort'a. Aŭ ĉu ŝok'is vi'n, ke mi nom'is di'n mi'a amik'o? Tio'n tamen di montr'is kaj dir'is al mi, eĉ se di est'as grand'eg'eg'a kaj mi et'et'et'a, eĉ se di est'as sen'mank'e bon'a kaj mi ... nu ... vi kompren'as, kio'n mi vol'as dir'i, ĉu ne? Tiu neniam si'n trud'as, di nur propon'as si'n. Kaj ni mal'fid'as, ni rond'paŝ'as ĉirkaŭ la teler'o, ĉirkaŭ la pot'o, dir'us la franc'o'j, ne vid'ant'e, ke tiu est'as la jackpot, la ĉef'premi'o.

– Vi ŝat'us, ke mi met'u grand'liter'o'n, ĉu ne? Est'as mal'facil'e al vi akcept'i, ke kiom ajn etern'a, ne'materi'a kaj sen'fin'a di est'as, tiu hav'as humur'sent'o'n. Vi vol'as lok'i di'n apart'e, sur tron'o'n, ĉu ne? Vi prefer'as imag'i di'n supr'e ol en'e. Ne plaĉ'as al vi vid'i di'n tut'e apud'e, centr'e de la lud'o, kiel la lud'mon'o, kiu'n gajn'os la gajn'int'o.

– Lud'mon'o! Fi al vi! Ĉu vi ne kred'as, ke vi ofend'as ĝi'n uz'ant'e tia'j'n vort'o'j'n?

– Vi sci'u: tia, kia mi vid'is di'n, di est'as humil'a kaj alt'e taks'as si'a'n humil'ec'o'n. Kiam mi parol'as pri lud'mon'o, ne est'as tut'e ĝust'e, ĉar la lud'a'n mon'stak'o'n kre'as la lud'ant'o'j, sed kelk'rilat'e ne est'as tut'e mal'prav'e. Iel di esper'as, ke oni kre'os, kompon'os, invent'os di'n.

– Ke ĝi'n ... li'n ... di'n. (Kiel diabl'e nom'i tia'n ul'o'n?) oni halucin'os!

– Kial ne? Ĉu vi jam vid'is fot'o'paper'o'n en la ĥemi'a ban'o, en kiu oni las'as ĝi'n por aper'ig'i la fot'o'n? Komenc'e vid'ebl'as neni'o, nur i'a'n sabl'o'kolor'a'n karton'o'n kun neni'o sur ĝi, kaj jen iom post iom aper'as io tre mal'preciz'a, kiel griz'a ombr'o, la desegn'o iĝ'as pli kaj pli net'a kaj fin'fin'e la fot'o aper'as tut'e klar'a. Oni dir'as, ke ĝi iĝ'is “rivel'it'a”. Tia mi vid'as mi'a'n tie'a'n amik'o'n. Ĉiu'foj'e, kiam est'as iom pli da bel'o, da bon'o, da just'ec'o, da kuraĝ'o, da rav'iĝ'o, da am'o en la mond'o, di est'as iom pli rivel'it'a. Sed kio plaĉ'as al mi en la kompar'o kun la lud'mon'o, tio est'as, ke ĝeneral'e, almenaŭ en societ'o'j, la grup'o el'met'as ĝi'n kun preciz'a cel'o: grup'a vojaĝ'o, komun'a restoraci'a manĝ'o, kun'a'j feri'o'j. Ĝi est'as far'it'a, por ke oni rid'u, gaj'u, sent'u si'n bon'e kun'e. Ankaŭ tiu manifest'iĝ'as feri'ec'e, rid'e, festen'e. Sed tem'as pri lud'mon'o konstant'e re'nov'ig'at'a.

Tri'a kun'sid'o: Ĉu ĉio ĉu neni'o

– Kia abomen'a veter'o! Mi ne memor'as jar'o'n, en kiu okaz'is tiom da fulm'o'tondr'o'j. Ĉu vi bon'e dorm'is, psiĉjo? Aŭ ĉu vi kun'tir'iĝ'is terur'at'e sub vi'a lanug'aĵ'o dum tondr'o ĉiu'flank'e klak'is?

– Est'as ver'e, ke kiam mi est'is et'ul'o, mi terur'e tim'is tondr'o'n. Kaj fulm'o'j'n. Nun mi pli bon'e el'port'as ili'n. Vi sci'u, eĉ se oni trejn'iĝ'is psikolog'e, oni rest'as hom'o, kaj vir'a hom'o est'as neni'o ali'a ol knab'o, kiu kresk'is. Kiam oni trov'iĝ'as mez'e de fulm'o'tondr'o, oni est'as impres'at'a, eĉ mi'a'aĝ'e. Ĉu la ide'o pri Di'o ne font'us, ĉe primitiv'ul'o'j, el tra'viv'aĵ'o pri ŝtorm'o?

– Ebl'e ĝi radik'as en tra'viv'aĵ'o'j kiel la mi'a. Sed ebl'e vi'a tim'o al la trans'a mond'o, pri kiu vi pet'as mi'n rakont'i, font'as el panik'o infan'aĝ'e sent'at'a, kiam fulm'is kaj tondr'is.

– Ebl'e vi prav'as: apud la dezir'o vid'i vi'a'n trans'a'n mond'o'n kaj ties ĉef'rol'ul'o'n, ekzist'as en mi tim'o ili'n renkont'i. Sed mi'a'opini'e tio ne rilat'as al tim'o pri fulm'o'tondr'o. Nur al tio, kio'n oni dir'is al mi pri Di'o.

– Tio'n mi facil'e kompren'as. Oni prezent'is Di'o'n al vi kiel estr'o'n, kiu juĝ'as kaj kondamn'as, ĉu ne? Kaj, krom'e, kiu kondamn'as laŭ plen'e arbitr'a'j leĝ'o'j, kontraŭ kiu'j ribel'as ni'a san'a prudent'o. Honest'e, tia'n ul'o'n ind'as tim'i. Ul'o, kiu kondamn'as pro simpl'a dezir'o, eĉ kiam oni eĉ ne komenc'et'is ag'o'n, kia abomen'ind'o! Fund'fund'e ni est'as best'o'j, kun io krom'a, konsent'it'e, kio ig'as ni'n hom'a'j, sed kio neni'o'n for'pren'as el ni'a natur'o fundament'e best'a ...

– Vi prav'as. Eĉ anatomi'e tio est'as ver'a. Kio far'as ni'n hom'o'j, tio est'as ni'a tre evolu'int'a cerb'a korteks'o. Nur super'a'j best'o'j kiel hund'o'j aŭ simi'o'j hav'as tia'n korteks'o'n, sed la ni'a est'as eg'e pli dis'volv'it'a. Sub ĝi ni'a cerb'o est'as preskaŭ la sam'a kiel serpent'a.

– Vi konfirm'as, kio'n mi opini'is. Sed, pens'u! Se ĉiu'foj'e, kiam oni hav'as normal'a'n biologi'a'n re'ag'o'n, kiel seks'a'n dezir'o'n, oni el'ir'as el la sfer'o de tio, kio est'as permes'it'a, kiel ebl'us viv'i? Aĥ, pens'o tra'fulm'is mi'a'n mens'o'n, sed ĝi pas'is tiel rapid'e, ke mi ne sukces'is kapt'i ĝi'n. Ŝajn'as al mi, ke ĝi iel rilat'is al la pens'manier'o de infan'o'j. Io, pri kio vi parol'is al mi dum la terapi'o.

– Ni prov'u re'trov'i ĝi'n. Dir'u, sen pri'pens'i, kiu est'as la unu'a bild'o, kiu ven'as al vi en la mens'o'n?

– Ne'kred'ebl'e! Vilaĝ'a staci'dom'o! Sur'skrib'o: “Est'as mal'permes'it'e tra'pas'i sur la trak'o'j”.

– Jes, mi vid'as. Kun'e al'vok'is la bild'o'n almenaŭ du ide'o'j. Unu est'as ni'a tem'o: mal'permes'o, mal'permes'o tra'pas'i lim'o'n. Kaj la du'a rilat'as efektiv'e al la infan'a pens'manier'o. La pens'o, kiu'n vi ne sukces'is ten'i, ver'ŝajn'e est'as memor'o pri tio, kio'n mi klar'ig'is pri la du-termin'a mond'percept'o de et'a infan'o. Ebl'e mi snob'ec'e uz'is la vort'o'n “binar'a” por karakteriz'i ĝi'n.

– En ni'a plur'lingv'a land'o, ĉiu'foj'e, kiam vi star'as sur kaj'o atend'ant'e trajn'o'n, vi'a'j okul'o'j leg'as, eĉ se vi ne konsci'as tio'n: “Vietato attraversare i binar'i”, “Est'as mal'permes'it'e trans'paŝ'i sur la trak'o'j”. La trak'o'j nom'iĝ'as “binar'i” en la ital'a, ĉar la rel'o'j ĉiam paralel'as du'op'e. Sam'e kiel du'ec'e funkci'as la mens'o de et'a infan'o.

– Kiam et'a infan'o (ĝis proksim'um'e aĝ'o de kvin jar'o'j) prov'as rezon'i, pri'pens'i, ĝi pov'as sam'temp'e ten'i en la kap'o nur du termin'o'j'n, kiu'j est'as kontraŭ'a'j, ekstrem'a'j kaj simetri'a'j. Ĉio / neni'o. Unu'a / last'a. Bon'a / mal'bon'a. Bel'a / mal'bel'a. Fort'a / mal'fort'a. Grand'a / et'a. Inteligent'a / stult'a. Kaj en tiu seri'o, ĉiu'j unu'a'j termin'o'j asimil'ebl'as inter si. La sent'o est'as, ke la du'a'j termin'o'j est'as nepr'e evit'ind'a'j, kvazaŭ ili sur'hav'us ŝild'o'n kun la vort'o “Danĝer'o!”. Est'i akcept'ebl'a, tio est'as est'i fort'a, grand'a, bel'a, saĝ'a, la unu'a. Neces'as ĉio'n far'i por ne est'i mal'bel'a, mal'fort'a, mal'grand'a, stult'a, last'a. Fund'e de si'a kor'o, infan'o oft'e kred'as, ke ĝi est'as pli kulp'a, ol ĝi fakt'e est'as, ĉar eĉ plej et'a kulp'o klas'as ĝi'n en la kategori'o'n de la for'ĵet'ind'ul'o'j, la du'a'n seri'o'n, la aĉ'a'j'n kvalit'o'j'n. Por ĝi plen'kresk'ul'o est'as ĉio (kapabl'as ĉio'n, sci'as ĉio'n, hav'as ĉiu'j'n pov'o'j'n) kaj infan'o est'as nul'o (neni'o'n sci'as, neni'o'n pov'as, neni'o'n valor'as). Di'o, est'ant'e la Super-Grand'ul'o, neces'e trov'iĝ'as en la kategori'o de la juĝ'ist'o'j, kiu'j konstat'as la nul'ec'o'n de la infan'o kaj riproĉ'as ĝi'n, ĉar grand'ul'o est'as ne nur ĉio'pov'a, sed ankaŭ ĉio'postul'a. Dev'as est'i en ni'a fund'fund'o ide'ĉen'o simil'a al “Mi dev'us est'i tut'e bon'a, kaj mi est'as tut'e aĉ'a.”

– Ha jes! Kiom mi sufer'is, kiam mi est'is et'ul'o, ĉar oni dir'is al mi, ke Di'o vid'as ĉio'n, sci'as ĉio'n! Mi abomen'is hav'i neniu'n kaŝ'ej'o'n, neniu'n rifuĝ'ej'o'n por ŝirm'i mi'n kontraŭ tiu akuz'a rigard'eg'o! Iu, kiu vid'as ĉio'n, est'as terur'a, ĉar tiu perfekt'e vid'as, ke mi ne est'as, kio mi dev'us est'i. Kaj kio mi est'as, tio ne est'as akcept'ebl'a. Kiel diabl'e mi pov'us est'i io ali'a ol mi est'as? Prefer'ind'as ne pens'i pri Di'o, aŭ ĉes'i kred'i je ĝi, ol el'port'i tiu'n horor'o'n.

– Vi plen'e prav'as. Neni'o est'as pli mal'just'a ol postul'i de hom'o'j, ke ili est'u ali'a'j ol ili est'as. Est'as fi'e!

– Tiu akuz'ist'o-prokuror'o-kondamn'ist'o est'as la mal'o de mi'a feliĉ'don'ant'o, kiu'n vi pet'as mi'n pri'skrib'i. Tiu postul'as neni'o'n, tiu nur am'as, kre'as, neni'o'n pli. Incit'as mi'n la kutim'a manier'o parol'i pri Di'o. Ĝi el'vok'as iu'n aĉ'a'n, mal'just'a'n, je kiu kred'i oni dev'ig'as la infan'o'j'n. Kiel feliĉ'a mi est'as, ke mi renkont'is la knab'in'o'n, kiu konduk'is mi'n en la mir'ind'ej'o'n! Sen mi'a delir'o, mi'a'j halucin'o'j, kiel vi dir'as, mi plu imag'us, ke la univers'o'n kre'is kaj reg'as la sad'ist'o, kiu'n mi'a'j eduk'ist'o'j prezent'is kiel la grand'a'n mastr'o'n de ĉio. Kia'n sav'o'n mi dank'as al tiu spert'o!

– Nu, tio, pri kio mi indign'as, est'as, ke vi'a di'o, kiu teori'e est'as just'a kaj ĉio'pov'a, akcept'as tia'j'n fuŝ'dir'o'j'n, ĉar tiu manier'o prezent'i li'n far'as katastrof'o'j'n, psikologi'e, tio'n mi ĉiu'tag'e konstat'as.

– Mi'a di'o, mi'a di'o ... Vi ne rajt'as dir'i, ke mi'a di'o akcept'as tiu'j'n mis'prezent'o'j'n. Fakt'e, sed tio'n vi ne pov'as sci'i, mi'a amik'o, la lum'radi'a ĝoj'don'ant'o, mal'permes'as ili'n. Di tut'e ne ŝat'as la erar'o'j'n dis'vast'ig'at'a'j'n pri di. Pro ili di sufer'as, di esper'as, ke oni korekt'os ili'n. Nur: di ne mal'help'as, ke ni hom'o'j ili'n dis'vast'ig'u, ĉar tio est'us sen'ig'i ni'n je ni'a liber'ec'o. Di ne est'as inter'ven'em'a. Ke ni est'u ver'e liber'a'j, liber'a'j elekt'i eĉ i'o'n fuŝ'a'n, tio hav'as por di valor'o'n, kiu'n vi ne pov'us imag'i, kiu'n mi ne imag'is, antaŭ ol di montr'is ĝi'n al mi. Sed, psiĉjo mi'a, ĉu vi ne opini'as, ke vi tro'ig'as? Vi atak'as mi'a'n di'o'n, kaj ŝajn'e atend'as, ke tiu'n mi defend'u. Mi ne kapabl'us. La sol'a afer'o, kiu'n mi prov'as far'i, est'as tio, pri kio vi pet'is mi'n: rakont'i al vi, kio'n mi tra'viv'is.

Kompren'ebl'e, se vi'a krani'o plen'plen'as je bild'o'j de et'mens'a, ĝen'em'a, sad'ism'a di'o, kiu konstant'e ŝov'as fuŝ'o'j'n en ni'a'n viv'o'n por la simpl'a plezur'o sent'i si'n super'a al ni, vi neniam sukces'os vid'i di'n. Vi'a mis'bild'o bar'os ĝust'a'n percept'o'n. Ĉu vi ne dir'is al mi foj'e, ke la vort'o “diabl'o” origin'e egal'is al “ekran'o”, “inter'met'aĵ'o”, “bar'il'o”, tio, kio mal'help'as, ke oni tra'pas'u?

– Jes, grek'e di'a-bol'os, tio est'as “kio'n oni ĵet'as” (bol'os) inter'e'n (di'a). La diabl'o est'as tiu, kiu ĵet'as si'n inter ni'n kaj ni'a'n cel'o'n, mez'e'n de ni'a voj'o, por ke ni ne sukces'u pas'i.

– Ne fanfaron'u per vi'a klasik'a kultur'o, ne est'as publik'o ĉi tie, al kiu vi pov'us impon'i. La grav'a afer'o est'as, ke ekzist'as io aŭ iu, kiu inter'met'as si'n inter ni'n kaj tio'n, al kio ni sopir'as pli ol al io ajn, kvankam ĝeneral'e ne'sci'e: feliĉ'o, ali'vort'e mi'a amik'o de tie trans'e. Vi vid'as, kiel est'iĝ'as la tromp'o: oni atribu'as al Di'o karakteriz'o'j'n de naŭz'a aĉ'ul'o, mal'nobl'a, mal'just'a, mal'estim'ind'a, karakteriz'o'j'n de hom'o'j kun plej abomen'a'j trajt'o'j, la mensog'o, aŭ, se indulg'em'i, la erar'o dis'vast'iĝ'as, kaj la publik'o imag'as, ke tia est'as Di'o. Kiel ili pov'us imag'i, ke ekzist'as ali'a? Bon'kor'a, simpati'a, kiu las'as liber'a'j? Ĉu mi jam parol'is al vi pri mi'a amik'o Raĝendra?

– Jes. Oft'e mi ne sam'opini'as kun li, sed li hav'as apart'a'n talent'o'n por dir'i fraz'o'j'n, kiu'j surpriz'as mi'n kaj fiks'iĝ'as en mi'a mens'o. Ekzempl'e: “Oni pov'as vid'i en la ekster'a mond'o nur tio'n, kio'n oni jam antaŭ'e vid'is en la en'mens'a mond'o.” Se vi'a mens'o ne kapabl'as imag'i spirit'a'n est'ul'o'n, kiu est'as, je la plej alt'a nivel'o, bon'ec'o, don'em'o, indulg'em'o, bel'ec'o kaj ĉio ali'a, per kio mi ted'as vi'n parol'ant'e pri la ali'a mond'o, vi tiu'n ne vid'os eĉ se di star'os tuj antaŭ vi'a naz'o. La bon'ul'o, pri kiu mi raport'as al vi, simil'as ni'a'n sang'o'n, kiu for'port'as mort'o'n kaj en'port'as viv'o'n al la tut'a korp'o, afabl'e kaj humil'e, sen bru'i. Kaj tio'n far'ant'e tiu ebl'ig'as al ni liber'i kaj kre'i.

– Ĉio'n ajn. Tiu ŝat'as la plezur'o'n kre'i, tial di don'as ĝi'n al si'a'j kre'aĵ'o'j: di kre'as kre'ant'o'j'n. Kaj ĉar di tre alt'e taks'as liber'ec'o'n, di kre'as kre'ant'o'j'n liber'a'j'n, t.e., kiu'j pov'as elekt'i, kio'n ili kre'os. Kio'n di plej ŝat'as, tio est'as, kiam oni kre'as i'o'n, kio dis'radi'os bon'o'n ĉirkaŭ'e'n, bel'aĵ'o'j'n, tener'ec'o'n, am'gest'o'j'n, nov'a'j'n manier'o'j'n viv'i, kondut'i, rilat'i, en kiu'j oni feliĉ'ig'as unu la ali'a'n, en kiu'j oni zorg'as kun diskret'ec'o kaj respekt'o pri la bon'fart'o de ali'ul'o'j, aŭ pri ili'a kresk'ad'o laŭ la propr'a natur'o, politik'o'n kun hom'a vizaĝ'o, firma'o'j'n kun hom'a vizaĝ'o, famili'o'j'n kun hom'a vizaĝ'o, art'aĵ'o'j'n kun hom'a vizaĝ'o. Vi kompren'as, ĉu ne?, kio'n mi cel'as per “kun hom'a vizaĝ'o”: tio signif'as “taŭg'a por ke hom'o'j sent'u si'n bon'e, respekt'at'e, valor'hav'e ...” Strang'e, kiam oni uz'as la vort'o'n “hom'a”, ĉiam est'as por sign'i i'o'n, kio, en hom'o, plej simil'as al tio, kio'n mi vid'is tie kaj kio'n mi'a tie'a amik'o esper'as, ke ni kre'os. Ebl'e est'as manier'o kon'i di'n, kiu pov'as help'i super'i la tim'o'n.

– Interes'e. Mi antaŭ'e neniam rimark'is, ke kiam oni aplik'as la vort'o'n “hom'a” en pozitiv'a senc'o, tio oft'e rilat'as al io, kio, en la konkret'a'j hom'o'j, est'as mult'e mal'pli dis'vast'ig'it'a ol oni dezir'us ...

Kvar'a kun'sid'o: Sav-al'vok'o sur'mar'e

– Ha! Hodiaŭ vi mien'as freŝ'e kaj san'e. Est'as ĝoj'ig'e vid'i vi'n tia. Vi re'akir'is hom'a'n vizaĝ'o'n. Kaj vi'a kabinet'o montr'as ord'o'n, kia'n mi neniam vid'is. Kio okaz'is?

– Mi hieraŭ dev'is part'o'pren'i en komision'a kun'sid'o, kie oni dev'is diskut'i pri tre komplik'a'j, delikat'a'j afer'o'j, kaj mi prepar'is mi'n al ted'a tag'o, plej enu'ig'a. Plen'tag'o da diskut'o'j foj'foj'e ĝen'e akr'a'j. Sed la kun'ven'o est'is nul'ig'it'a. Kia mal'pez'iĝ'o! Mi atend'is tag'o'n da incit'iĝ'o, mi ricev'is tag'o'n feri'a'n. Mi ir'is promen'i en arb'ar'o, kaj tio hav'is sur mi'n plej bon'a'n efik'o'n.

– Bon'eg'e! Ĉu vi konsci'as, ke vi tro labor'as? Tio ne est'as bon'a por nerv'a higien'o. Vi dev'us konsult'i psik'o'terapi'ist'o'n, kiu instru'us al vi, kiel dir'i “ne”.

– Kar'a, kar'a, vi'a zorg'em'o pri mi'a san'o kor'tuŝ'as mi'n. Sed ni re'ven'u al tio, kio'n vi dir'is fin'e de ni'a last'a renkont'o. Vi dir'is, ke test'o por sci'i, ĉu tem'as pri Di'o, en tiu aŭ ali'a okaz'o, pov'us est'i demand'i si'n, ĉu la vort'o “hom'a” tiu'okaz'e aplik'ebl'as.

– Ĝust'e. Pens'u pri ĉiu'j okaz'o'j, en kiu'j vi uz'us la vort'o'n “hom'a” en pozitiv'a senc'o. Tio don'os al vi ide'o'n pri tio, kio mi'a lum'a amik'o est'as. Kaj ĉef'e pens'u pri tiu'j okaz'o'j, en kiu'j vi dir'us: “tio est'as ne'hom'a”, tio montr'os al vi, kio di ne est'as. Se vi medit'as de'ir'ant'e de tiu'j vort'o'j, ebl'e vi iom post iom komenc'os akcept'i, ke ver'e est'as en di neni'o tim'ig'a. Tiam vi hav'ig'os la permes'o'n, kiu'n di atend'as por montr'i si'n.

– Vi dir'as, ke vi permes'as, ke di montr'u si'n al vi, sed ĉu vi don'as tiu'n permes'o'n ver'e tut'kor'e? Ebl'e vi ne est'as sufiĉ'e sincer'a, kiam vi tio'n dir'as, kaj dev'us streb'i al pli plen'kor'a akcept'o. Por tio'n far'i, plej bon'e est'us turn'i vi'n al di. Tio'n far'i kiel ebl'e plej oft'e, iam ajn dum la tag'o, aŭ, se vi prefer'as, je fiks'a hor'o, ekzempl'e ĉiu'maten'e aŭ ĉiu'vesper'e. Dis'send'i spec'o'n de radi'o'al'vok'o, kiel oni far'as, kiam ŝip'o est'as sink'ant'a post ŝtorm'o kaj ĝi'a radi'o ne funkci'as plen'e: ĝi el'send'as, sed ne ricev'as. La radi'o'pri'zorg'ant'o lanĉ'as vok'o'n, sed respond'o'n ne atend'as.

– Ebl'e di respond'as, sed vi ne aŭskult'as di'n. Aŭ pov'is okaz'i, ke en vi'a panik'o vi mal'konekt'is la ricev'il'o'n, tio'n eĉ ne konsci'ant'e.

– Tio'n ni provizor'e akcept'u. Kio'n mi dis'send'u al'vok'e en mi'a en'a mikrofon'o?

– Kiom da demand'o'j vi ĵet'as al mi! Kvazaŭ mi est'us vi'a gvid'ist'o! Ni decid'is, ke mi rakont'os ĉio'n, kio'n mi pov'as, koncern'e mi'a'n tie-trans'a'n amik'o'n. Sed vi ne las'as mi'n rakont'i. Kiam vi ne kontraŭ'star'as, kio'n mi dir'as, vi vol'as ricev'i konsil'o'j'n. La al'vok'o, kiu'n vi dis'send'u, est'u tio, kio'n vi decid'u; prov'u nur, ke ĝi est'u kiel ebl'e plej sincer'a. Kio'n mi pov'us dir'i al vi? Pov'us est'i io kiel: “Ej vi tie supr'e! Help'u for'ig'i mi'a'n tim'o'n kaj far'u, ke mi dezir'u sent'i mi'n vi'a kamarad'o kaj vi'n kamarad'o mi'a ...”

– Iom, ĝi hav'as i'a'n sovet'a'n, komun'ist'a'n etos'o'n, kiu for'pren'as de ĝi ĉio'n am'ind'a'n.

– Uz'u do ali'a'n vort'o'n en vi'a al'vok'o. Sed por mi kamarad'o est'as tre pozitiv'a vort'o. Kun kamarad'o oni solidar'as, por kamarad'o oni pov'as ofer'i si'a'n viv'o'n. Iel, kamarad'o est'as pli proksim'a, pli grav'a ol amik'o. Ebl'e mi re'uz'os tiu'n vort'o'n parol'ant'e pri di, ĉar riĉ'a je tiu'j kvalit'o'j mi percept'as di'n. Sed pri kio do ni parol'is, antaŭ ol de'voj'iĝ'i pro la vort'o kamarad'o?

– Ha jes! Kio'n vi vol'as, tio est'as renkont'i la etern'ul'o'n, kon'at'iĝ'i kun di. Vi est'as kiel sovaĝ'a aŭ vund'it'a best'o, kiu tim'as kontakt'o'n. Vi dev'as komenc'e dir'i, ke vi bezon'as est'i mal'sovaĝ'ig'it'a, sed ke vi tut'e ne est'as cert'a, ke tio'n vi ver'e dezir'as. Tio est'as vi'a real'a stat'o, ĉu ne?

– Vi leg'as mi'a'n psik'o'n kvazaŭ ĝi est'us libr'o. Mi mi'n demand'as, kiu el ni est'as la observ'at'o kaj kiu la psik'fak'ul'o.

– Vi do dir'as ĉio'n ĉi en vi'a mens'o ... Di aŭd'os, se vi nur direkt'os vi'a'n pens'o'n al di.

– Vi vort'ig'as la afer'o'n komenc'e de la el'send'o, en vi'a kap'o: “Ej, vi! La ul'o, kun kiu rilat'as mi'a eks'pacient'o, al vi mi turn'as mi'n.”

– Sed kio, se je tiu mi ne kred'as? Mi ne delir'as, mi ne est'as halucin'at'a! Kiel mi pov'us dir'i i'o'n al iu, kiu, mi'a'opini'e, ne ekzist'as?

– Kiel komplik'a'j vi est'as, vi psik'ist'o'j! Vi dir'as: “Se vi ekzist'as, al vi mi turn'as mi'n” aŭ “Al ĉiu'j, kiu'j pov'as mi'n aŭd'i kaj help'i” aŭ i'o'n simil'a'n. Est'as mult'a'j person'o'j, trans la vual'o, mult'a'j person'o'j eg'e bon'kor'a'j, kiu'j pret'as facil'ig'i al vi la voj'o'n al la sen'lim'a feliĉ'o, al la spirit'a plen'um'iĝ'o. Sed, kial ne turn'i vi'n rekt'e al di? Dir'u do: “Vi, kiu ebl'e ne ekzist'as, far'u, ke mi perd'u la dezir'o'n for'kur'i de vi aŭ vi'n for'puŝ'i, sam'e kiel la impres'o'n, ke vi for'puŝ'as mi'n aŭ ke mi ne est'as sufiĉ'e bon'a por vi. Far'u, ke mi dezir'u renkont'i vi'n kiel mi'a halucin'at'a eks'pacient'o, ke mi'a tim'o trans'form'iĝ'u al fid'o, al pacienc'a atend'o de vi'a ven'o, kaj far'u, ke ĉi tiu pet'o, kiu'n mi direkt'as al vi, iĝ'u pli kaj pli sincer'a.”

– Psiĉjo, psiĉjo! Kelk'foj'e mi demand'as mi'n, kio'n vi lern'is dum vi'a fak'a trejn'iĝ'o. Vi ja sci'as, ke hom'o mal'oft'e est'as cent-el'cent'e sincer'a, ke hom'o'n manipul'as dis'a'j inklin'o'j, ke hom'o pov'as sam'temp'e dezir'i kaj mal'vol'i. Dum la terapi'o vi nom'is tio'n ... kiel do? Ha jes! Ambivalenc'o. Kiam vi el'send'as vi'a'n unu'a'n mesaĝ'o'n, est'as probabl'e, ke ie en vi, vi pens'as la mal'o'n de tio, kio'n vi vort'ig'as.

– Mi konced'u. Se mi dir'as tio'n, mi ricev'os mi'a'n respond'o'n, ĉu? Jes, mi vid'as la sistem'o'n, ju pli mi ripet'os, des pli mi ig'os mi'n kred'i, tio iĝ'os ekzerc'o mem'sugesti'a, tiel ke ankaŭ mi fin'fin'e halucin'iĝ'os.

– Oj, psiĉjo! Vi ver'e talent'as por incit'i hom'o'n koler'ig'e. Vi sam'temp'e vol'as kaj mal'vol'as. Vi vol'as, ke mi raport'u pri tiu, sed ĉiu'foj'e, kiam mi el'boben'as mi'a'j'n memor'o'j'n, vi inter'romp'as per ne'respond'ebl'a demand'o. Vi asert'as, ke vi vol'as tiu'n renkont'i, kaj vi vol'us, ke vi'n konduk'u mi, sed ĉiu'foj'e, kiam mi propon'as al vi rimed'o'n, super'ant'e mi'a'n kompetent'ec'o'n, ĉar est'as neni'o komun'a inter mi kaj gvid'ist'o oficial'e rajt'ig'it'a konduk'i turist'o'j'n al la paradiz'a bel'o, vi ironi'as pri la propon'at'a rimed'o. Se vi tim'as mem'sugesti'i vi'n, halt'ig'u vi'a'n komedi'o'n kaj las'u mi'n trankvil'a! Ni for'las'os unu la ali'a'n bon'amik'e. Ali'e, prov'u, kaj juĝ'u la arb'o'n laŭ la frukt'o'j. Vi foj'e dir'is al mi, ke fakt'e mi ne est'as frenez'ul'o, ĉar mi iĝ'is tut'e mal'sam'a, laŭ tut'e pozitiv'a senc'o, ek de kiam komenc'iĝ'is mi'a'j “halucin'o'j”. Vi konstat'is, ke mi est'as pli kre'em'a, ke mi'a emoci'a etos'o est'as pli stabil'a, ke la rilat'o'j kun mi'a'j famili'an'o'j kaj proksim'ul'o'j est'as harmoni'a'j, ke mi hav'as pli da profesi'a konscienc'o kaj pli bon'a'n sent'o'n pri mi'a'j respond'ec'o'j. Ĉu vi memor'as? Sekv'e, kiam vi komenc'os halucin'iĝ'i kiel mi, se ĉio en vi'a viv'o pli'bon'iĝ'os, se vi iĝ'os pli don'em'a, pli kuraĝ'a, pli fort'a front'e al sort'o'bat'o'j, se vi sent'os vi'n pli bon'e en vi'a korp'o kaj en vi'a person'ec'o, se vi far'iĝ'os pli ĝoj'a, pli solidar'a kun la ceter'a'j hom'o'j, tio sign'os, ke tiu frenez'ec'o, eĉ se plej frenez'a, est'as pli valor'a ol vi'a'j dub'valor'a'j terapi'o'j.

– Bon'e, bon'e, ne koler'u! Mi konfes'as, ke mi ne est'as cert'a sci'i, kio'n mi fakt'e dezir'as. Vi'a manier'o parol'i sugest'as, ke est'as io interes'a en vi'a'j tra'viv'aĵ'o'j, kaj mi ŝat'us spert'i i'o'n simil'a'n, sed mi'a tut'a psikologi'a trejn'ad'o ig'as mi'n dir'i, ke tio est'as fuŝ'a mistik'ism'o, imag'aĵ'o'j, kiu'j pov'as est'i danĝer'a'j, se oni las'as si'n fal'i en tiu'n tip'o'n de kirl'o'ond'o. Oni ĉiam “raci'o'n gard'u”, dir'is ... eee ... Francisko la Unu'a, se mi ĝust'e memor'as. Mi konced'u pro scienc'a al'ir'o vi'a'n hipotez'o'n, ke ne tem'us pri mem'sugesti'o. Ĉu mi ricev'os mi'a'n respond'o'n?

– Kiel mi pov'us sci'i? Al mi tio okaz'is, ĉio komenc'iĝ'is per simil'a al'vok'o.

– Ĉu vi kred'as, ke se mi dis'send'os sav-al'vok'o'n kiel vi, mi far'os simil'a'n spert'o'n?

– Ne ebl'as sci'i. Ebl'e jes. Tamen mi suspekt'as, ke se vi'n puŝ'as nur sci'vol'em'o, ver'ŝajn'e ne funkci'os. Sed eĉ se ne est'as ver'a SOS dis'send'it'a, ĉar vi trov'iĝ'as en grav'eg'a sen'help'a situaci'o, se est'as sincer'a pet'o, vi hav'as ŝanc'o'j'n, ke efik'os, sed probabl'e en manier'o tre diferenc'a de la mi'a. Se juĝ'i laŭ tio, kia tiu si'n montr'is al mi, di don'os al vi, kio'n vi pet'as, tre laŭ'grad'e, nur iom post iom. Tiu ĉiam ag'as plej delikat'e. Unu'bat'e anstataŭ'ig'i vi'a'n tim'o'n per plen'a fid'o, tio pov'us romp'i i'o'n en vi. Mi vi'n kon'as ne mal'bon'e. Se mi imag'as vi'n abrupt'e met'it'a front'e al tiu mond'o ... Oj oj oj! Mi vid'as vi'n plen'e konfuz'it'a, simil'e al iu, kiu ĵus tra'viv'is cerb'a'n vaskul'romp'o'n, kaj tiel perd'is ĉiu'j'n kutim'a'j'n gvid'o'mark'o'j'n, aŭ al iu, kiu perd'is la memor'o'n, kaj eĉ ne plu sci'as, kiu li aŭ ŝi est'as. Ĉiu'j vi'a'j psikologi'a'j teori'o'j, vi'a'j stud'aĵ'o'j, vi'a'j kutim'a'j pens'o'voj'o'j, ĉio ĉi est'as part'o de vi, ĉu ne? Sur tio vi baz'as vi'a'n sekur'ec'o'n, ĉu ne ver'e? For'pren'i ĉio'n ĉi subit'e est'us terur'e detru'e. Pro tio vi kat'e rond'ir'as ĉirkaŭ la teler'o, vi rifuz'as plen'e mal'stabil'ig'i vi'n, kaj vi prav'as. Sed sam'temp'e vi sent'as, ke mi dispon'as riĉ'aĵ'o'n, kiu'n vi envi'as, kaj vi konstat'as, ke ĝi ne perd'ig'is al mi mi'a'n stabil'ec'o'n, tut'e mal'e, vi do trov'iĝ'as puŝ'it'a en sak'strat'o'n, el kie el'ir'i ne ebl'as.

Kvin'a kun'sid'o: Mal'kuraĝ'a'j kaj ne'konsci'a'j ...

– Bel'eg'a pentr'aĵ'o! Jen bon'eg'a ide'o! Est'as rimark'ind'e, kiel ĝi ŝanĝ'as la etos'o'n de vi'a kabinet'o! Est'as nokt'a vid'aĵ'o, kaj tamen ĝi lum'ig'as la tut'a'n ĉambr'o'n. Strang'e, mi ne pov'as ne vid'i en ĝi kvazaŭ alud'o'n al la mond'o'j, kie mi promen'as dum mi'a'j ekster'ter'a'j nokt'o'j. Tiu'j dom'o'j, lum'ig'at'a'j de intern'e, nokt'e, tiu'j nuanc'o'j de kolor'o'j viol'a, malv'a, blu'a, tiu'j stel'o'j, tiu plen'lun'o ... Ne'grand'a aĵ'o, kiom ĝi mezur'as? 35 x 45 centi'metr'o'j'n? Sed kia bel'ec'o, en tiu simpl'a pejzaĝ'o! Kie vi trov'is ĝi'n?

– En la hospital'o, imag'u! Vi sci'as, ke art'ist'o'j tie pov'as ekspozici'i si'a'j'n verk'o'j'n. Mi vid'is tiu'n ĉi, kaj mi tuj en'am'iĝ'is al ĝi. Mi hazard'e est'is tie kun mi'a fil'o. Kiam li vid'is mi'a'n entuziasm'o'n, li aĉet'is ĝi'n por mi. Tiu donac'o de li mi'n profund'e kor'tuŝ'is.

– Vi pov'as trans'don'i al li mi'a'n dank'o'n. Dank' al ĝi vi'a kabinet'o, kiu est'is ted-aspekt'a, fin'fin'e akir'is i'o'n fantazi'a'n. Bon'e, ĉu ni daŭr'ig'u? Pri kio ni parol'is last'foj'e?

– Vi dir'is al mi, ke vi'a tie-trans'a amik'o ĉiam ag'as kun maksimum'a delikat'ec'o, ke ĝi neniam abrupt'as, kiam ĝi inter'ven'as en la viv'o'n de la hom'o'j.

– Ha jes! Mi ek'memor'as! Efektiv'e, unu afer'o est'as cert'a: tiu hav'as tiom da respekt'o al vi, ke di ne subit'e trud'os si'a'n ĉe'est'o'n. Kelk'foj'e okaz'as, ke di ag'as abrupt'e, kiam tem'as pri person'ec'o'j apart'e fortik'a'j, kapabl'a'j kontraŭ'star'i al ne'atend'it'a, renvers'a bat'eg'o. Sed – pardon'u mi'n, psiĉjo, ni decid'is sincer'i – mi ne vid'as vi'n tia fort'ul'o. Ĝeneral'e di ag'as tre laŭ'grad'e. Di adapt'iĝ'as al ni. Vi sci'u, oni mem sent'as, ke oni ne pov'as mal'ferm'i si'n en unu sekund'o, kaj di respekt'as oni'a'n rezist'o'n. Di absolut'e vol'as ne kaŭz'i al ni mal'bon'o'n.

– Mi ne pov'us uz'i ali'a'n vort'o'n. Ni ja rezist'as al tiu. Se juĝ'i laŭ tio, kio'n mi vid'is, ŝajn'as, ke ekzist'as en la pli'mult'o el la hom'o'j bezon'o lukt'i kun di. Ĉu ne trov'iĝ'as io en la Bibli'o, kio nom'iĝ'as la lukt'o de Jakobo? Ĝi pov'us alud'i al tio. Vi kompren'u, di am'as dign'ec'o'n. Kiu est'as mol'a, tiu mal'facil'e dign'os. Mi'a amik'o do ŝat'as, ke oni batal'u kun di. Ke oni kontraŭ'star'u. Se, ĉiu'foj'e, oni tuj dir'as “jes”, pov'as est'i, ĉar oni est'as tre akcept'em'a, mal'ferm'a, sed ĉu plej oft'e ne est'as pro mank'o de kuraĝ'o? Cert'e, tiu kompren'as la hom'o'j'n, kiu'j est'as mal'kuraĝ'a'j, ne konsci'as pri si aŭ hav'as tiel akr'a'n sent'o'n pri la propr'a'j interes'o'j, ke ili tuj al'iĝ'as al la plej fort'a. Di indulg'em'as kaj am'as ili'n, kiel di am'as ĉiu'j'n est'aĵ'o'j'n, inkluziv'e de la mol'ul'o'j. Sed se est'as mol'e, ne est'as ver'a rajt'ig'o, liber'e don'it'a, est'as interes'kalkul'o. Oni ne am'as pro interes'o ...

– Prav'e! Dank'o'n, ke vi korekt'as mi'a'j'n mis'o'j'n. Ĉiam ind'as met'i nuanc'o'j'n. Kio'n vi dir'is, tio est'as ĝust'a: la et'ul'o'j am'as nur pro propr'a interes'o. Kaj ni tamen am'as ili'n, eĉ se ni sci'as, ke ili'a am'o est'as ego'ism'a, mem'centr'a. Tiu kondut'as simil'e kun la mol'ul'o'j, tiu'j, kiu'j, pro si'n'gard'em'o, al'iĝ'as al la venk'ont'o. Di sci'as, ke tio est'as beb'ec'a am'o. Sed ĉu ĉiu'j am'o'j ne est'as komenc'e beb'ec'a'j? Mi'a ĉiel'a amik'o atend'as. Di hav'as la tut'a'n etern'ec'o'n, ĝis di'a'j cel'o'j est'os ating'it'a'j. Sed di am'as, ke oni am'u, kiel am'as di. Sen're'pag'e, sen'kompens'e, sen reciprok'ec'o. Ne pro dev'o, ne kun cel'o, ne kalkul'int'e. Simpl'e, ĉar am'i est'as bon'e. Se la permes'o'n en'ven'i oni don'as al di al'front'em'e kaj plen'e konsci'e, tio pli plaĉ'as al di, se juĝ'i laŭ tio, kio'n mi kompren'is. Mi supoz'as, ke tio rilat'as al di'a am'o pri liber'ec'o. Se oni batal'as kun di, tio pruv'as, ke oni dezir'as sent'i si'n liber'a. Se oni tuj klin'as si'n obe'e, ĉu oni est'as iu dign'a kaj liber'a, aŭ mal'kuraĝ'ul'o, kiu kompren'is, kiu super'fort'as? Ĉia'okaz'e, di cert'e prefer'as, ke oni mal'ferm'u la pord'o'n al di en tiu spirit'o. Kaj ...

– Mi ek'konsci'as, ke mi'a manier'o parol'i ebl'e don'is la impres'o'n, ke ekzist'as du spec'o'j de est'ul'o'j. Unu'flank'e la mal'brav'ul'o'j, ne'konsci'ul'o'j, ego'ist'o'j. Ali'flank'e la hom'o'j kuraĝ'a'j, konsci'a'j kaj si'n'don'em'a'j. Sed laŭ tio, kio'n mi vid'is, ne tiel la afer'o'j prezent'iĝ'as. Ĉiu est'ul'o star'as je mal'sam'a stadi'o en si'a progres'o. Est'as tiu'j, kiu'j ankoraŭ est'as je la stadi'o de mem'centr'ec'o kaj de tim'o, la mal'brav'ul'o'j kaj ne'konsci'ul'o'j, kiel mi ĵus ili'n nom'is kun mank'o de indulg'em'o, kiu'n di cert'e bedaŭr'is (“Kial vi mal'estim'as ili'n? Ĉu vi kon'as la fund'o'n de ili'a kor'o?”) Kaj est'as tiu'j, kiu'j el'ir'is el tiu stadi'o kaj sukces'is bon'ven'ig'i en si la sincer'ec'o'n, la kuraĝ'o'n, la profund'ec'o'n, la fid'o'n neces'a'n por al'ir'i di'n sen mol'ec'o, kun plen'a dign'o.

– Vi parol'as, kvazaŭ ĉiu'j ating'us tiu'n faz'o'n de fort'o kaj dign'ec'o, sed ĉu la pli'mult'o ne mort'as antaŭ ol ĝi'n traf'i, se eĉ ili en'tut'e progres'as tiu'voj'e?

– Kial mort'o halt'ig'us evolu'o'n? Vi sci'as, ke mi labor'is en Azi'o kaj Afrik'o. Tio instru'is al mi mult'o'n. En mult'a'j lok'o'j tie, ĉe mult'a'j hom'o'j, mort'i est'as nur sen'ig'i si'n je vest'o, sed perd'ant'e la korp'o'n, oni ne perd'as la viv'o'n, oni perd'as nun unu aspekt'o'n, la materi'a'n, la supr'aĵ'a'n tavol'o'n de ni'a viv'o. Kio'n katolik'o'j nom'as purgatori'o, hindu'o'j re'en'karn'iĝ'o kaj ali'a'j, cert'e, nom'as ali'manier'e, tio pov'us est'i mal'sam'a'j bild'ig'o'j de sam'a real'ec'o, nom'e, ke evolu'o plu daŭr'as, ke la ir'ad'o al plen'a feliĉ'bril'o konstant'e plu progres'as, almenaŭ ĉe tiu'j, kiu'j elekt'is progres'i al ĝi. Kio'n mi vid'as en mi'a'j nokt'a'j vojaĝ'o'j, tio ne ĉiam est'as tre net'a, sed ekzist'as io simil'a, tio'n mi vid'is. Mi'a lum'a kamarad'o – al'las'u, ke mi tiel nom'u di'n – ĉiam respekt'as la elekt'o'n, kiu'n oni far'as. Se iu rifuz'as di'n kaj prefer'as plu rond'ir'i sur'lok'e, di ne dev'ig'os la koncern'at'o'n ŝanĝ'i si'a'n prefer'o'n. Sed ĉar di am'as kaj esper'as, ke ni fin'e ating'os liber'ec'o'n kaj feliĉ'o'n, di far'os ĉio'n ebl'a'n, por ke ni ek'konsci'u ni'a'j'n real'a'j'n interes'o'j'n, oft'e per'e de ali'a'j kre'aĵ'o'j – anĝel'o'j, spirit'o'j, hom'o'j, okaz'aĵ'o'j ... – ankaŭ ĉi-rilat'e las'ant'e la per'ant'o'j'n liber'i. Di las'as solidar'ec'o'n konkret'iĝ'i, dum jar'mil'o'j se neces'e, ĝis ĉiu super'os si'a'n tim'o'n kaj kuraĝ'os front'i al di.

– Kial vi parol'as pri tim'o kaj ne pri mal'bon'o? En la religi'o, kia oni instru'is ĝi'n al mi, dum mi est'is infan'o, la kaŭz'o, pro kiu oni mal'traf'as paradiz'o'n post'mort'e, est'as, ke oni mal'bon'ag'is kaj est'as pun'at'a.

– Mi'a amik'o ne pun'as. Tio est'as cert'a. Kial di pun'us? Ĉu vi jam pri'pens'is, pro kio oni pun'as? Oni pun'as, kiam oni vol'as trud'i i'o'n, kaj la al'trud'at'o kontraŭ'as. Aŭ kiam oni sent'as si'n sen'konsil'a kaj ne sci'as, kio'n far'i, ĉar oni hav'as aŭtoritat'o'n, kiu'n la ali'a'j respekt'u, sed ili ne obe'as. Sed mi'a lum'a amik'o neniam est'as sen'help'a, neniam vol'as trud'i. Kaj ... ebl'e mi erar'as, sed mi'a impres'o est'as, ke moral'a mal'bon'o radik'as en tim'o. En la tim'o perd'i. Fund'e, kio est'as mal'bon'o? Est'as kiam oni per'fort'as la teritori'o'n aŭ liber'ec'o'n de iu ali'a. Kiam oni ne hav'ig'as al hom'o'j aŭ ali'a'j est'aĵ'o'j i'o'n, kio'n ili rajt'us ricev'i, aŭ kiam oni pren'as de ili i'o'n, kio'n ili just'e posed'as. Kiam oni ili'n tromp'as aŭ humil'ig'as tiel, ke ili ne pov'as trov'i si'a'n dign'o'n kaj si'a'n valor'o'n. Kiam oni trud'as al ili situaci'o'n, kiu ig'as ili'n mal'ĝoj'a'j aŭ brut'ec'e stult'ig'it'a'j, dum ili pov'us est'i ĝoj'a'j, vigl'a'j, kre'em'a'j, plen'a'j je viv'o. Sed kial oni far'as tia'j'n afer'o'j'n?

– Ĉar oni vol'as por si i'o'n, kio est'as destin'it'a al iu ali'a. Aŭ por sent'i la plezur'o'n sufer'ig'i.

– Sed el kio font'as la plezur'o sufer'ig'i? Kaj kial oni hav'as la ide'o'n pren'i por si i'o'n, kio'n dev'us hav'i iu ali'a?

– Mi ne sci'as. Por venĝ'i si'n, ebl'e, en iu'j okaz'o'j. Aŭ por sent'i si'n super'a.

– Sed kial oni vol'as venĝ'i si'n? Aŭ sent'i si'n super'a? Ĉu ne ĉiu'foj'e tem'as pri la streb'o al tut'ec'o, al pli'o? Ĉu ne tem'as pri la tim'o perd'i, la tim'o, ke io mank'os?

– Cert'e. Ja est'as tio, kio'n mi'a lum'a kamarad'o vol'as por ni. Tio signif'as streb'i al di. Tio est'as bon'eg'a, sed je unu kondiĉ'o: ke tio ne kaŭz'u mal'bon'o'n al iu ali'a. Kaj oni kaŭz'as mal'bon'o'n al iu ali'a, kiam oni tim'as, kaj oni tim'as, ĉar oni ne kompren'is. Kaj, kiel vi oft'e dir'ad'is, oni ne kompren'is, ĉar oni plu rezon'as, aŭ pli ĝust'e sent'as, kiel et'a infan'o.

– Memor'u, kiom oft'e vi klar'ig'is al mi la mens'a'n funkci'ad'o'n infan'ec'a'n lim'ig'it'a'n je du termin'o'j! La kvin'jar'ul'o ne sukces'as pens'i sam'temp'e plur'nivel'e. Ebl'e tiu'j, kiu'j ne kapabl'as kun'ord'ig'i la propr'a'n bon'o'n kun bon'o ali'ul'a, rest'is, almenaŭ en tiu kamp'o, ĉe tiu stadi'o de la mens'a dis'volv'iĝ'o. Ĉe la stadi'o, kiam oni redukt'as ĉio'n al nur du termin'o'j: ĉio / neni'o. Ili'a impres'o est'as, ke se ili ne hav'as ĉio'n, kio'n ili dezir'as, aŭ se ili ne hav'as ĉio'n, kio'n la ali'a'j hav'as, ili hav'as neni'o'n, mank'as al ili tio, kio est'us esenc'a.

– Est'as ver'e. Por et'a infan'o, la ne'o de ĉio est'as neni'o, dum por plen'kresk'ul'a mens'o, la ne'o de ĉio est'as io.

– Est'u kiel ajn, tio'n mi sent'is en mi, grand'part'e dank' al vi. Kio'n mi ne hav'is, tio'n mi vol'is ŝtel'i de la ali'a'j. Mi ne dir'as, ke oni ĉiam ag'as tiu'manier'e, sed mal'bon'o est'as en ni. Ekzempl'e, oni ne sent'as si'n am'at'a, kaj oni prov'as ricev'i am'o'n ĉantaĝ'e. Est'as mal'bon'e, ĉar oni dev'ig'as, trud'as kaj tromp'as, sed tio, kio'n oni ricev'as, ne est'as am'o, est'as ia pseŭdo'am'o.

– Mi dev'as agnosk'i, ke, se konsider'i, ke vi delir'as, vi tamen rezon'as tut'e matur'e. Mi admir'as la efik'ec'o'n de mi'a terapi'o!

– Vi rid'as, kaj mi kun vi, sed mi neniam sufiĉ'e dank'os vi'n. Vi ege-eg'e help'is mi'n. Ni konsist'ig'is rimark'ind'a'n skip'o'n, vi kaj mi, por el'tir'i mi'n el psik'a mizer'o. Ĉia'okaz'e, ŝajn'as al mi, ke mi pov'us babil'i pri tia'j afer'o'j sen'halt'e dum jar'cent'o'j konstant'e trov'ant'e nov'a'j'n ekzempl'o'j'n. Kiom da hom'o'j obsed'as la pens'o, ke ili mal'jun'iĝ'as, la konstat'o, ke ili'a fort'o mal'pli'iĝ'as, ke ili'a bel'ec'o sen'bril'iĝ'as, ke ili'a'j muskol'o'j perd'as si'a'n toni'o'n aŭ ili'a'j har'o'j si'a'n bril'o'n! Est'as la tim'o perd'i. La tim'o mort'i aparten'as al la sam'a sfer'o, ĉu ne? Sed ankaŭ la tim'o mal'riĉ'i, la tim'o est'i mal'bon'e konsider'at'a. Ek de kiam mi mal'kovr'is tiu'n ali'a'n mond'o'n, tiu'j'n tim'o'j'n mi konstat'as ĉiu'paŝ'e, ĉe mult'eg'a'j hom'o'j.

– Vi prav'as. La tim'o perd'i okup'as enorm'a'n spac'o'n en la afekci'a viv'o de mult'eg'a'j hom'o'j. Kaj ankaŭ la tim'o est'i perd'it'a, for'las'it'a. Iu'j eĉ klar'ig'as religi'o'n kaj mistik'a'j'n spert'o'j'n per tiu'j perd'o'j. Tim'e, ke oni vid'os si'a'n fund'a'n sol'ec'o'n front'e, oni imag'as por si spirit'a'j'n kun'ul'o'j'n el ali'a mond'o. Oni konstru'as por si imag'e tut'a'n paralel'a'n univers'o'n, kiu plen'ig'as la vaku'o'n, la mank'o'n de signif'o kaj de kun'ul'o'j. Est'as defend'meĥanism'o kontraŭ angor'o.

– Kaj vi, mi'a kompat'ind'a et'a psiĉjo, por super'i vi'a'n angor'o'n, imag'as vi'n super'a est'ul'o, vi rigard'as mi'n de alt'e konsol'ant'e vi'n el vi'a en'a mal'plen'o per la ide'o, ke vi est'as tro inteligent'a por est'i tromp'at'a per tiu'j mit'o'j, ke vi hav'as la kuraĝ'o'n al'front'i vi'a'n sol'ec'o'n, kaj ke vi dispon'as ampleks'a'n moral'a'n fort'o'n, kiu ebl'ig'as akcept'i la absurd'ec'o'n de la viv'o ... San'o'n al vi! Sed mi prefer'as mi'a'n lok'o'n al la vi'a!

Ses'a kun'sid'o: La Font'o

– Oj! Kio okaz'is? Kial tiu aĉ'a apog'seĝ'o? La antaŭ'a pli plaĉ'is al mi, ĝi est'is eg'e komfort'a.

– Neces'as, ke mi aĉet'u nov'a'n, sed minut'o'n mi ne dispon'as: la mult'a'j person'o'j, kiu'j ven'as rakont'i al mi si'a'j'n turment'o'j'n, ne las'as al mi liber'a'n moment'o'n.

– Konsult'is mi'n nov'a pacient'o, vir'o pez'ant'a 180 kilo'gram'o'j'n. Li est'is tre ekscit'it'a, mal'trankvil'a. Li ne ĉes'is turn'i si'n, re'turn'i si'n, tie'n, re'e'n, ek'star'e, re'sid'e, konstant'e far'ant'e larĝ'a'j'n gest'o'j'n ... La apog'seĝ'o ne el'ten'is. En ĉi tiu profesi'o, ni hav'as grav'a'j'n respond'ec'o'j'n: mi eĉ ne al'las'is al mi la rajt'o'n ek'rid'i, kiam ĝi frakas'iĝ'is. Tamen est'is ver'e komik'e.

– Kompat'ind'a psiĉjo! Kiom da mal'agrabl'aĵ'o'j vi dev'as el'port'i! Vi sci'u, ankaŭ mi'n zorg'ig'as la ide'o, ke ebl'e mi risk'as kaŭz'i al vi sku'o'n, kiel tiu ul'o al vi'a seĝ'o. Vi ŝajn'ig'as vi'n fort'a, la hom'o kun scienc'a mens'o, kiu trov'as respond'o'n al iu ajn demand'o, sed mi vid'as, ke kelk'a'j punkt'o'j el mi'a rakont'ad'o ŝancel'as vi'n. Est'us bedaŭr'ind'e, se vi'a mond'percept'o kaj vi'a bild'o pri vi mem dis'fal'us kiel tiu sid'il'o.

– Ne zorg'u pri mi. Mi ebl'e pli fortik'as ol vi opini'as. Kio'n vi ĵus dir'is, tio est'as iom ofend'a. Kiel mi pov'us praktik'i mi'a'n profesi'o'n, se mi ne kapabl'us kontraŭ'star'i la agres'o'j'n de mi'a'j pacient'o'j.

– Pardon'u mi'n, psiĉjo. Vi prav'as. Ĉiu'tag'e re'ag'ant'e al strang'ul'o'j, vi cert'e far'is al vi bel'a'n psik'a'n kiras'o'n. Tamen ĝi ne hav'ig'as plen'a'n protekt'o'n. Vi aspekt'as tiel defend'em'a, kiam mi parol'as al vi pri la ali'a dimensi'o. Last'foj'e ni parol'is pri la tim'o perd'i. Mi antaŭ'sent'as i'o'n simil'a'n en vi ĉiu'foj'e, kiam ni el'ir'as el la kamp'o bel'e katastr'it'a de ni'a planed'o.

– Jes. Kiam oni vid'as di'n, oni perd'as la ide'o'n, ke oni ekzist'as per si mem. Oni percept'as si'n imag'at'a. Oni konsci'as, ke oni est'as mal'plen'o, vaku'o, tru'o. Est'as ne'el'port'ebl'e.

– Tio'n mi foj'e vid'is. En tio, kio'n vi nom'as mi'a'j halucin'o'j, ne'materi'a'j afer'o'j rivel'iĝ'as sub materi'a form'o. Mi ne sci'as, kia'vort'e ebl'as tio'n pri'skrib'i. Kiel en mi'a unu'a vojaĝ'o, kiam mi vid'is la pes'il'o'n kun la du teler'o'j aŭ la voj'fork'o'n kun la du voj'et'o'j. Nu, iu'nokt'e, mi vid'is mi'n ... Aj! Vi dir'os, ke tio est'as skizofreni'a, aŭ psik'oz'a, aŭ io simil'a ... Mi vid'is mi'n font'o en fabel'o.

– Nu, bon'e, jen. Sur mont'o'flank'o trov'iĝ'is tre bel'a font'o, mez'e de rok'o'j, ĉe kiu filik'o'j, musk'o'j kaj ali'a'j bel'aĵ'o'j kresk'is. Ĝi don'is akv'o'n mal'varm'a'n, plej plaĉ'a'n al la buŝ'o, tut'e sekur'e trink'ebl'a'n, kaj promen'ant'o'j oft'e halt'is apud ĝi. Dum si'a long'a viv'o de font'o, ĝi percept'is si'n, kun mal'modest'ec'o facil'e kompren'ebl'a, kiel bel'a'n, ĉar pentr'ist'o'j ven'is por ĝi'n pentr'i kaj la promen'ant'o'j parol'is pri ĝi admir'e. Aŭ kiel bon'a'n, ĉar ĝi sen'soif'ig'is tiu'j'n, kiu'j al'ven'is lac'a'j pro la krut'a supr'e'n'ir'o, kaj ili pri tio esprim'is si'n dank'e. Ĝis la tag'o, kiam ...

– Por ekscit'i vi'a'n sci'vol'em'o'n. Ĝis la tag'o, kiam ĝi star'ig'is al si demand'o'j'n pri si mem. Ĝi demand'is al si: Kiu mi est'as? Kio mi est'as?

– Vi uz'as long'a'j'n vort'o'j'n, sed ĉiu normal'a est'ul'o star'ig'as al si tiu'j'n demand'o'j'n iu'foj'e en si'a viv'o. Komenc'e ĝi dir'is al si: mi est'as tiu bel'eg'a kun'met'o de rok'o'j, ter'o, musk'o kaj filik'o'j. Sed rapid'e ven'is re'ag'o: ne, tio ne ver'as, tiu'j est'as la mont'o, ili ne est'as mi. Tiam ĝi ek'pens'is: nu, mi est'as tiu akv'o, ĉiam freŝ'a, kiu sen'soif'ig'as dis'don'ant'e ĝoj'o'n. Sed ĝi dev'is konfes'i, ke ĝi ne sci'is, de kie ven'as tiu akv'o, nek kie'n ĝi ir'as, kiam ĝi far'iĝ'is river'et'o. Ne, ĝi ne pov'is konfuz'i si'n kun la akv'o. Tiam la kompat'ind'a font'o ek'konsci'is, kio ĝi est'as real'e: tru'o. Neni'o.

– Kompren'ebl'e. Per tiu sku'a mal'kovr'o, ĝi perd'is ĉio'n. La tut'a bild'o, kiu'n ĝi form'is pri si, komplet'e dis'romp'iĝ'is. Ĝi est'is nek bel'a nek bon'a, nur nul'o. Est'is ne'el'port'ebl'e.

– Ne. Ĝi hav'as feliĉ'a'n fin'o'n. Dank' al mi'a lum'a, etern'a amik'o. La font'o'n tiu am'is. Di send'is anĝel'o'n sub'dir'i al iu famili'o, ke ĝi ir'u tie'n por piknik'i. La et'a'n grup'o'n rav'is la bel'eg'a lok'o, kun tiu akv'o muzik'e el'rok'iĝ'ant'a. Ne ĝen'is ĝi'n, ke la flu'o el'rok'iĝ'is kun sku'a'j, spasm'a'j plor'singult'o'j, tiel mal'feliĉ'a ĝi est'is (sed neni'u imag'is, ke font'o pov'as mal'ĝoj'i, kaj eĉ la propr'a'j larm'o'j ne aparten'is al ĝi: la akv'o, kiu tiel hak'at'e el'verŝ'iĝ'is, origin'is en for'a ne'kon'at'a lok'o, kaj tio ig'is ĝi'n des pli plor'em'a).

Tiam infan'o el tiu famili'o demand'is: “Kial est'as font'o tie?” La patr'o respond'is, iom incit'it'e: “Mi ne sci'as, ĉar est'as tru'o.” Kaj la knab'et'o dir'is: “Kial est'as tru'o?” La font'o ne bezon'is atend'i respond'o'n, ĝi kompren'is. Se ne est'us tru'o, ne est'us font'o. Ĝi cert'e est'is neni'o, mal'plen'o, ne-est'aĵ'o, sed pro tiu neni'o est'aĵ'o pov'is pas'i: akv'o. Kaj dank' al tiu akv'o, kiu pov'is pas'i nur pro tio, ke la font'o est'is nul'o da est'o, la ŝton'o'j al'pren'is tiu'n bril'a'n bel'ec'o'n, musk'o ven'is tiel pentr'ind'e ili'n vest'i, kaj filik'o'j prosper'is. La tut'a bel'ec'o kaj bon'ec'o, kiu'n ĝi manifest'is, ebl'is nur pro tio, ke ĝi est'is neni'o, vaku'o, apertur'o. Tiam ĝi kompren'is, ke ĝi'a dign'o ne konsist'is el tio, ke ĝi hav'as tio'n aŭ tio'n ĉi, aŭ eĉ el la fakt'o est'i tio aŭ ĉi tio, sed el la kapabl'o serv'i kiel pas'ej'o, prezent'i ne'obstakl'o'n, est'i la mal'o de mal'help'o.

Ĝi kred'is, ke ĝi perd'as ĉio'n, ĝi fakt'e ĉio'n gajn'is. Ĝi pli feliĉ'is ol antaŭ'e, ĉar ĝi rezign'is la iluzi'o'n bel'i aŭ bon'i per si mem, sed ĝi mal'kovr'is, ke ĝi am'as tiu'j'n rok'o'j'n, tiu'n musk'o'n, tiu'j'n filik'o'j'n kaj tiu'n akv'o'n, ke plaĉ'as al ĝi est'i la neni'ej'o, pro kiu ĉio ĉi pov'as ekzist'i kaj est'i bon'a kaj bel'a. Tiu'moment'e ĝi sent'is si'n solidar'a kun la tut'a univers'o. Ali'a'j hav'ig'is al ĝi tio'n, pro kio ĝi est'is bel'a kaj bon'a. Sed sen ĝi'a nul'ec'o ili tio'n ne pov'us far'i. Tiam ĝi ek'am'is ili'n eĉ pli fort'e, kaj ĝi sent'is, ke ankaŭ ili am'eg'as ĝi'n.

– Nu, laŭ mi, vi'a fabel'o mis'traf'as. Vi dir'is antaŭ ne'long'e, ke ĉiu'j mal'feliĉ'o'j de hom'o radik'as en tio, ke ĝi rezon'as infan'ec'e, per nur du termin'o'j, ĉio / neni'o. Ĝust'e tio'n far'as vi'a font'o. Komenc'e ĝi kred'as, ke ĝi est'as ĉio, kaj post'e ĝi konstat'as, ke ĝi est'as neni'o. Ĝi ne el'ir'is el la primitiv'a pens'manier'o.

– Jes ja, ĝi liber'iĝ'is el ĝi! Ĝi el'ir'is el tiu fuŝ'a pens'ad'o preciz'e, kiam ĝi kompren'is, ke kvankam ĝi est'as neni'o materi'a, ĝi tamen est'as io. Kaj ke ĝi ne bezon'as est'i io ali'a ol si mem, est'i io ne si'a, por est'i font'o. Komenc'e ĝi tim'is perd'i, kaj sekv'e ten'is si'n en vant'ec'o kaj iluzi'o. Je la unu'a konsci'iĝ'o, ĝi spert'is panik'o'n kaj renvers'iĝ'is al la mal'a impres'o: ĉar trud'iĝ'is la konstat'o, ke ĝi dev'as rezign'i la ide'o'n est'i ĉio, ĝi kred'is, ke ĝi est'as neni'o. Ĝi'a angor'o ven'is de tio, ke ĝi plu rezon'is infan'ec'e. Ĝi re'trov'is si'a'n dign'o'n kaj si'a'n valor'sent'o'n, kiam ĝi kompren'is, ke kvankam pas'ej'o ne hav'as substanc'o'n, konsist'o'n, tamen senc'o'n ĝi hav'as, senc'o'n, kiu modif'as ĉio'n ĉirkaŭ'e kaj kiu bon'far'as al mult'eg'a'j hom'o'j. Mi'a'opini'e, tiu'moment'e, ĝi kompren'is, ke ĝi est'as ne nur io, sed iu.

Sep'a kun'sid'o: Ind'as lern'i naĝ'i

– Vi neniam diven'us, kio okaz'is al mi! Mi sonĝ'is pri vi'a font'o! Nu, ne est'is ekzakt'e font'o, est'is bel'eg'a fontan'o aŭ pli ĝust'e tut'a seri'o da fontan'o'j. Est'as fakt'o, ke, kiam mi vek'iĝ'is, kun la impres'o pri la sonĝ'o ankoraŭ tre fort'a mi'a'mens'e, mi tuj pens'is pri vi'a fabel'o. Kompren'u, mi est'is la Reĝ'o de Franci'o ...

– Est'as interes'e hav'i ek'rigard'o'n al sonĝ'o de psik'fak'ul'o! Haha! Vi do hav'ig'as al vi plezur'o'j'n reĝ'a'j'n dum'dorm'e! Mir'ind'e!

– Ke mi dir'as ĝi'n al vi tiel simpl'e, tio montr'as, kiom mi fid'as vi'n. Est'as ver'e, mi est'is la reĝ'o, kaj mi est'is dev'ig'it'a rezign'i la reĝ'ec'o'n. Mi perd'is ĉio'n, inkluziv'e de mi'a palac'o kaj ĝi'a'j fontan'o'j. Mi furioz'is, sed mi'a'j mal'amik'o'j est'is eg'e pli fort'a'j ol mi. Mi pov'is far'i neni'o'n por konserv'i mi'a'j'n titol'o'n kaj hav'aĵ'o'j'n. Ĉar vi'a rakont'o tem'is pri la tim'o perd'i, mi tuj vid'is rilat'o'n kun ĝi. Kia mal'plaĉ'a sent'o! La impres'o pri mank'o, pri mal'plen'o, fin'e de la sonĝ'o, est'is terur'a.

– Ĝust'e ĉar est'as mal'facil'e spert'i tio'n, ni hom'o'j far'as ĉio'n ebl'a'n por kaŝ'i al ni ni'a'n fund'a'n mal'plen'o'n. Ĉu vi ne trov'as impres'a la sum'o'n da energi'o, kiu'n hom'o'j invest'as en akir'o'n de objekt'o'j, mon'o, status'o, plezur'o, fort'o, bel'ec'o, potenc'o? Ĉio ĉi tre simil'as sen'esper'a'n streb'ad'o'n por met'i plen'o'n tie'n, kie oni tim'as mal'kovr'i vaku'o'n. La tut'a viv'o de tiu'j hom'o'j est'as kri'o: “Mi ekzist'as!”, “Mi est'as!”, “Mi est'as iu!”, kun ĉiu'j variant'o'j: “Mi est'as vir'o!”, “Mi est'as bel'ul'in'o!”, “Mi est'as potenc'a!”, “Mi est'as super'a!”, “Mi est'as mal'feliĉ'a!”.

– Nu, tio ne aplik'iĝ'as al la sen'nombr'a'j individu'o'j, kiu'j hav'ig'as al si mal'vast'a'n viv'o'n rutin'a'n prov'ant'e tra'viv'i kiel ebl'e mal'plej da ne'kutim'a'j afer'o'j, kaj ig'i si'n ne'rimark'at'a'j.

– Mi'a'opini'e, est'as la sam'o, kvankam est'as la mal'o. Mi vol'as dir'i: est'as la kontraŭ'a flank'o de la sam'a afer'o. La super'reg'ant'o'j tim'as mal'kovr'i, ke ili'a potenc'o est'as pur'e iluzi'a. Streb'ant'e al pov'o, mon'o, titol'o'j ili prov'as sekur'ig'i si'n kontraŭ la mal'plen'o, kiu ili est'as, fund'fund'e. En la reg'at'o'j, la mal'plen'o, kiu angor'ig'as, est'as ĉio ne'kon'at'a, ne'sekur'a, la ebl'a ŝanĝ'o, kiu perd'ig'os la komfort'o'n sent'i si'n en perfekt'e kon'at'a medi'o, kaj sekv'e la trankvil'ec'o'n. Ili kontent'iĝ'as per mal'pli fort'a'j ĝu'o'j kaj viv'as sen ambici'o por gard'i si'a'n viv'o'n protekt'it'a kontraŭ ĉia danĝer'o, kontraŭ la risk'o perd'i si'a'j'n et'a'j'n sekur'ig'a'j'n hav'aĵ'o'j'n, aŭ si'a'j'n ide'o'j'n.

– Mi esper'as, ke tia est'as neni'u. La tim'o perd'i, la tim'o ek'vid'i la etern'a'n lum'ul'o'n, kiu'n mi renkont'as tie trans'e, kaj pro tiu lum'o vid'i si'n nul'a, nul'a/nud'a, est'as nur unu aspekt'o. Mi supoz'as, ke ĉiu hom'o iom mal'ferm'as la pord'o'n, iom akcept'as la propr'a'n mal'grand'ec'o'n, la propr'a'n neniom'o'n, aŭ la fakt'o'n, ke li aŭ ŝi apog'as si'n sur iu ali'a. Est'as unu el la afer'o'j, kiu'j okul'frap'is mi'n dum mi'a'j “vojaĝ'o'j”. Mi vid'is, ke ĉiu hom'o est'as mult'e pli bon'a ol li/ŝi opini'as aŭ – koncern'e tiu'j'n, kiu'j kred'as si'n perfekt'a'j – ol oni opini'as pri ili. Ne est'as la kulp'o de ni'a sam'planed'an'o'j, se ili rezon'as kiel et'a'j infan'o'j. Tio ja est'is ili'a de'ir'punkt'o en la viv'o. Oni ĉiam est'as stamp'it'a de si'a origin'o. Krom'e, tio, kio'n ili vid'as ĉirkaŭ si, ne help'as ili'n super'i la tim'o'n perd'i.

– Jes ja. Kiam oni kompren'as, ke oni pov'as el'las'i la iluzi'aĵ'o'j'n tamen rest'ant'e stabil'a. Vi sci'as pri tio, psiĉjo. Pri tio mi'n atent'ig'is vi. Ĉu vi memor'as? Vi dir'is al mi, ke terapi'o est'as si'n'sekv'o de rezign'o'j je fals'aĵ'o'j, por pli kaj pli proksim'iĝ'i al la real'o. Vi klar'ig'is al mi, ke tio postul'as kuraĝ'o'n, ĉar oni dev'as sen'ig'i si'n je sekur'ig'a'j iluzi'o'j, komfort'a'j, agrabl'a'j, por akcept'i real'aĵ'o'j'n unu'a'vid'e frustr'a'j'n. Vi emfaz'is, ke ĉiu kresk'o nepr'ig'as perd'o'n. Se ran'id'o ne perd'as si'a'n vost'o'n, ĝi ne far'iĝ'as ran'o; se flor'o ne perd'as si'a'j'n petal'o'j'n, ĝi ne far'iĝ'as frukt'o; se bub'o ne perd'as si'a'n knab'a'n voĉ'o'n, ĝi ne far'iĝ'as vir'o. Est'as io mal'ĝoj'a en ĉiu'j ĉi perd'o'j, sed evit'i ili'n ne ebl'as, kaj kiam oni trans'paŝ'is kaj re'trov'iĝ'as sur la ali'a flank'o, oni sent'as si'n pli bon'e, ĉar tia est'is ni'a ne'konsci'a cel'o: kresk'i.

– Vi prav'as, mi dir'is al vi tio'n re'e kaj re'e, kun pli da detal'o'j. Mi memor'as, ke mi pren'is kiel ekzempl'o'n la fakt'o'n lern'i naĝ'i. Sed oni pov'us dir'i la sam'o'n pri paŝ'ad'o aŭ bicikl'ad'o. Tamen mi'a'opini'e la ekzempl'o pri naĝ'ad'o est'as apart'e bon'a. La pied'o'j ja tuŝ'as la fund'o'n, kaj neces'as ordon'i al ili ĝi'n for'las'i por apog'i si'n sur io, al kio plen'e mank'as solid'ec'o, stabil'ec'o, fortik'ec'o. Oni dev'as fid'i la akv'o'n, spit'e al ties aspekt'o, spit'e al tio, ke, kiam oni apog'as la man'o'n sur ĝi, ĝi tiu'n ne sub'ten'as. Neces'as koncentr'i si'a'n kuraĝ'o'n por far'i la eksperiment'o'n kaj mal'kovr'i, ke, se oni ek'kuŝ'as sur tiu mol'aĵ'o, kiu aspekt'as plej ced'em'e, kaj se oni far'as kelk'a'j'n mov'o'j'n, oni flos'as. Oni imag'as, ke oni perd'os stabil'ec'o'n, sekur'ec'o'n; fakt'e oni ricev'as nov'a'n: oni al'don'as al stabil'ec'o sur'ter'a stabil'ec'o'n sur'akv'a'n; oni pli'vast'ig'is si'a'n ag'ad'kamp'o'n, kaj do si'a'n liber'ec'a'n zon'o'n. Sed oni sukces'as nur, se oni de'las'as, se oni rezign'as ten'i la pied'o'j'n sur firm'a ter'o, tiel sekur'ig'a. Tio'n far'is la font'o en vi'a fabel'o. Ĝi el'las'is la iluzi'o'j'n pri si, sed por apog'i si'n sur ali'a'j element'o'j.

– Ekzakt'e. Akcept'ant'e ne est'i per si mem, ĝi pov'is am'i. Am'i la akv'o'n, kiu pas'as tra ĝi, am'i la musk'o'n kaj ŝton'o'j'n, am'i la hom'o'j'n, kiu'j'n ĝi sen'soif'ig'as. Ĉu vi kon'as la esprim'o'n “ag'o de fid'o”?

– Pardon'u, sed tiel mult'a'j el tiu'j koncept'o'j est'as fremd'a'j al vi! Kiam vi ĉes'as ten'i vi'n sur la pied'o'j por apog'i vi'a'n korp'o'n sur akv'o, aŭ kiam vi unu'a'foj'e ek'mov'iĝ'as sur bicikl'o tut'e sol'a, vi for'las'as vi'a'j'n sekur'ig'il'o'j'n, ĉar vi fid'as, eĉ se vi ne sci'as preciz'e, kio'n vi fid'as: est'as vet'o pri venk'o de la bon'o. Tio'n oni nom'as ag'o de fid'o: invest'o en fid'o'n. Sen ĝi oni ne ating'as la paradiz'a'j'n zon'o'j'n, pri kiu'j vi vol'as, ke mi raport'u. Est'as venk'o super tim'o.

– Mi'n amuz'as vid'i, kiel vi re'vort'ig'as per religi'a'j termin'o'j ĉi'a'j'n afer'o'j'n, kiu'j kuŝ'as baz'e de mi'a profesi'a praktik'o. Sed ni parol'as pri ili mal'sam'vort'e. Mi neniam uz'is la esprim'o'n “ag'o de fid'o”, sed kio'n vi ĵus dir'is, tio'n mi ne ĉes'as instru'i al mi'a'j pacient'o'j.

– Hoho! Se psik'ist'o kaj halucin'ul'o vid'as la afer'o'j'n sam'e, ili'a vid'o dev'as est'i ĝust'a.

Ok'a kun'sid'o: Ĉiam pli, ĉiam pli, ĉiam pli

– Salut'o'n, psiĉjo. Vi mien'as bon'fart'e hodiaŭ, plaĉ'as al mi vid'i vi'n tia: seren'a, sen'streĉ'a, kun sur'frunt'e simpl'a stamp'o de pri'pens'ad'o.

– Vi prav'as. Mi est'is pri'pens'ant'a, atend'ant'e vi'n. Ni foj'e parol'is pri la serĉ'o al tut'ec'o, al pli'o ... Ĉu vi pov'us re'ven'i al tiu tem'o? Ĝi apart'e interes'as mi'n.

– Ŝajn'as al mi, ke tio est'as la streb'o de ĉiu hom'o ĉiu'moment'e, eĉ se li aŭ ŝi tio'n ne konsci'as. Kaj, feliĉ'e, hom'o est'as etern'a.

– Etern'a? Kiel vi pov'as tio'n dir'i? Iu'tag'e ni mort'os! Est'as eĉ la sol'a afer'o, pri kiu ni est'as absolut'e cert'a'j.

– Se vi dub'as, ke vi viv'os etern'e, tio est'as vi'a problem'o, tio hav'as neniu'n rilat'o'n kun la real'o. Sed ni respekt'u la regul'o'j'n de ni'a lud'o, mi pet'as. Vi dezir'as, ke mi rakont'u, kio prezent'iĝ'is al mi en la ali'a dimensi'o. Nu, mi raport'as al vi, kio'n mi tra'viv'is. Vi est'as liber'a kred'i aŭ ne kred'i. Kiel mi jam dir'is, laŭ mi, mort'as nur ni'a korp'o, ne ni. La mond'o, en kiu mi promen'is tiu'n ekster'ordinar'a'n nokt'o'n, kiam mi spert'is la kulmin'o'n de mal'am'o, ne est'is ni'a Ter'o, est'is ali'lok'e, ekster ni'a temp'o. Kaj tamen ĝi est'is pli real'a, kaj plu est'as pli real'a, ol vi'a kabinet'o ĉi tie. Tie ĉi, kiam mi ĉirkaŭ'rigard'as, mi pov'as dir'i al mi, ke ebl'e mi sonĝ'as, ĉef'e kiam mi rigard'as tiu'n mir'ind'a'n pentr'aĵ'o'n kun la plen'lun'o kaj la dom'o'j tiel bel'e lum'ant'a'j de intern'e. Sed dum tiu tra'viv'aĵ'o, la cert'ec'o, ke mi est'as mez'e de plej real'a real'o, super'is ĉiu'j'n cert'ec'o'j'n de mi'a viv'o. Mi est'as cert'a, ke en tia mond'o ni vek'iĝ'as post'mort'e. Mi ne dub'as pri tio, ĉar mi tie renkont'is person'o'j'n, kiu'j'n mi kon'is sur'ter'e, sed kiu'j jam de'long'e mort'is. Kaj mi ne dub'as, ke tiu mond'o est'as etern'a. Tio est'as grand'a feliĉ'o, ĉar ni bezon'as etern'ec'o'n por far'i tio'n, kio'n ni vol'as far'i.

– Imag'u, ke vi vol'as skrib'i la plej long'a'n nom'o'n, kiu'n ebl'as imag'i. Eĉ kun vi'a lim'ig'it'a intelekt'o – vid'u, mi est'as ĝentil'a, mi ne dir'as “mal'vast'a” – vi pov'as facil'e kompren'i, ke tio postul'as etern'ec'o'n, ĉar al ĉiu liter'o de tiu gigant'eg'a nom'o vi ĉiam pov'as al'don'i unu liter'o'n: est'as task'o sen'fin'a. Sam'e se vi star'ig'as demand'o'n kiel: kiom da kalkul'o'j ekzist'as, kies rezult'o est'as 72. Vi trov'os sen'lim'a'n nombr'o'n da tia'j: 8 x 9; 70 + 2; 84 - 12; 222.222.222.222 - 222.222.222.150, ktp.

– Mi ne vid'as la rilat'o'n inter tiu'j cerb'um'aĵ'o'j kaj tio, kio'n, laŭ vi, ni vol'as far'i.

– Kio'n ni serĉ'as, sen'sci'e, tio est'as rilat'o, kiu ni'n pli kaj pli, plu kaj plu kontent'ig'u. Vi foj'e en'am'iĝ'is, ĉu ne? Se jes, vi spert'is la komenc'o'n de la afer'o. Se okaz'is al vi, kiel al mi, je la unu'a renkont'o vi hav'is ĝeneral'a'n impres'o'n, ke la person'o est'as eg'e simpati'a, ke ŝi ver'e plaĉ'as al vi. Je la du'a renkont'o, vi mal'kovr'is iu'n kvalit'o'n, iu'n krom'a'n bel'ec'o'n, kiu'n vi unu'a'foj'e ne percept'is. Kaj tiel plu de renkont'o al renkont'o: ne nur ŝi est'as tia kaj tia ĉi, ne nur ŝi hav'as tio'n kaj ĉi tio'n, sed krom'e ŝi kapabl'as far'i tio'n, kaj tio'n kaj tio'n ali'a'n ...

– Sed sent'iĝ'as ankaŭ: “Ŝi hav'as tiu'n mani'o'n” aŭ “Kiel ebl'as, ke ŝi ne kapabl'as far'i tio'n kaj tio'n?” ...

– Sed se vi ver'e est'is kapt'it'a de am'o, tio'n vi rimark'as nur komenc'e, kaj la impres'o ne daŭr'as, vi ĉes'as atribu'i grav'ec'o'n al tiu'j detal'o'j, vi eĉ fin'e trov'as en ili ĉarm'o'n. Kio'n mi vid'is tie trans'e, tio est'as, ke etern'ec'o konsist'as en tiu si'n'sekv'o de mal'kovr'o'j en la rilat'o kun di, kaj tut'e for'est'as mal'plaĉ'a'j detal'o'j. Mi prov'u klar'ig'i, kiel la afer'o dis'volv'iĝ'is mi'a'kaz'e. Iu'tag'e mi mal'kovr'is, ke mal'e al tre dis'vast'ig'it'a opini'o, la etern'ul'o est'as bon'a: bon'kor'a, bon'intenc'a, bon'far'a. Est'is grand'a donac'o al mi, ĉar la pli'mult'o el la hom'o'j tio'n mal'kovr'as nur sur la ali'a bord'o.

– La ali'a bord'o de la river'o inter viv'o kaj mort'o, se mi rajt'as tiel metafor'i. Ali'vort'e trans la mort'o. Mi rimark'is, ke di hav'as al mi plen'plen'o'n da respekt'o, da admir'o, da konsider'o, da indulg'o, da kapabl'o kun'vibr'i kaj ĝis'fund'e kompren'i. Ne ĉar mi est'as iu special'a, simpl'e ĉar mi est'as hom'o, ĉar mi est'as anim'o. Kiam di montr'as si'n tia, oni sent'as si'n bon'ven'ig'it'a, akcept'it'a, am'at'a, re'kon'at'a kun si'a tut'a valor'o (kiu'n hom'o'j ne vid'as, kiu'n ni mem ne vid'as). Ek de la moment'o, kiam tio okaz'is, est'as mult'a'j ŝanc'o'j, por ke la procez'o plu daŭr'u sen'fin'e. Kompren'ebl'e, komenc'e mi oft'e, eĉ tre oft'e, tra'pas'is period'o'j'n de dub'o, de kontakt'o'perd'o, de impres'o, ke mi erar'is, ke ĉio ĉi est'is nur iluzi'o ...

– ... sed tio ne tre long'e daŭr'is, tiu sent'o laŭ'grad'e mal'pli'iĝ'is, kaj laŭ oft'ec'o kaj laŭ fort'ec'o. Des pli ĉar mi dev'is al'kutim'iĝ'i al la fizik'a ŝanĝ'o, kiu okaz'is dum mi'a unu'a vojaĝ'o al la lum'mond'o, al la fakt'o, ke mi'a'j ventr'o'dolor'o'j komplet'e mal'aper'is. Post tiu unu'a tra'viv'aĵ'o, post tiu'j jar'mil'o'j da mal'am'o, sekv'at'a'j de jar'mil'o'j da paradiz'o, kaj post'e de strang'a re'ven'o en mi'a'n korp'o'n kuŝ'ant'a'n sur la lit'o, mi est'is el'ĉerp'it'a, lac'eg'a je grad'o, kiu'n imag'i vi neniam sukces'os. Tia'n lac'ec'o'n mi neniam spert'is, nek antaŭ'e nek post'e. Sed la ventr'o ne plu dolor'is. La dolor'o est'is tut'e for.

– Neniam. Ebl'e mi erar'as, sed mi'a impres'o est'as, ke tiu dolor'o ne plu neces'is: ĝi est'is fin'lud'int'a si'a'n rol'o'n, kiu est'is konduk'i mi'n tiu'mond'e'n. Est'u kiel ajn, se mi bon'e kompren'is, kio'n mi tie supr'e percept'is, tiu laŭ'grad'a mal'kovr'o de la bon'ec'o de mi'a amik'o est'as ek'o de tio, kio plu kontinu'as dum la tut'a etern'ec'o, ali'vort'e sen'fin'e.

– Sed ĉu etern'ec'o ne est'as ekster temp'o? Kiel io pov'as daŭr'i plu, kaj situ'i ekster temp'o?

– Ĉu vi vol'as sci'i, kial vi ebl'e neniam kompren'os i'o'n ajn el tio, kio'n mi spert'is, kvankam, se kred'i vi'n, mi'a spert'o vi'n interes'as, pli: fascin'as? Ĉar vi est'as tro logik'a. Mi ne pov'as respond'i komplik'a'j'n demand'o'j'n tia'spec'a'j'n. Mi'a sent'o est'as, ke vi konfuz'as “ekster la ter'a temp'o” kun “en sen'mov'a moment'o”, “en fiks'a kiam'o”, en kiu la flu'o de l' temp'o frost'iĝ'is, kaj neni'o plu okaz'as. “For'est'o de ter'a temp'o” ne signif'as “for'est'o de daŭr'o”. Se juĝ'i laŭ tio, kio'n mi vid'is tie trans'e, etern'ec'o est'as viv'o, kaj viv'o est'as mov'iĝ'o, ŝanĝ'iĝ'o, rilat'o'j evolu'ant'a'j, vari'ec'o, progres'ad'o. Est'as eg'e komplik'e klar'ig'i, kio'n mi tie spert'as. Mult'a'j'n afer'o'j'n mi vid'as tut'e klar'e, mi perfekt'e memor'as, sed mi ne trov'as la vort'o'j'n por pri'skrib'i ili'n. Mi tim'as, ke la vort'o'j simpl'e ne ekzist'as. Ebl'e vi'a scienc'a esplor'o pri mi est'as destin'it'a al fiask'o pro tiu mank'o. Mi dir'u, ke etern'ec'o, est'as kvazaŭ je ĉiu ĉen'er'o de sen'fin'a ĉen'o vi mal'kovr'us, ke di est'as ankoraŭ pli ... ol vi antaŭ'e kred'is.

– Ĝust'e post tiu'n vort'o'n “pli” vi pov'as met'i iu'j'n ajn kvalit'o'j'n, kiu'j'n vi pov'as koncept'i, kondiĉ'e, ke ili esprim'u ag'manier'o'j'n, kiu'j bon'efik'as al ali'ul'o'j: tiu est'as eĉ pli bon'kor'a, eĉ pli kompren'em'a, eĉ pli amuz'a, eĉ pli kor'inklin'it'a al vi kaj al ĉiu'j, eĉ pli bel'a, eĉ pli fort'a, eĉ pli em'a neniam per'fort'i, eĉ pli ĝoj'a, eĉ pli re'nov'ig'ant'a, eĉ pli art'ist'o, eĉ pli respekt'em'a ... Etern'ec'o est'as konstant'a rav'iĝ'o, ĉar vi mal'kovr'as, ke di est'as ĉiam pli mir'ind'a kaj admir'ind'a, ĉiu'rilat'e, ol vi vid'is di'n je la antaŭ'a minut'o. Kaj kio ver'as pri tiu, tio ver'as ankaŭ pri la ali'a'j est'aĵ'o'j en la kre'aĵ'ar'o, pri di'a'j verk'o'j aŭ far'o'j, pri la person'o'j, kiu'j loĝ'as en ĉiu'j mond'o'j, eĉ se ĉiu el tiu'j est'ul'o'j prezent'as unik'a'n formul'o'n de mank'o'j, kiu'j far'as ties ĉarm'o'n kaj individu'ec'o'n, eĉ se, dum lim'ig'it'a daŭr'o, praktik'e nul'o rilat'e al etern'o – dum la daŭr'o de viv'o sur planed'o – tiu'j mank'o'j est'is kaŭz'o de sufer'o'j kaj abomen'aĵ'o'j.

– Lim'ig'it'a daŭr'o! Facil'as tiel parol'i, sed ŝok'as! Se tem'as pri jar'o'j kaj jar'o'j da terur'a, ne'el'port'ebl'a sufer'ad'o ...

– Mi kompren'as vi'a'n re'ag'o'n, sed bon'vol'u al'ĝust'ig'i vi'a'n rigard'o'n al la real'o. Kiam vi est'is et'ul'o, iu'tag'e, tut'e cert'e, vi fal'is, vi skrap'vund'is vi'a'n haŭt'o'n kaj tio dolor'is al vi. Tuj vi hurl'is, vi'a tut'a atent'o est'is koncentr'it'a al vi'a dolor'o, vi est'is nur dolor'o, ebl'e ankaŭ angor'o, ĉar vi vid'is la ŝir'it'a'n haŭt'o'n kaj la sang'o'n flu'ant'a'n, kaj vi tim'is, ke post moment'o, da sang'o rest'os plu neniom. Vi trov'is tio'n strang'a, vi ne kon'is vi'a'n genu'o'n kun tia aspekt'o, vi subit'e al'front'is i'o'n ne'kon'at'a'n kaj tim'ig'a'n. Est'is terur'a sufer'o. Sed hodiaŭ tiu'n moment'o'n vi eĉ ne plu memor'as. Rilat'e al la tut'o de vi'a viv'o, tiu'j mal'mult'a'j minut'o'j, kiam vi'a est'aĵ'o est'is cent-el'cent'e en abomen'a'j dolor'o kaj angor'o, plu apenaŭ, aŭ tut'e ne, ekzist'as. Vi sci'as ...

– Ĉar mi hont'as, ĉar mi tim'as, ke vi mok'os mi'n, tiel infan'ec'a aper'os al vi tio, kio'n mi tuj dir'os. Sed mi promes'is, ke mi est'os kiel ebl'e plej honest'a, mi do ek'dir'u. Oft'e la afer'o'j est'as montr'at'a'j al mi sub form'o de bild'o'j, kvazaŭ sonĝ'a'j bild'o'j, kaj kelk'foj'e tiu'j bild'o'j est'as simpl'eg'a'j. Ceter'e, la vort'o “bild'o” ne est'as ĝust'a. Est'as sam'temp'e bild'o'j kaj ne'bild'o'j, kiel est'is pri la pes'il'o, la voj'fork'o, la font'o. Imag'u parfum'fabrik'o'n, kiu posed'as mil'o'j'n da hektar'o'j da roz'ĝarden'o'j. Ĉiu'j roz'o'j est'as perfekt'a'j. Nur unu est'as iom'et'e difekt'it'a. Tiu'n damaĝ'it'a'n roz'o'n mez'e de milion'o'j da flor'o'j sen'mank'a'j vi cert'e ne rimark'os. Nu, etern'ec'o est'as miliard'obl'e kaj miliard'obl'e kaj miliard'obl'e pli ol et'a viv'o de 70 aŭ 100 jar'o'j. La sufer'moment'o'j, eĉ plej naŭz'a'j, eĉ plej for'puŝ'a'j de ĉi tiu viv'o, kompar'e kun tiu sen'fin'ec'o, est'as tre'eg'e mal'pli ol la unu'nur'a difekt'it'a roz'o en la vast'eg'a kamp'o de la parfum'ist'o.

– Mi'a'n lum'a'n etern'a'n kamarad'o'n ni do laŭ'grad'e mal'kovr'as. Mir'ind'e est'as, ke ĉiu mal'kovr'o al'don'as nuanc'o'j'n, absolut'e sen'fin'e. Se, je ĉiu moment'o, vi mal'kovr'us, ke di est'as pli potenc'a, kaj eĉ pli potenc'a, kaj ankoraŭ pli potenc'a, di fin'fin'e far'iĝ'us terur'a. Sed kio'n vi mal'kovr'as, tio est'as, ke di est'as efektiv'e mult'e pli potenc'a ol vi imag'is, sed ankaŭ mult'e pli respekt'em'a. Strang'e impres'as, kiam vi vid'as potenc'o'n integr'it'a'n kun respekt'o al ali'ul'a liber'ec'o! Ĝi tiam preskaŭ simil'as mal'potenc'o'n. Ĉi-planed'e, hom'o'j imag'as Di'o'n kiel super'potenc'a'n, kaj, rezult'e, mal'just'a'n, sad'ism'a'n, aŭ mal'esper'ig'e mal'fort'a'n, fakt'e ne'ekzist'ant'a'n. Sed en mi'a'j ĉiel'a'j promen'o'j – mi ne sci'as kiel tio'n klar'ig'i al vi – mi sam'temp'e vid'as la du aspekt'o'j'n. Simil'as al la impres'o, kiu'n oni ricev'as kontempl'ant'e ĉiel'ark'o'n. Oni sam'temp'e vid'as la mild'o'n de la verd'o, la bril'o'n de la flav'o, la fort'o'n de la ruĝ'o, la trankvil'o'n de la blu'o: la kolor'o'j ne kontraŭ'dir'as unu la ali'a'n, ili komplet'ig'as si'n reciprok'e, ili harmoni'as inter si.

Kiel diabl'e mi pov'us trans'don'i al vi, kio'n mi vid'is? Ĉiam reg'as ekvilibr'o, kun'ord'iĝ'o, io, kio far'as, ke kontrast'o'j rest'as si mem, do kontrast'a'j, ĉiam mal'a'j, tre'eg'e diferenc'a'j, tamen sukces'ant'e ne kontraŭ'star'i unu al la ali'a. Mild'ec'o, am'o, respekt'o, plen'a kaj definitiv'a rezign'o je per'fort'o plekt'iĝ'as kun potenc'o kaj far'as el tiu i'o'n simpati'a'n, kio'n oni mal'lert'e pov'us esprim'i per fraz'o'j kiel: “Di am'as, kaj di'a am'o est'as pli fort'a ol io ajn” aŭ “Di fort'as, sed di'a fort'o est'as am'plen'a”. Se est'us fort'o sen mild'ec'o, la impres'o est'us pri iu terur'a. Se est'us mild'ec'o sen fort'o, ĉiam pli kaj pli da mild'ec'o, ĝi fin'fin'e iĝ'us sen'spin'a, sirop'ec'a. Feliĉ'e di rivel'as tiu'j'n kvalit'o'j'n en grad'o ĉiu'moment'e pli alt'a ol tio, kio'n oni atend'is. Tial ke, krom'e, tiu'j ec'o'j manifest'iĝ'as per sen'fin'o da kre'ad'o'j kaj kre'aĵ'o'j, inter kiu'j rol'as vi, kaj ankaŭ mi, kaj sam'e ĉiu'j ali'a'j, ni ver'e bezon'as etern'ec'o'n por ĉio'n mal'kovr'i. Se dir'i neni'o'n pri ali'a fakt'o, kiu'n mi vid'is, nom'e, ke ebl'as hav'i inter'temp'o'j'n da ripoz'o, por asimil'i, kio'n oni mal'kovr'is, aŭ ĝu'i la plezur'o'n neni'o'n far'i dum unu aŭ du jar'cent'o'j. Sed ... kia zorg'ig'a mien'o! Kio okaz'as al vi? Ĉu vi sent'as vi'n ne bon'e?

– Nu, mi sent'as mi'n kiel boks'ist'o sur'tapiŝ'e, stupor'ig'it'a. Ŝajn'as, ke mi'a mens'o ne sukces'as asimil'i, kio'n vi ĵus dir'is. Je tio mi tut'e ne kred'as, sed nur por mens'e sekv'i vi'n, por imag'i ... tiu'j'n miliard'o'j'n kaj miliard'o'j'n da univers'o'j, da kre'ad'o'j, da kre'aĵ'ar'o'j, tiu'j'n jar'mil'o'j'n, tiu'j'n miliard'o'j'n kaj miliard'o'j'n da daŭr'ad'o'j, kiu'j, kiom ajn enorm'a'j, tamen ĉiam est'as neniom kompar'e kun etern'ec'o, est'as tro mult'e por mi'a et'a kap'o, mi ne el'port'as, mi est'as satur'it'a. Feliĉ'e, ke ni decid'is, ke ni'a'j renkont'o'j est'os mal'long'a'j!

Naŭ'a kun'sid'o: De manifestaci'o al manifest'iĝ'o

– Bon'vol'u sen'kulp'ig'i mi'n pri la mal'fru'o. La trafik'o est'is komplet'e blok'it'a. Mi tut'e forges'is pri la manifestaci'o organiz'it'a de la sindikat'o'j. Se mi memor'us pri ĝi, mi elekt'us ali'a'n voj'o'n. Mi stult'e en'ŝov'is mi'n en strat'o'ŝtop'o'n, kiel mult'a'j ali'a'j aŭt'o'j. Mi simpati'as al tiu'j labor'ist'o'j, kompren'as ili'a'j'n postul'o'j'n, sed mi konfes'as, ke mi'a humor'o far'iĝ'is aĉ'a, kaj mi ne ĉes'is grumbl'i, dum la temp'o pas'is kaj mi'a aŭt'o star'is tie, sen'mov'ig'it'a. Tiu'j manifest'ac...

– Sen'kulp'ig'u, ke mi inter'romp'is vi'n. Jam tri tag'o'j'n mi turment'as mi'a'n cerb'o'n por re'trov'i tiu'n vort'o'n. Est'as la tem'o, pri kiu mi dezir'is, ke vi parol'u. Antaŭ kelk'a'j tag'o'j vi dir'is, ke la kre'aĵ'ar'o, aŭ la hom'o'j, mi ne plu sci'as, manifest'as la etern'ul'o'n vi'a'n amik'o'n. Tiu vort'o traf'is i'o'n en mi'a mens'o, tiel ke ĝi el'star'is, kvankam mi ne kompren'as, kial. Mi promes'is al mi, ke mi pet'os vi'n pri'trakt'i tiu'n tem'o'n, kaj post'e mi forges'is ĝi'n. Mi'n agac'is ne plu re'trov'i ĝi'n. Feliĉ'e vi'a mal'fru'o pro manifestaci'o ĝi'n re'lum'ig'is. Hazard'o foj'foj'e util'e ag'as.

– Ĉu est'as hazard'o? Laŭ mi'a mond'koncept'o pov'us est'i anĝel'o, kiu uz'is tiu'n rimed'o'n por re'trov'ig'i al vi, kio'n vi dezir'is demand'i.

– Atent'u! Odor'as je paranoj'o la em'o ĉio'n klar'ig'i per ies vol'o, sed ni ne diskut'u pri tio nun. Ĉu vi bon'vol'os dir'i, kio'n vi vid'is en tiu ali'a mond'o koncern'e afer'o'j'n aŭ hom'o'j'n kiel manifest'aĵ'o'j'n de la Super'a Potenc'o?

– Moment'o'n! Mi neniam parol'is pri Super'a Potenc'o, ĉef'e kun la grand'liter'o'j aŭd'ebl'a'j en vi'a ton'o. Tiu esprim'o plen'e mis'traf'as. Al mi'a amik'o ne plaĉ'as, ke oni vid'u di'n potenc'a, eĉ se tia di tamen est'as. Di hav'as i'a'n pudor'o'n pri si'a potenc'o. Kaj si'a'n pov'eg'o'n di apenaŭ uz'as. Pri potenc'o interes'iĝ'as hom'o'j, ili nom'as mi'a'n kamarad'o'n ĉio'pov'a, ver'ŝajn'e por kompens'i la propr'a'n sent'o'n pri terur'a sen'pov'ec'o.

– Est'as normal'a psikologi'a meĥanism'o. Kiam oni ne pov'as rekt'e ĝu'i i'o'n dezir'at'a'n, oni prov'as ĝi'n kontakt'i per'e de per'aĵ'o. Et'a mal'fort'a sen'riĉ'a sinjor'in'o, kiu neniam est'os princ'in'o, leg'as magazin'o'j'n, en kiu'j ŝi leg'as pri la princ'o de Monak'o, pri la sultan'o de Brunej'o aŭ pri tiu aŭ ali'a membr'o de la brit'a kort'eg'o. Kontempl'ant'e ili'a'j'n fot'o'j'n, ŝi sent'as, kvazaŭ ŝi iel part'o'pren'us en ili'a viv'o. Ver'ŝajn'e iu'j hom'o'j direkt'as si'a'j'n pens'o'j'n al iu ĉio'pov'a di'o por nutr'i en si la sent'o'n, ke ili part'o'pren'as en ties potenc'o, kio kompens'as ili'a'n terur'a'n mank'o'n de pov'o, tiel mal'facil'e akcept'ebl'a'n. Sed ni de'voj'iĝ'is. Mi pet'is vi'n tuŝ'i la tem'o'n de ni'a mond'o kiel manifest'iĝ'o.

– Mi volont'e prov'os, sed ne est'as facil'e. Tamen mi tio'n vid'is, kaj la afer'o aspekt'is plej simpl'e. Mi dir'u jen'o'n: se neni'u el ni est'us ferm'it'a al la etern'ul'o, ni ĉiu'j plen'e manifest'us di'n ...

– Ne nepr'e, almenaŭ laŭ la hom'a'j kriteri'o'j pri bel'ec'o. Ekzist'a'j est'ul'o'j tre bon'a'j, tre pur'a'j, tre profund'e hom'a'j, kiu'j ne hav'as regul'a'j'n trajt'o'j'n, nek glor'bril'a'n korp'o'n, kiu'j eĉ pov'as est'i mal'bel'a'j, sed kies rigard'o, vizaĝ'o, si'n'ten'o el'radi'as kvazaŭ lum'o'n. Tia'j est'as ekzempl'e kelk'a'j mal'jun'ul'o'j kun dens'e sulk'it'a vizaĝ'o. Ili est'as hom'o'j, kiu'j manifest'as la etern'ul'o'n. Sed ankaŭ spir'halt'ig'e bel'a jun'ul'in'o manifest'as di'n. Mi'a paradiz'a amik'o hav'as sen'fin'o'n da aspekt'o'j, kiu'j est'as manifest'at'a'j de aŭ per la kre'aĵ'o'j. Ankaŭ bel'a sun'sub'ir'o manifest'as di'n.

– Sun'sub'ir'o ne ekzist'as kiel io objektiv'a. Est'as ŝanc'a kun'met'o de fizik'a'j fenomen'o'j ...

– ... kiu'n ni percept'as kiel bel'a'n. Mi agnosk'as, ke la bel'ec'o kuŝ'as ne en la aĵ'o, nur en ni'a kap'o, aŭ en ni'a kor'o. Sed tamen ĝi ekzist'as tiu'nivel'e. Tiu organiz'as en harmoni'a'n vid'aĵ'o'n afer'o'j'n, kiu'j, en la real'o, est'as sen'de'pend'a'j unu de la ali'a, kaj kiu'j, ceter'e, rigard'at'e el ali'a angul'o pov'as hav'i neniu'n bel'ec'o'n. Matterhorn vid'at'a el Zermatt el'star'as kiel unik'e bel'eg'a. Sed vid'at'e el Chandolin, la sam'a mont'o aspekt'as plej banal'e, oni eĉ ne re'kon'as ĝi'n. Antaŭ mir'ind'a panoram'o, kiam ni'n kapt'as sent'o de rav'iĝ'o, la kaŭz'o est'as, ke la pejzaĝ'o manifest'as di'n. Foj'e mi hav'is impuls'o'n leg'i el la Bibli'o. Ne long'e mi leg'is, sed je la komenc'o est'as io, kio frap'is mi'a'n atent'o'n. Ĉiu'foj'e kiam io ĵus est'is kre'it'a, la tekst'o dir'as: “Kaj Di'o vid'is, ke ĝi est'as bon'a”. Jen kio okaz'as, kiam ni'n rav'as pejzaĝ'o. Ni vibr'as kun di, ni kun'iĝ'as kun di, kiu, ie fund'e de ni'a anim'o, est'as dir'ant'a al si: “Kiel bel'e!”. Tie radik'as la sent'o iĝ'i pli, ampleks'iĝ'i, ke la brust'o iel vast'iĝ'as. Kaj kiam oni vid'as tia'j'n bel'o'j'n, oni sent'as em'o'n kun'divid'i la admir'o'n kun la apud'a'j person'o'j, precip'e se oni am'as ili'n. Ĉu vi ne kred'as, ke en tiu em'o plur'person'e part'o'pren'i en komun'a entuziasm'o, sam'e kiel en la vid'aĵ'o mem, trov'iĝ'as di?

– Ba! Kaj la sad'ist'o'j, kaj la krim'ul'o'j, kaj Hitler, ĉu ili manifest'as vi'a'n ador'at'o'n?

– Ebl'e. Negativ'e, kav'e. Ili manifest'as, kio okaz'as, kiam di'a manifest'ad'o est'as blok'it'a. Ili est'as la ekran'o. Vi memor'as, kio'n ni foj'e dir'is: Satan'o, la mal'amik'o, la tromp'ist'o-akuz'ist'o, est'as Diabl'o, t.e. blok'o, ŝtop'o, obstakl'o al pas'o.

– Ĉiam mem'centr'a, ĉu ne, psiĉjo? Se mi bon'e vid'is, kiel ĉiu hom'o, kaj laŭ unik'a proporci'o, vi manifest'as di'n kaj mal'help'as ties manifest'iĝ'o'n. Vi'a kor'varm'o, vi'a bon'vol'em'o, vi'a fajn'a intelekt'o, vi'a saĝ'ec'o, vi'a respekt'o al ĉiu'j, ĉio ĉi, kio vi'n karakteriz'as, manifest'as di'n. Ankaŭ vi'a skeptik'ec'o: ĝi manifest'as la fakt'o'n, ke di ne trud'as si'n, evident'i ne est'us respekt'e, tial di ne est'as evident'a. Kiel aer'o. Sen aer'o ni ne pov'us viv'i, sed ĝi ne est'as vid'ebl'a, evident'a. Vi'a skeptik'ec'o manifest'as, ke di respekt'as vi'a'n liber'ec'o'n. Sed kiam vi ag'as en manier'o, en kiu mank'as konsider'o al pacient'o, al vi'a edz'in'o, al mi, al iu ajn – ali'vort'e, kiam vi dir'as i'o'n, kio kaŭz'as mal'bon'o'n, sen'util'e vund'as, aŭ hav'as detru'a'j'n sekv'o'j'n – vi mal'help'as, ke di pas'u.

– Pri tio mi ne sci'as. Ebl'e vi ne est'as kulp'a, sed respond'ec'as. Okaz'as, ke oni far'as i'o'n moral'e ne'riproĉ'ind'a'n, sed tamen dev'as respond'i pri la sekv'o'j de la ag'o. Se vi ek'hav'is terur'a'n kramf'o'n, kiu ig'is vi'n far'i fuŝ'mov'o'n en aŭt'o, tiel ke vi difekt'is la vetur'il'o'n de iu ali'a, ne est'is en vi vol'o mal'util'i, ne est'is moral'a mal'bon'o, sed tamen dev'os pag'i vi.

– Sed kial vi'a Di'o, se li est'as tiel bon'a, permes'as, ke mi far'u mal'bon'o'n ne'intenc'e? Aŭ intenc'e? Se vi pens'as pri la milit'o'j, la soci'a'j mal'just'ec'o'j, la natur'a'j katastrof'o'j, la infan'o'j, kiu'j nask'iĝ'as kun dolor'ig'a kaj ne'kurac'ebl'a mal'san'o aŭ kun handikap'o, kiu dev'ig'os ili'n viv'i ne'normal'a'n viv'o'n ... kiel ebl'as ĉio ĉi, se Di'o est'as bon'a?

– Vi sci'as, kio okaz'as tie trans'e, tio ne est'as facil'e reg'ebl'a. Mi renkont'as ... re'foj'e mank'as al mi la vort'o'j ... est'ul'o'j'n, foj'foj'e tre preciz'a'j'n, kiel la knab'in'et'o'n, oft'e nebul'ec'a'j'n, kiel tra'vid'ebl'a'j'n form'o'j'n, kiel vibr'o'n de aer'o, kiu hav'us hom'a'n form'o'n, kaj jen kaj jen est'ul'o'j'n absolut'e sen'kontur'a'j'n. Rilat'e al ili mi sent'as mi'n kiel handikap'ul'o, kiu percept'as la bon'kor'ec'o'n, la si'n'dediĉ'o'n, la pacienc'o'n, la kor'varm'o'n de tiu'j, kiu'j pri'zorg'as li'n. Ili far'as gigant'a'j'n fort'o'streĉ'o'j'n por instru'i al li tio'n aŭ tio'n ĉi, sed la handikap'o est'as tia, ke la mesaĝ'o'j ne trans'don'iĝ'as, aŭ ke trans'don'iĝ'as nur eta-et'a er'o, tut'e mal'klar'a. Krom'e est'as la mult'nivel'a ... kiel dir'i? ... en'uj'ec'o ... ĉu vi kompren'as? ... ne est'as facil'e tio'n esprim'i. Kiel rus'a'j pup'o'j: unu et'a en pli grand'a, mem en pli grand'a, mem en pli grand'a, ktp. Rezult'e, mi neniam sci'as ekzakt'e, kun kiu mi rilat'as. Ekzempl'e mi babil'as kun eg'e simpati'a jun'ul'o, kaj jen subit'e mi percept'as di'n, la etern'ul'o'n, kvazaŭ kaŝ'it'a'n en tiu jun'ul'o, kvazaŭ lud'ant'a'n la rol'o'n de tiu jun'ul'o, kvazaŭ komunik'ant'a'n kun mi per la buŝ'o de tiu jun'ul'o. Kaj sam'temp'e mi sent'as, ke tiu knab'o est'as tut'e real'a, li est'as iu, iu kun difin'it'a person'ec'o, iu kun histori'o, kiu est'as li'a kaj de neni'u ali'a. Kaj kiu est'as liber'a. Sed je la stadi'o, kiu'n li ating'is, li est'as ankaŭ mi'a amik'o la etern'ul'o, aŭ ĉi-last'a est'as la jun'ul'o. El'ĉerp'as mi'n prov'i klar'ig'i ĉio'n ĉi. Kiam mi est'as tie, ĉio est'as eg'e simpl'a, sed se mi dev'as pri'skrib'i, kia pen'o!

– Mi iom vid'as, kio'n vi prov'as dir'i. Sed ni re'ven'u al mi'a demand'o. Kiel ebl'as ĉiu'j abomen'aĵ'o'j, kiu'j okaz'as ni'a'planed'e, se li est'as bon'a, kiu ajn li est'as? Kial li permes'as al hom'o'j, aŭ al natur'o, mal'bon'far'i?

– Sed kie vi pren'is, ke di tio'n permes'as? Di tio'n ne permes'as, tut'e mal'e, di mal'permes'as far'i ti'aĵ'o'j'n. Mort'ig'i, ŝtel'i, mensog'i, blasfem'i, ekspluat'i, per'fort'i, seks-avid'i kun'ul'o'n aŭ kun'ul'in'o'n de iu ali'a, ĉio ĉi est'as mal'permes'it'a. Ne dir'u al mi, ke vi neniam aŭd'is pri la list'o de ag'o'j komunik'it'a al Moseo, kaj kiu difin'as, kio star'as ekster la lim'o de la permes'it'aĵ'o'j. Se Di'o verk'is tiu'n list'o'n, tio pruv'as, ke la fi-far'o'j est'as mal'permes'it'a'j. Di mal'permes'as, sed di ne mal'ebl'ig'as, ĉar liber'ec'o – la pov'o far'i, kio'n oni vol'as – tro grav'as por di. Almenaŭ jen kio'n mi kompren'is, ebl'e fuŝ'e. Fakt'e mi sci'as neni'o'n tiu'tem'e. Ĉu vi konsci'as, kio'n vi pet'as de mi? Ke mi kompren'u Di'o'n! Vi vol'us, ke mi, et'a ul'o, kiu eĉ ne kompren'as elektr'o'n aŭ radi'o'ond'o'j'n, aŭ kial Lun'o est'as pli grand'a kaj ruĝ'a, kiam ĝi apud'as horizont'o'n, klar'ig'u ĉio'n pri di! Ĉu vi postul'us de katet'o, ke ĝi klar'ig'u, kiel funkci'as komput'il'o? Kvin'jar'a infan'o ne pov'as kompren'i, ke, se oni dis'romp'as plat'o'n da ĉokolad'o al et'a'j kvadrat'o'j, tamen rest'as la sam'a kvant'o da ĉokolad'o. Tio'n al mi klar'ig'is vi. Sed rilat'e al mi'a tie'a – fakt'e ĉie'a – amik'o, mi est'as eg'e mal'pli ol infan'et'o kompar'e al plen'kresk'ul'o. Mi'a'opini'e, ne ebl'as respond'i al vi'a demand'o, ĉar est'as mister'o. Ni dispon'os etern'ec'o'n por esplor'i tiu'n mister'o'n. Sed dum'e mi ne pov'as respond'i, krom dir'ant'e, ke mi sci'as, ke di am'as, ke di est'as bon'a, ke di ne vol'as, ke mal'bon'o ekzist'u.

– Kial di dev'us est'i ĉio'pov'a? Ĉu tiu ĉio'pov'ec'o ne est'as kvalit'o, kiu'n hom'o'j projekci'as sur di'n por kompens'i si'a'n sent'o'n pri sen'pov'ec'o, kiel mi dir'is antaŭ'e? Ceter'e, laŭ tio, kio'n mi rimark'is pri di, di pov'us hav'i tiu'n ĉio'pov'ec'o'n, sed liber'e rezign'i uz'i ĝi'n, pro am'o, ĉiu'foj'e, kiam liber'ec'o aper'as.

– Vi ŝajn'ig'as, ke mi'a demand'ad'o ne plaĉ'as al vi, ke vi vol'us nur raport'i pri vi'a'j tra'viv'aĵ'o'j, kaj ne diskut'i, sed ĉiu'foj'e, kiam, por tikl'i vi'n, mi star'ig'as demand'o'n, vi sukces'as trov'i respond'o'j'n. El kie vi ĉerp'as ili'n?

– Tio'n vi sci'as pli bon'e ol mi: el la ne'konsci'o de delir'ant'a psik'oz'ul'o.

Dek'a kun'sid'o: Liber'ec'o, am'at'a liber'ec'o!

– Vi parol'is pri liber'ec'o, fin'e de ni'a last'a renkont'o, kaj mi ŝat'us ...

– ... atak'i mi'n. Tio vid'ebl'as sur vi'a vizaĝ'o. La menton'o el'star'as antaŭ'e'n, makzel'o aspekt'as agres'em'e, ŝultr'o'j est'as streĉ'it'a'j. Mi diven'as, ke anstataŭ las'i mi'n rakont'i trankvil'e pri mi'a ĉiel'a tra'viv'ad'o, vi prov'os re'e tren'i mi'n en vort'a'n duel'o'n ...

– Tut'e ne, mi garanti'as al vi. Mi nur dezir'as kompren'i vi'n, neni'o'n pli. Ŝajn'as al mi, ke vort'o'j kiel “liber'a”, “liber'ec'o” funkci'as en vi kiel ruz'a'j il'o'j por evit'i vid'i la ne'konsekvenc'aĵ'o'j'n en vi'a delir'o. Est'as ne'kred'ebl'e, kiel oft'e vi uz'as ili'n! Ĉu ne obsed'us vi'n tiu koncept'o? Fin'fin'e, est'us normal'e en iu kiel vi, kiu tra'viv'is propr'a'karn'e sen'ig'o'n de liber'ec'o.

– Est'as ver'e, ke mi cert'e pli sent'em'as ol iu ali'a pri tiu koncept'o. Sed kompren'u! Mi'a ĝoj'don'ant'o etern'a ŝat'as kre'i. Tio signif'as, ke plaĉ'as al di est'ig'i est'ul'o'j'n, kiu'j plen'e ekzist'as. Ju pli liber'a vi est'as, des pli vi ekzist'as. Ju pli liber'a vi est'as, des pli vi est'as vi mem, kompar'e kun iu, kiu far'as nur tio'n, kio'n trud'a'j fort'o'j dev'ig'as li'n aŭ ŝi'n far'i. Kred'u mi'n, se tag'o'n post tag'o vi pov'as en'buŝ'ig'i nur la aĉ'a'j'n fi-manĝ'o'j'n, kiu'j'n oni trud'as al vi, sen iam ajn pov'i elekt'i, konstant'e rest'ant'e mal'sat'a, vi sent'as, kvazaŭ vi ne ekzist'us. Kontrast'e, sid'i en sur'trotuar'a restoraci'o kun en la man'o menu'o kun dek'o'j da elekt'o'j, tio est'as viv'i, ekzist'i, est'i. Se la hom'o'j tio'n konsci'us, ili ver'ŝajn'e sent'us, ke tio est'as est'i am'at'a. Vi sci'u: kio'n vi nom'as mal'bon'o kaj kio efektiv'e est'as mal'bon'o, tio ebl'e hav'as funkci'o'n: mal'kovr'ig'i bon'o'n. Mi'a spert'o pri kapt'it'ec'o kaj mal'liber'ec'o ebl'ig'as al mi tre alt'e taks'i et'a'j'n liber'ec'o'j'n mult'e pli ol naŭ dek'on'o'j el la loĝ'ant'ar'o. Por mi, tiu, al kiu oni ne las'as elekt'o'n, ne ekzist'as per si mem, ekzist'as nur de'pend'e de tiu'j, kiu'j hav'as la pov'o'n trud'i laŭ'plaĉ'e. Tiu'j jes ja ekzist'as, kaj pov'as far'i el hom'o aĵ'o'n. Kiam oni mem uz'as si'n mem, oni hav'as pli grand'a'n est'o'n, pli grand'a'n dens'ec'o'n, mi ne sci'as, kiel dir'i, sed mi trov'as, ke oni ekzist'as pli. Kaj mi kred'as, ke mi'a trans'bord'a amik'o vol'as pli ol i'o'n ajn, ke tio'n ni hav'u.

– Ŝajn'as al mi ... sed mi ebl'e ek'paŝ'as sur teren'o'n, kiu'n mi vid'is per tro ĝeneral'a vid'o, tro mal'preciz'a, ebl'e mi ne rajt'as tiel parol'i ... ne grav'as, mi tamen ek'dir'u ... ŝajn'as al mi, ke ekzist'as pli da liber'ec'o en la mond'o ol ni imag'as. Ebl'e herb'o, flor'o, best'o hav'as pli da ebl'o'j elekt'i, ol aper'as al ni'a'j hom'a'j okul'o'j.

– Strang'e, mi hav'as la mal'a'n impres'o'n. Hom'o'j imag'as si'n liber'a'j, sed ili est'as kondiĉ'it'a'j, manipul'at'a'j per ĉia'spec'a'j afer'o'j: reklam'ad'o, aŭtoritat'o'j, eduk'ad'o, instinkt'o'j, individu'a histori'o, genetik'o, mil'o'j kaj mil'o'j da subtil'a'j influ'o'j ... La impres'o liber'i ĝeneral'e est'as nur iluzi'o.

– Sed la latent'a liber'ec'o est'as gigant'a, kaj je tio vi kred'as. Kial vi praktik'as vi'a'n profesi'o'n, se ne por liber'ig'i hom'o'j'n? Vi liber'ig'as ili'n el ili'a'j kompleks'o'j, el ili'a'j kondiĉ'ad'o'j, el ili'a kontraŭ'raci'a'j impuls'o'j. Vi liber'ig'is mi'n el terur'a traŭmat'o, kiu mal'help'is mi'n normal'e pens'i, elekt'i, re'ag'i, est'i mi mem, do est'i liber'a. Mi'n ig'is psik'e liber'a vi. Liber'ec'o eĉ pli grav'as por vi ol por la pli'mult'o el la hom'o'j, ali'e vi far'us i'o'n ali'a'n.

– Kiel ajn est'u, se iu est'as liber'a, tio signif'as, ke tiu pov'as elekt'i mal'bon'o'n. Tia'j hom'o'j pov'as kri'i “merd'o'n!” al la grand'a estr'o, kiu est'as nur bon'o. Ĉu vi ne trov'as, ke est'as io grandioz'a en iu, kiu ribel'as kontraŭ Di'o, kri'aĉ'as al di “merd'o'n!”? En la ide'o detru'i ĉio'n bel'a'n, vandal'i, ruin'ig'i, dolor'ig'i? Kiam, je mi'a unu'a vojaĝ'o trans'e'n, mi tra'pas'is tra la mal'am-erupci'o, mi sent'is, ke ĝi est'as mir'ind'a. Est'is terur'e, sed grandioz'e.

– Ha! Se vi sent'us la prez'o'n de liber'ec'o, kiel mi tiam ĝi'n sent'is, vi hav'us sen'lim'a'n admir'o'n al tiu ul'o, kiu akcept'as, ke por'temp'e oni venk'u di'n, ke oni far'iĝ'u egal'a, super'a al di, ke oni sabot'u la kre'aĵ'o'j'n, ke oni difekt'u ĉio'n, kio'n di far'is. Kia humil'ec'o! Kia grand'anim'ec'o! Jes ja, se la situaci'o rest'us fiks'it'a en la venk'o de la vandal'o'j, est'us abomen'e, sed tiel ne est'as: di renvers'as ĝi'n, korekt'as, ripar'as, re'ven'ig'as la viktim'o'j'n al bon'stat'o. Cert'e vi sci'as, ke ekzist'as mafi'ul'o'j, kiu'j ir'as al Ukrainio aŭ Brazilo kapt'i jun'a'j'n knab'in'o'j'n por en'met'i ili'n en si'a'j'n prostitu'a'j'n ret'o'j'n. Sed est'as ankaŭ hom'o'j, kiu'j dediĉ'as si'a'n temp'o'n kaj energi'o'n al la sav'o de tiu'j in'o'j, hom'o'j, kiu'j kun admir'ind'a delikat'ec'o re'met'as ili'n sur normal'a'n viv'voj'o'n, liber'ig'it'a'j'n de ĉia ekspluat'o, kaj ebl'ig'as al ili re'trov'i si'a'n dign'ec'o'n, eĉ ne pet'ant'e unu groŝ'o'n. Tia'j hom'o'j est'as unu el di'a'j manifest'aĵ'o'j ni'a'mond'e. Da simil'a'j si'n'dediĉ'o'j ekzist'as mil'o'j kaj mil'o'j. Amas'komunik'il'o'j ili'n ne menci'as, ĉar est'as en tio neni'o sensaci'a. Sed la mond'o tre diferenc'as de tio, kio'n amas'komunik'il'o'j prezent'as. La mil'o'j'n da bon'kor'a'j ag'o'j, kiu'j plen'um'iĝ'as, ili ne pri'trakt'as, la publik'o tiu'j'n ne kon'as, ĉar est'as en la natur'o de bon'ec'o est'i diskret'a. Ĉia'okaz'e, di neniam for'las'as, neniam rezign'as, di est'as fidel'a, fid'ind'a. Sed di est'as sam'e sen'lim'a en si'a respekt'o al la liber'a elekt'o de la kre'aĵ'o'j kiel en si'a obstin'o sav'i tiu'j'n, kiu'j sufer'as, ĉiu'foj'e, kiam liber'a ag'o serv'as al mal'bon'o.

– Laŭ mi'a sent'o, est'as io tragik'a en tiu al'las'em'o front'e al abomen'aĵ'o'j.

– Mi kompren'as vi'n. Mi sam'opini'is, antaŭ'e. Sed kiam oni hav'is okaz'o'n direkt'i la okul'o'j'n al la ali'a bord'o, al la “post'mort'o”, oni dir'as al si, ke tiu kre'aĵ'ar'o, kun la fuŝ'e uz'at'a liber'ec'o kaj la ne'observ'at'a'j mal'permes'o'j, sed ankaŭ kun ekster'ordinar'a'j ag'o'j de solidar'ec'o, est'as pli admir'ind'a ol univers'o el et'a'j ŝaf'id'o'j sen person'ec'o, sen iniciat'em'o, kiu'j nur obe'us al diktator'o sen'profund'ec'a. La tragik'a dimensi'o est'as terur'a, sed ĝi ig'as la mond'o'n pli valor'a. Mi vid'is ...

– Jes, mi mi'n ĝen'as antaŭ vi, ĉar kio'n mi vid'is, tio'n ne ebl'as raci'e klar'ig'i, kaj mi tim'as vi'a'n re'ag'o'n. Aĉ aĉ aĉ! Ne facil'as la kontrakt'o kun vi! Se ver'e mi dev'as dir'i ĉio'n, kio'n mi vid'is, ĉio'n, kio'n mi sent'is ... Kie mi ĉerp'u la kuraĝ'o'n ...? Mi trem'as antaŭ'pens'ant'e, kio'n vi dir'os! Ĉu mi tamen plonĝ'u en la konfes'o'n? ... Nu, jes, ek! Jen: mi vid'is, ke ne'perfekt'a univers'o est'as pli perfekt'a ol perfekt'a univers'o.

– Mi sci'is, ke vi ne kompren'os mi'n. Tial oft'e mi hezit'as. Vi vol'as, ke mi raport'u pri ĉio, sed se vi imag'as, ke est'as agrabl'e dir'i, kio'n oni vid'is, kaj tuj post'e aŭd'i, ke oni stult'as ne'sav'ebl'e ...

– Pardon'u. Tio'n mi dev'us ne dir'i. Mi dev'us antaŭ'e las'i vi'n klar'ig'i.

– Kiel mi pov'us klar'ig'i? Ĉu vi ne trov'as, ke est'as io ne'el'port'ebl'a en perfekt'ec'o? Aŭskult'u, mi ne pretend'as, ke mi kompren'is. Mi montr'as al vi, kio'n mi vid'is, ĉar tio'n vi pet'as. Kaj kio'n mi vid'is, tio est'as, ke ne'perfekt'ec'o est'as pli perfekt'a ol perfekt'ec'o. Se tio ne hav'as senc'o'n, ne est'as mi'a kulp'o. Aŭ ebl'e jes, en la senc'o, ke mi far'as, kio'n mi pov'as: mi est'as aĉ'a traduk'ant'o de la original'o, kiu'n oni prezent'is al mi. Mi tie traf'as unu el mi'a'j lim'o'j, sed est'as la plej bon'a manier'o vort'ig'i, kio'n mi percept'is. Ne'perfekt'a univers'o est'as pli divers'a, pli riĉ'a, mal'pli rigid'a, pli elast'a, ol univers'o perfekt'a; jen kio'n mi pov'as dir'i. Mi'a lum'a amik'o est'as perfekt'a, tial di est'as ne'el'port'ebl'a. Ver'ŝajn'e pro tio la hom'o'j tiom ŝat'as insult'i kaj mal'respekt'i di'n, di'n kritik'i, sabot'i di'a'n verk'ar'o'n. Pri tio mi kompetent'as. Mi tio'n detal'e sent'is, kiam mi'n sturm'is mal'am'o. Kaj la bezon'o'n mal'alt'ig'i di'n ankaŭ vi kon'as; ĝi sub'kuŝ'as mult'a'j'n el vi'a'j rimark'o'j. La du-termin'a pens'ad'o infan'ec'a ... Ebl'e fal'int'a'j anĝel'o'j kaj ali'a'j malic'a'j spirit'o'j plu funkci'as tiu'sistem'e: “Se di'o est'as potenc'a, ni est'as mal'potenc'a'j”. Tiam, por pruv'i al si si'a'n potenc'o'n, kaj ĉar ili ne pov'as detru'i di'n, ili atak'as di'n en ties kre'aĵ'o'j. Simil'e al jun'ul'o, kiu ne pov'as efik'e atak'i la riĉ'ul'o'n, kiu'n li envi'as kaj mal'am'as, kaj ir'as ŝpruc'farb'i enorm'a'n mal'bel'eg'a'n desegn'aĵ'o'n sur la mur'o de li'a vila'o.

– Est'as ver'e, ke mult'a'j popol'o'j hav'as i'o'n simil'a'n en si'a tradici'a koncept'ad'o pri la origin'o de la mond'o'j. Ili opini'as, ke Di'o kre'is anĝel'o'j'n aŭ ke Grand'a Di'o kre'is aŭ nask'is sub'di'o'j'n ...

– Jes, kaj, por ke ili ekzist'u kiel real'a'j est'ul'o'j, tiu grand'a di'o hav'ig'is al ili liber'a'n vol'o'n. Se ili ne est'us liber'a'j far'i i'o'n ajn, inkluziv'e damaĝ'i, difekt'i, ruin'ig'i, malic'i, ili est'us robot'o'j, ne viv'ant'o'j.

– Kaj inter tiu'j anĝel'o'j aŭ sub'di'o'j, kelk'a'j elekt'as detru'i la harmoni'o'n, kiu'n Di'o vol'as est'ig'i, ĉu tiel?

– Kial ne? En la terapi'o, kiu'n mi far'is kun vi, est'is period'o, dum kiu ni labor'is super la plezur'o sabot'i, dis'pec'ig'i, mal'bon'far'i. Ĉu vi memor'as? Tiu dezir'o mal'bon'far'i ekzist'as en mi, mi tuŝ'is ĝi'n kvazaŭ fingr'e, mi sent'is ĝi'n. Mi'a spert'o pri mal'am'o al di, est'is tio. Kaj el tio mi ne liber'iĝ'is cent-el'cent'e, est'as tut'a zon'o de mi, kiu post'rest'as. Ceter'e, vi dir'is, ke tio est'as normal'a, ke oni trov'as tio'n en ĉiu'j hom'o'j, eĉ se la pli'mult'o tim'as ir'i rigard'i, kia'j ili est'as tiu'nivel'e. Ĉu vi memor'as? Vi eĉ dir'is, ke tiu tim'o mal'kovr'i en si la plezur'o'n fuŝ'i konduk'as mult'a'j'n hom'o'j'n al tio, ke ili turn'as kontraŭ si mem la em'o'n detru'i, tiel ke ili mal'permes'as al si feliĉ'i, ili em'as sent'i si'n kulp'a'j pro banal'aĵ'et'o, ili ne kuraĝ'as asert'i si'a'j'n gust'o'j'n aŭ tio'n, kio'n ili ver'e dezir'as far'i je difin'it'a moment'o, tia'grad'e, ke ili dir'as “jes” kiam ili prefer'us dir'i “ne”, eĉ se ne'o ne hav'us eĉ plej et'a'n negativ'a'n sekv'o'n.

– Est'as ver'e. Tio'n mi dir'is, kaj mi konfirm'as. Mi al'front'as tiu'n hom'a'n inklin'o'n ĉiu'tag'e.

– Bon'e. Se tio ekzist'as en mi kaj en ĉiu'j vi'a'j pacient'o'j, kial tio ne ekzist'us en anĝel'o aŭ di'o? Kaj kiu sci'as, kio est'as la respond'ec'o de anĝel'o'j aŭ di'o'j en la viv'o de ni'a'j planed'o'j aŭ en genetik'o? Pri tio ni sci'as neni'o'n. Ni eĉ ne sci'as, ĉu tia'j est'ul'o'j ekzist'as. (T.e., mi sci'as, ĉar mi vid'is, sed mi parol'as el la vid'punkt'o de hom'o'j vi'a'spec'a'j). Ni ĉi tie trov'iĝ'as en plen'a mister'o.

Dek'unu'a kun'sid'o: Mister'o

– Io ĝen'as mi'n. Pli kaj pli mi mir'e rimark'as, ke mi pens'as mult'e pli ol mi dev'us pri vi'a'j dir'aĵ'o'j. Se mi konstat'us, ke tio evolu'as direkt'e al obsed'o, mi dev'us met'i fin'o'n al ni'a'j inter'parol'o'j kaj konsult'i koleg'o'n.

– Tamen, tiu, kiu pet'is mi'n raport'i pri mi'a'j spert'o'j, est'as vi, nur vi.

– Jes. Vi kulp'as pri neni'o. Kio kaŭz'is la problem'o'n, tio est'as mi'a interes'o pri vi'a mens'a funkci'ad'o. Sed mi ne tro'ig'u. Mi ne est'as obsed'at'a. Simpl'e, okaz'as, ke la ide'o'j, kiu'j'n ni inter'ŝanĝ'is, plu rond'ir'as en mi'a kap'o dum la sekv'ant'a'j tag'o'j. Kaj oft'e nokt'e.

– Kio star'is centr'e de vi'a'j pri'okup'o'j post la last'a renkont'o? Ĉu io, kio'n mi dir'is?

– Jes. La kun'sid'o konklud'iĝ'is per vort'o, kiu ĉiam incit'is mi'n: “mister'o”. Ni parol'is pri la plezur'o detru'i, sabot'i, mal'bon'far'i, kaj vi last'minut'e – kvazaŭ por ĝu'i la fin'a'n venk'o'n super mi – en'met'is la vort'o'n “mister'o”. Ni fakt'e est'is pri'trakt'ant'a'j la problem'o'n, kiu'n kaŭz'as la ekzist'o de mal'bon'o sur ni'a ter'o, ni'a mis-ter'o, oni pov'us dir'i pro ĝi. Sed kred'ant'o'j je religi'o ĉie sam'as. Kiam ili'a Di'o montr'iĝ'as plen'a je kontraŭ'dir'o'j, ili nom'as tio'n “mister'o” kaj ferm'as la okul'o'j'n al la problem'o. Ankaŭ vi tio'n far'is. Est'as ver'e tro facil'e! Ĉu vi tim'as al'front'i la demand'o'n?

– Kiel alt'a'n ide'o'n vi hav'as pri vi! Se vi ne akcept'as, ke mister'o'j ekzist'as en la mond'o, vi ag'as kiel simi'o, kiu furioz'us, ĉar ĝi ne kapabl'as sen'erar'e tajp'i. Ni'a'j cerb'a'j kapabl'o'j est'as lim'ig'it'a'j. Kiam mi dir'as “mister'o”, mi cel'as neni'o'n ali'a'n ol tiu'j'n lim'o'j'n: la afer'o situ'as trans la lim'o'j de mi'a mens'o, kiu ne sukces'as kapt'i kaj kun'ord'ig'i ĉio'n. Kio'n mi pov'us dir'i pli? Vi elekt'as laŭ vi'a bon'trov'o, mi elekt'as laŭ mi'a. Person'e mi prefer'as hav'i radi'a'n, rav'a'n, ĝoj'ŝvel'ig'a'n rilat'o'n kun la amik'o, kiu'n mi “halucin'as”, sen kompren'i, kial mal'bon'o ekzist'as (sed est'ant'e cert'a, ke di ĝi'n ne ŝat'as, ĉar di est'as pur'a tener'ec'o), ol romp'i la rilat'o'n pro tio, ke di est'us malic'ul'o. Mi ja vid'as, ke di hav'as mult'eg'a'j'n aspekt'o'j'n, sed sufer'ig'em'o ne est'as inter ili.

– Mult'a'j el ni'a'j sam'temp'ul'o'j, inkluziv'e de mi, elekt'as mal'sam'e ol vi. Sed por tiu'j la demand'o pri romp'o de rilat'o ne prezent'iĝ'as, ĉar tia rilat'o neniam est'iĝ'is.

– Est'as vi'a viv'o, vi decid'as pri ĝi laŭ'plaĉ'e. Tamen agnosk'u, ke est'as mal'just'e kondamn'i antaŭ ol mal'ferm'i la dosier'o'n. Est'as mal'just'e rifuz'i mister'o'n, dum ekzist'as mult'eg'a'j afer'o'j, kiu'j'n vi ne kapabl'as klar'ig'i. Est'as mal'just'e akuz'i di'n, ke di est'as aĉ'ul'o, pretekst'e, ke mal'bon'o ekzist'as, dum eĉ mi'a rol'o, mi'a respond'ec'o en la mal'bon'aĵ'o'j, kiu'j ekzist'as, ne est'as klar'a'j al mi, ĉar mi ne kompren'as mi'n ĝis'fund'e. Ni ne sci'as. Ni front'as al mister'o. Tiel long'e, kiel iu'j punkt'o'j ne est'as klar'ig'it'a'j, dum kaŭz'a lig'o inter la akuz'it'o kaj la krim'o ne est'as firm'e konfirm'it'a, oni ne rajt'as kondamn'i. Mi ne vid'as, kiu'pretekst'e oni pov'us ne aplik'i al Di'o la demokrati'a'n regul'o'n, ke iu ajn est'u traktat'a kiel sen'kulp'ul'o tiel long'e, kiel kulp'ec'o ne est'is pruv'it'a. Ĉia'okaz'e, por mi est'as klar'e. Di ne nur est'as konsider'end'a sen'kulp'a. Di est'as sen'kulp'ec'o. Plen'a sen'kulp'ec'o. Pur'a sen'kulp'ec'o.

– Jes. Tio'n mi ne kompren'as. Mi ne sent'as mi'n dign'a por tio. Ĝust'e tial mi ŝat'us komunik'i, kio'n mi tra'viv'is, por ke ali'a'j profit'u. Sed est'as ne'ebl'e kaj tre frustr'e. La hom'o'j rezist'as. Ili tim'as el'rev'iĝ'i. Ili est'is tiel long'e tromp'at'a'j, kaj pri tiom da afer'o'j! Ili tim'as, ke mi'a atest'o est'os nov'a manier'o de'log'i ili'n per al'log'a'j mensog'o'j. Tio mem'kompren'ebl'as, sed sufer'ig'as mi'n ne pov'i ver'e kun'divid'i mi'a'n feliĉ'o'n kaj ĝi'a'n fakt'a'n baz'o'n. Re'a ekzempl'o de mal'bon'o, vi vid'as! Pli'a sufer'o, kiu'n mi pren'u sur mi'n, da kia'j prezent'iĝ'as mult'e sur ni'a ter'o.

– Mi ne pov'as respond'i pri la ali'a'j, sed kiom koncern'as mi'n, la sufer'o'j, tra kiu'j mi pas'is kaj plu pas'as, est'as okaz'o'j mal'kovr'i mi'n mal'fortik'a, vund'ebl'a, kun la rezult'o, ke mi pli facil'e akcept'as mi'a'n mal'alt'a'n kaj flank'a'n lok'o'n en univers'o, en kiu ia infan'a sopir'o vol'us, ke mi star'u centr'e kaj supr'e. Kiom koncern'as la sufer'o'j'n de ali'ul'o'j, ili est'as okaz'o'j mal'kovr'i la bon'o'n, kiu'n mi pov'as far'i al ili. La bon'o est'as di. Ili do est'as okaz'o mal'kovr'i di'n. Est'i kiel la font'o en mi'a fabel'o: nul'o, dank' al kies nul'ec'o pov'as pas'i la akv'o, kiu sen'soif'ig'as kaj redukt'as la sufer'o'n, kaj ebl'ig'as lav'i la vund'o'j'n. Mi ...

– Jen vi re'e ek'halt'as. Ĉu ven'is al vi'a mens'o io, kio'n vi ne kuraĝ'as dir'i, tim'e pri mi'a re'ag'o? Ne hezit'u. Mi promes'as, ke mi ne mal'estim'e respond'os.

– Ĉu vi sci'as pri la purgatori'o? Mi jam ek'tuŝ'et'is la tem'o'n ali'foj'e.

– Mal'preciz'e. “Purgatori'o” fakt'e signif'as “pur'ig'ej'o”. Est'as katolik'a teori'o, ebl'e ankaŭ ortodoks'a, ke ekzist'as ia por'temp'a infer'o, ĉu ne? Post'mort'e la anim'o pur'ig'as si'n per sufer'ad'o por pov'i iĝ'i sufiĉ'e pur'a por en'ir'i paradiz'o'n. Io simil'a, ŝajn'as al mi.

– Ili, di, di per'e de ili, tiu'j, kiu'j'n mi renkont'as tie supr'e ... mal'supr'e ... for'e ... nu, trans'e. La purgatori'o, kiu'n mi vid'is ... atent'u, ke nur mi nom'as ĝi'n tiel, ebl'e erar'ant'e pri la nom'o, neni'u tie uz'is tiu'n vort'o'n ... nu, tiu lok'o, aŭ pli ĝust'e viv'nivel'o, evolu'stadi'o, hav'as neni'o'n komun'a'n kun la flam'o'j kaj monstr'o'j en la pentr'aĵ'o'j de Bosch. Ĝi nur konsist'as el tio, ke dum oni hav'as en si la sekv'o'j'n de la mal'bon'o, kiu'n oni far'is, oni ne est'as pret'a en'ir'i en la glor'bril'o'n. Vi do ricev'as okaz'o'n far'i staĝ'o'n, prov'period'o'n, dum kiu vi ripar'as, vi far'as bon'o'n, vi help'as al sufer'ant'o'j, vi part'o'pren'as en ili'a'j sufer'o'j, trans'ir'ant'e de super'ec'a kompat'o al plen'a sam'nivel'a kun'sent'o, kaj vi prov'as el'sufer'ig'i ili'n, vi hav'ig'as al la sur'ter'ul'o'j inspir'o'j'n, facil'ig'o'j'n, kiu'j ig'as ili'n progres'i, kvankam ili ne percept'as vi'a'n kontribu'o'n – ili mis'interpret'as vi'a'j'n inter'ven'o'j'n kiel hazard'o'j'n, aŭ ide'o'j'n, kiu'j spontan'e aper'is en ili'a'j mens'o'j ili ne sci'as, de kie – unu'vort'e, vi trejn'as vi'n viv'i am'e, kaj tio en'ten'as iu'n doz'o'n da sufer'o, ĉar vi plu hav'as vi'a'n mem'centr'ec'o'n, kiu rezist'as al tiu manier'o viv'i, kaj ĉia'okaz'e si'n'don'em'o ĉiam dev'as al'front'i la malic'aĵ'o'j'n de tiu'j, kiu'j mis'uz'as si'a'n liber'ec'o'n. Kelk'foj'e mi mi'n demand'as, ĉu iu'j ne tra'viv'as la “pur'ig'ej'o'n” ĉi tie, sur'ter'e, sur ni'a ekzist'o'nivel'o.

– Purgatori'o ne est'us post'e, kiel kred'as katolik'o'j, sed ni jam est'us en ĝi, ĉi tie kaj nun, ĉu? Tio est'as la hindu'a kaj budh'an'a teori'o. La mal'bon'o, kiu traf'as ni'n ĉi-viv'e, est'us la sekv'o de tio, kio'n ni far'is en ali'a'j viv'o'j, antaŭ ol nask'iĝ'i ĉi-foj'e. Ia pur'ig'a procez'o, en kiu, je ĉiu si'n'sekv'a viv'o, oni progres'as per kelk'a'j paŝ'o'j ĝis la plen'plen'o de feliĉ'o. Ĉu je tio vi kred'as?

– Ne. Mi ne kred'as je tio, sed je tio mi ankaŭ ne mal'kred'as. Mi ne sci'as. Mi hav'as neniu'n ide'o'n. Mi jes vid'is staĝ-aranĝ'o'j'n, sed est'is tro nebul'e. Mi sci'as nur, ke mi'a lum'a amik'o vol'as, ke ne est'u sufer'o, ke tamen sufer'o ekzist'as, kaj mi ne pov'as de'ten'i mi'n de la lud'o hipotez'i.

Mi'n tre impres'is akcident'o, kiu okaz'is al dek'sep'jar'a knab'o. Li vetur'is sur si'a zum'bicikl'o ... Ĉu vi vid'as, kio'n mi cel'as? “Moped'o” oni kelk'foj'e dir'as, bicikl'o kun motor'o, tamen ne ver'a motor'cikl'o. Oni avert'is li'n mil'foj'e, kiom danĝer'e est'as mal'observ'i la trafik'regul'o'j'n, sed li neniam pren'is tiu'j'n avert'o'j'n serioz'e. Foj'e li pas'is ĉe “halt”-signal'o sen halt'i, plu rapid'ant'e sur la ali'a'n voj'o'n. Sed li ne hav'is temp'o'n ĝi'n ating'i. De mal'dekstr'e al'ven'is aŭt'o, kiu kolizi'is kun li kaj li'n ĵet'is for en la aer'o'n. Hodiaŭ li ne nur est'as mens'e debil'a, kun mens'o de tri'jar'ul'o, sed li perd'is eĉ la memor'o'n de la viv'o, kiu'n li viv'is antaŭ'e. Li'a ag'o est'is kompren'ebl'a, natur'a. Kiam oni est'as jun'a, oni ne hav'as sent'o'n pri risk'o'j. Sed li elekt'is, li uz'is si'a'n liber'a'n vol'o'n, neni'u trud'is al li preter'atent'i la signal'o'n. Li sci'is, ke tiu'j signal'o'j est'as el'pens'it'a'j por preciz'a cel'o: protekt'i. Tiu'rilat'e, la trafik'regul'o'j est'as kiel la moseaj regul'o'j: ili mal'permes'as, sed ne mal'ebl'ig'as. La jun'ul'o prefer'is lud'i kun ŝanc'o. Li est'as liber'a: li pov'is tio'n far'i. Ke li definitiv'e perd'is la memor'o'n kaj mult'a'j'n ali'a'j'n kapabl'o'j'n, tio'n kaŭz'is li, nur li, ne la jur'ist'o'j kaj spert'ul'o'j, kiu'j el'labor'is la trafik'regul'o'j'n, nek la politik'ist'o'j, kiu'j voĉ'don'is por ili, nek la ŝofor'o de la aŭt'o, kiu traf'is li'n, nek la lum'ul'o, kiu'n mi renkont'as en mi'a'j nokt'a'j ekskurs'o'j. Nur la jun'ul'o mem kre'is sufer'o'n por si, por si'a famili'o, por si'a am'at'in'o, ĉar li elekt'is ne far'i tio'n, kio est'is prudent'a, kvankam li est'is avert'it'a.

– Kial io simil'a ne est'us okaz'int'a en la spirit'a sfer'o? Ebl'e la bibli'a rakont'o pri la pra'pek'o – vi sci'as, ĉu ne? Adamo, Eva, la pom'o – est'as la mit'a prezent'o de simil'a akcident'o. Ebl'e la hom'o'j antaŭ'e est'is anĝel'o'j aŭ spirit'o'j, kiu'j elekt'is far'o'n post'e konduk'ant'a'n al ni'a nun'a stat'o. Ebl'e la ag'o'n far'is eĉ ali'a'j est'ul'o'j, kaj ni'a spec'o est'as simpl'e viktim'a. Se tiel, pov'as est'i, ke ni hav'as neniu'n memor'o'n pri la origin'a fuŝ'ag'o, kiel la jun'ul'o, kiu, re'ven'ig'it'e pro la akcident'o al la stat'o de tri'jar'ul'o, kompren'as neni'o'n pri si'a situaci'o, perd'is la memor'o'n pri temp'o, kiam li'a mens'o funkci'is normal'e ... Ebl'e ni konsent'is pri io, kio konduk'is al la nun'a mal'bon'o. Ebl'e ni est'as viktim'o'j de ali'a'j, kiu'j pri tio konsent'is. Sam'e kiel la aŭt'o'stir'ant'o'j, kiu'j mal'obe'as la trafik'regul'ar'o'n, antaŭ'akcept'as la risk'o'n de akcident'o por si, sed ankaŭ por ali'a'j, kiu'j neniel respond'ec'as pri la afer'o, sed bedaŭr'ind'e trov'iĝ'as tie kaj sufer'as la sekv'o'j'n.

– Ĉu ver'e ili akcept'as tiu'n risk'o'n? Ver'ŝajn'e, tut'e simpl'e, ili ne pens'as pri ĝi.

– Sed kial ili pri ĝi ne pens'as? Aŭt'o'akcident'o'j ne est'as kaŭz'at'a'j nur de ne'inteligent'a'j aŭ ego'ism'a'j person'o'j. Ĉia'spec'a'j hom'o'j tre inteligent'a'j kaj simpati'a'j, ĉia'aĝ'a'j, far'as krim'a'j'n stult'aĵ'o'j'n ŝofor'ant'e. Ili'a inteligent'ec'o dev'us ig'i ili'n kred'i je la risk'o kaj ĝi'n taks'i, pren'i si'a'n respond'ec'o'n en konsider'o'n. Sed oft'e ili tio'n ne far'as. Ili ne hezit'as trink'i pli da alkohol'aĵ'o ol est'us saĝ'e antaŭ ol ek'stir'i. Mi pov'as pri tio parol'i, tio okaz'is ankaŭ al mi. La ŝanc'o favor'is mi'n, tut'e simpl'e, sed tio, kio'n mi far'is, est'is mal'moral'a. Ĉiu'foj'e, kiam mi tiel ag'is, mi mal'bon'e uz'is mi'a'n liber'a'n vol'o'n. Neni'u dev'ig'is mi'n. Mi tio'n far'is, ĉar mi tio'n akcept'is. Kaj mi pov'us kaŭz'i katastrof'o'n terur'a'n por iu famili'o.

Aŭ pens'u pri la sinjor'in'o, kiu mort'ig'is du person'o'j'n, ĉar ŝi tajp'is mesaĝ'o'n sur si'a poŝ'telefon'o, dum ŝi stir'is si'a'n aŭt'o'n, kaj ne rimark'is, ke ŝi vetur'as je 170 kilo'metr'o'j hor'e sur mal'larĝ'a voj'o.

Kiam oni ag'as tia'manier'e, oni kred'as si'n ĉio'pov'a. Oni jes ie leg'is aŭ aŭd'is ĉe radi'o, ke, eĉ se oni sent'as si'n tut'e normal'a, oni ne plu hav'as la sam'a'j'n refleks'o'j'n trans iu lim'o, kiu'n difin'as la proporci'o de alkohol'o en la sang'o, aŭ ke la mank'o de atent'o, kiam oni telefon'as stir'ant'e, pov'as est'i danĝer'a. Sed oni vol'e, liber'e, far'as la mens'a'n gest'o'n flank'e'n met'i tiu'n sci'o'n. Fund'e de la psik'o, oni dir'as al si: “Al mi tio ne okaz'os. Akcident'o'j est'as por ali'ul'o'j ...” La pli'a glas'o al'log'as, kaj la grup'o instig'as al trink'o kaj minimum'ig'as la risk'o'n. Aŭ la poŝ'telefon'o sonor'as, kaj oni dezir'as tuj respond'i. Tiam oni silent'ig'as la en'a'n voĉ'et'o'n, kiu flustr'as: “Vi dev'us dir'i: ne” Kaj unu foj'o'n el x, tio dis'romp'as viv'o'j'n, jen kaj jen por plur'a'j generaci'o'j, se, ekzempl'e, oni kaŭz'as la mort'o'n de patr'o, aŭ de patr'in'o, je decid'a moment'o.

– Vi plen'e prav'as. Kaj mi dev'as konfes'i, ke ankaŭ al mi okaz'as, ke mi foj'foj'e ek'stir'as mi'a'n aŭt'o'n, dum mi hav'as tro mult'e da alkohol'o en'sang'e, kvankam post mi'a trejn'iĝ'o mi pli bon'e ol mult'a'j sci'as pri la risk'o'j. Est'as ver'e, ke oni pov'as detru'i viv'o'n, eventual'e la propr'a'n, pro tiu et'a diferenc'o. Est'as ver'e, ke, se, subjektiv'e, ni sent'as neni'o'n special'a'n, eĉ ne plej et'a'n diferenc'o'n rilat'e al ni'a normal'a stat'o, ni tamen hav'as, objektiv'e, pli mal'rapid'a'j'n refleks'o'j'n kaj mal'pli bon'a'j'n percept'o'j'n. La sam'o valid'as, ceter'e, pri divers'a'j medikament'o'j. Hom'o uz'as si'a'n raci'o'n, ho ve!, nur kiam ĝi akord'as kun ĝi'a'j dezir'o'j.

– Ebl'e tial vi mal'inklin'as uz'i ĝi'n, tuj kiam tem'as pri la ali'a dimensi'o ...

Dek'du'a kun'sid'o: Mal'liber'e en kel'o

– Bon'a'n tag'o'n, psiĉjo. Ŝajn'as, ke vi dis'radi'as bon'humor'o'n! Ĉu vi rimark'is, kiel bel'as la lum'o?

– Efektiv'e, ĝi est'as mir'ind'a! Mi tre ŝat'as la lum'o'n post fulm'o'tondr'o, ĝi prezent'as i'a'n special'a'n vigl'ec'o'n, se hav'as senc'o'n dir'i, ke lum'o est'as vigl'a. Sed ver'dir'e mi ne rimark'us ĝi'n, se vi ne atent'ig'us mi'n pri ĝi.

– Kompat'ind'a psiĉjo! Vi neniam feliĉ'os, se vi ne vid'as la mir'ind'aĵ'o'j'n, kiu'j ĉirkaŭ'as vi'n!

– Tio distr'us mi'n. Atend'ant'e vi'n, mi re'pens'is pri ni'a last'a renkont'o, pri la katastrof'o, kiu'n vi hipotez'is. Tio ne instig'is mi'n rigard'i la lum'o'n, nur rigard'i en'e'n al mi'a'j pri'pens'o'j. Se mi bon'e kompren'is, kio'n vi dir'is last'foj'e, vi kred'as, ke katastrof'o traf'is en ali'a ekzist'ad'o la hom'o'j'n, kiu'j nun viv'as ĉi-ter'e, kaj ke ili sufer'as la konsekvenc'o'j'n?

– Ne. Est'us mensog'i dir'i, ke je tio mi kred'as. Mi ne sci'as. Mi dir'as nur, ke tio situ'as en la sfer'o de la ebl'o'j. Est'as impres'o, kiu'n mi hav'as en mi'a'j rilat'o'j kun la ali'a flank'o. Mi sent'as la afer'o'n jen'e. Ni est'as kapt'it'a'j en spec'o de kel'o. Okaz'is bomb'ad'o aŭ ter'trem'o. Ni antaŭ'e rifuĝ'is en kel'o'n, sed ĉio dis'fal'is sur ni'a'n ej'o'n, kaj ne plu ebl'as el'ir'i. Mank'as labor'il'o'j por sen'ig'i la ŝtup'ar'o'j'n je la rok- aŭ beton'pec'o'j, kiu'j ili'n nun ŝtop'as. Ali'vort'e, ni est'as mal'liber'a'j sub tun'o'j da rub'o.

– Ĉi-foj'e, vi'a imag'o ne funkci'as ĝoj'ig'e. Kia terur'a situaci'o! La kompat'ind'ul'o'j cert'e re'ag'as panik'e kaj kverel'as inter si.

– Prav'e. La pli'mult'o sent'as angor'o'n, kelk'a'j prov'as fanfaron'i kaj montr'i si'n fort'a'j, sed ĉiu'j fakt'e est'as sen'help'a'j, sen'konsil'a'j kaj sen'konsol'a'j. Kelk'a'j kuraĝ'e pen'as tra'bat'i voj'o'n por el'ir'i. Ali'a'j dir'as al si: “Ĉio est'as perd'it'a ĉia'okaz'e, ni prov'u profit'i kiel ebl'e plej bon'e, eĉ se pro tio sufer'os tiu aŭ tiu ali'a”. Ali'a'j zorg'as kaŭz'i neniu'n sufer'o'n, mal'pli'ig'i la dolor'o'n, kiu'n ili konstat'as, sed fund'e ili est'as sen'esper'a'j. Ali'a'j perd'is la kap'o'n kaj ag'aĉ'as dis'e-mis'e. Ĉi'a'j re'ag'o'j prezent'iĝ'as.

– Ili est'as la sav'ant'o'j, kiu'j ekster'e streb'as por ni'n liber'ig'i. Ili hav'as relativ'e ampleks'a'n vid'o'n al ni'a situaci'o. Ili prov'as komunik'i kun ni, sed ni, en'ŝlos'it'e en la ruin'o, aŭd'as ili'n mal'bon'e, aŭ tut'e ne. Kiam iu'j dir'as, ke ili aŭd'is hom'o'j'n ven'ant'a'j'n de ekster'e, ili vek'as plej divers'a'j'n re'ag'o'j'n. Unu'j dir'as, ke ili mis'pren'as si'a'j'n dezir'o'j'n por real'o, aŭ ke ili halucin'as, kaj ili tiel neni'ig'as la esper'o'n de tiu'j, kiu'j komenc'is esper'i. Ali'a'j el'pens'as tut'a'j'n fantazi'aĵ'o'j'n sur'baz'e de tiu'j vok'o'j aŭ bru'o'j, kiu'j ven'as de la sav'ant'o'j, ne'kompren'ebl'a'j por la en'ter'ig'it'o'j. Ebl'e tiel nask'iĝ'as kelk'a'j religi'o'j: percept'o komenc'e aŭtent'a, sed miks'it'a kun tut'a ĥaos'o da psikologi'a'j projekci'o'j aŭ imag'a'j produkt'ad'o'j, kia'j'n pov'as el'pens'i hom'o'j kapt'it'a'j en angor'o. Ĝen'as la fakt'o, ke la hom'o'j en'ŝlos'it'a'j en la rub'o tiom bru'as diskut'ant'e inter si pri la real'ec'o de la vok'o'j, ke est'as tre mal'facil'e aŭd'i tiu'j'n. Sed tiu'j, kiu'j percept'is preciz'a'n fraz'o'n, sci'as, ke ili percept'is ĝi'n, kaj ne plu dub'as, ke la sav'o est'is organiz'it'a, eĉ ke la sav'ant'o'j trov'iĝ'as relativ'e proksim'e. Bedaŭr'ind'e, ili ne pov'as trans'don'i al la ali'a'j tio'n, kio'n ili aŭd'is. Aŭ pli ĝust'e jes, ili tio'n trans'don'as, sed tiu'j panik'em'a'j, angor'plen'a'j, skeptik'a'j kun'kapt'it'o'j tim'as est'i tromp'at'a'j kaj ferm'as si'n, rifuz'as kred'i. Atest'ant'o'j pov'as atest'i, sed ne est'i kred'at'a'j, eĉ se ili dir'as nur plej rigor'a'n ver'o'n. Tio est'as la situaci'o, en kiu mi sent'as mi'n.

– Kial ne? Memor'u pri la jun'ul'o, pri kiu mi parol'is, tiu, kiu'n aŭt'o kolizi'e ĵet'is aer'e'n, ĉar li ne halt'is ĉe “halt”-signal'o. Tiu perd'is la memor'o'n kaj grand'a'n part'o'n de si'a intelekt'o. Li ne plu sci'pov'as kalkul'i, li ne plu sci'pov'as leg'i, li ne plu sci'as, en kiu stat'o li trov'iĝ'as. Li ne plu sci'as, ke li mem, kaj neni'u ali'a, respond'ec'as pri tiu stat'o. Li eĉ ne sci'as, ke tio est'as ne'normal'a stat'o, li est'as handikap'it'a, lim'ig'it'a, sed kompren'as neni'o'n pri si kaj pri la event'o. La hom'ar'o pov'us est'i en simil'a situaci'o. Sed pri tio mi sci'as neni'o'n. Kio'n mi ĵus dir'is, tio est'as unu fantazi'it'a scen'ar'o, kiu pov'as hav'i neniu'n rilat'o'n kun la real'o. Mi ne kred'as ĝi'n pli ol i'o'n ajn ali'a'n. Mi sci'as, ke mi ne sci'as. Cert'e ekzist'as mil'o'j da ali'a'j valid'a'j hipotez'o'j. Mi est'as cert'a, ke iu'tag'e, en ne'difin'ebl'a stat'o, post ĉi tiu viv'o, ni kompren'os.

– Mi vid'is, aŭ, se vi prefer'as, halucin'is la sen'fin'a'n bon'kor'ec'o'n de mi'a lum'a amik'o. Mi sci'as, ke di est'as bon'ul'o, neni'o malic'a trov'ebl'as en di. Mi sci'as ankaŭ, ke di vok'as kaj atend'as ni'n, ni'n al'tir'as kiel magnet'o. Ali'vort'e, la senc'o de ni'a viv'o est'as ir'i al di, for'ig'i kiel ebl'e plej mult'e la ekran'o'j'n kaj rub'o'j'n, kiu'j kovr'as ni'n, kaj kiu'j far'as, ke ni renkont'as di'n nur part'e, mal'preciz'e, kvazaŭ tra nebul'o. Mi perfekt'e sci'as, ke se mi plu paŝ'as di'a'direkt'e, kia'j ajn la de'voj'iĝ'o'j, kiu'j perd'ig'os al mi temp'o'n, mi fin'e traf'os di'a'n hejm'o'n por definitiv'a rest'ad'o. Tiam komenc'iĝ'os la long'a esplor'ad'o de la mister'o'j, kaj la sen'fin'a rav'iĝ'o. Ankaŭ vi tie trov'iĝ'os, kaj vi komunik'os al mi, kio'n vi vid'is, kaj ĉiu'j ali'a'j sam'e far'os, kaj ni trans'ir'os de rav'iĝ'o al rav'iĝ'o, de dank'o al dank'o, kaj ni'a am'o al di kaj unu'j al la ali'a'j paralel'e kresk'os. Mi intuici'as, ke tiam ni percept'os, ke ĉiu'j abomen'aĵ'o'j, kiu'j mis'form'as ni'a'n planed'o'n, est'is nur de'ir'punkt'o. Fin'fin'e, neni'o aspekt'as pli ĥaos'e ol konstru'ej'o. Vid'iĝ'as ĉar'um'o'j, rad'sulk'o'j en kot'o, palis'ar'o'j, beton'maŝin'o'j, drat'rul'aĵ'o'j, hom'o'j, kiu'j kolizi'as inter si kaj kri'aĉ'as. Est'as eg'e mal'bel'e. Sed est'as la de'ir'punkt'o. Oni ne mis'pren'u la konstru'ej'o'n por la fin'it'a konstru'aĵ'o.

– Est'as terur'e tio, kio'n vi rakont'as, pri tiu hom'ar'o, kiu ig'is si'n handikap'it'a per la propr'a'j ag'o'j, sed mi dev'as konfes'i, ke ne est'as komplet'e kontraŭ'raci'e. Ne est'as tre probabl'e, sed el logik'a vid'punkt'o, est'as ne'riproĉ'ebl'e. Tio'n dir'int'e, mi admir'as vi'a'n cert'ec'o'n, ke ĉio bon'e fin'iĝ'os. Mi tut'e ne sam'opini'as. Laŭ mi'a vid'punkt'o, viv'o est'as absurd'a, ĉar ĝi font'as el hazard'o, kaj hazard'o rezult'ig'as i'o'n ajn. Al mi plaĉ'as la star'punkt'o de Sartr'e, ke ĉio jes ja est'as absurd'a, sed ke ni pov'as en tio'n met'i senc'o'n, pli mal'pli sukces'e, kiu konsist'us en tio, ke ni streb'u por ig'i viv'o'n kiel ebl'e plej agrabl'a por kiel ebl'e plej mult'a'j hom'o'j. Mi eĉ opini'as, ke ni hav'as tiu'n respond'ec'o'n. Se konsider'i, ke ne ekzist'as Di'o, kaj ke neniam ekzist'is paradiz'o, est'as ni'a task'o kre'i kondiĉ'o'j'n soci'a'j'n, san'ec'a'j'n, human'ec'a'j'n, psikologi'a'j'n tia'manier'e aranĝ'it'a'j'n, ke ni pli kaj pli proksim'iĝ'u al tiu ideal'o. Jen. Mi dir'is al vi, kio'n mi kred'as. Est'as tre diferenc'e de tio, kio'n kred'as vi, sed mi'a vid'manier'o ŝajn'as al mi pli probabl'a.

– Vi kred'as, kio'n vi kred'as, mi kred'as, kio'n kred'as mi. Neni'o pov'as help'i sci'i, kiu el ni prav'as, ĉef'e ne scienc'o, ĉar tiu tem'o star'as ekster ĝi'a stud'kamp'o. Sed, sincer'e, mi prefer'as mi'a'n pozici'o'n al la vi'a. Des pli ĉar la mi'a baz'iĝ'as sur tra'viv'it'a spert'o konstant'e re'tra'viv'at'a.

– Ĉu spert'o, ĉu delir'o kun halucin'o'j? Aŭ fabel'o, kiu'n vi'a ne'konsci'a psik'o propon'as al vi, por ke vi pov'u el'ten'i en mond'o, en kiu viv'o est'as mal'mild'a, se oni kuraĝ'as front'i al la fakt'o, ke ĝi ne hav'as senc'o'n.

– Ne hav'as senc'o'n, ĉu? Viv'o sen'senc'a? Neni'o permes'as al vi dir'i tio'n. Vi ŝvel'as pro mal'modest'ec'o! Por vi “Mi ne kompren'as” egal'as al “Tio ne pov'as ekzist'i”. Grav'eg'a mis'logik'o: vi atribu'as al vi'a intelekt'o kapabl'o'n sen'lim'a'n. Kelk'a'j el vi'a'j koleg'o'j hav'as ali'a'n rigard'o'n al la mond'o, ekzempl'e kar'memor'a esperant'ist'a psik'o'terapi'ist'o Charles Baudouin, kiu foj'e dir'is: “La signif'o de la viv'o est'as rid'et'o de infan'o.”

Dek'tri'a kun'sid'o: Nuanc'o'j

– Vi ek'posed'is mi'n, fin'e de ni'a last'a renkont'o, kun vi'a cit'aĵ'o pri infan'a rid'et'o. Ĝi neniel ŝanĝ'as mi'a'n rigard'o'n al la mond'o, tut'e cert'e, sed est'as ver'e, ke, ek de kiam mi est'as av'o, viv'o hav'as por mi pli riĉ'a'n signif'o'n, ĉar mi pov'as babil'i kun mi'a'j nep'o'j, lud'i kun ili, instru'i al ili ĉi'a'j'n afer'o'j'n. Kaj kiam ili rid'et'as, fand'iĝ'as mi'a kor'o tener'e. Mi sent'as i'a'n ekster'ordinar'a'n varm'o'n en la brust'o, mi vibr'as, tio far'as al mi bon'o'n. Mi supoz'as, ke tio est'as manifest'iĝ'o de la viv'instinkt'o. Kiam aper'as nov'a generaci'o, varm'as ni'a kor'o, ĝoj'a, ke la spec'o plu daŭr'os. Ni'a spec'o, kiel ĉiu best'a spec'o, vol'as plu viv'i. Tio jam okul'frap'is al mi, kiam mi'a'j ge'fil'o'j nask'iĝ'is. Mi re'ag'is per sent'o de fier'ec'o, kiel ĉiu'j jun'a'j patr'o'j. Tamen, sincer'e, se oni pens'as pri tio, kio'n vir'o dev'as far'i, por ke hom'id'o nask'iĝ'u, tio ne est'as apart'e hero'a ag'o. Ne est'as kial'o fier'i. Ĉu ne strang'a tiu fier'o? Kio'n vi opini'as?

– Ĝi ŝajn'as al mi normal'a. Viv'o est'as manifest'aĵ'o de mi'a amik'o la etern'ul'o. Ĝi est'as konstant'a re'nov'iĝ'o, muar'iĝ'o, kiel re'bril'o'j de sun'o sur akv'o flu'ant'a, re'e kaj re'e ŝanĝ'iĝ'ant'a'j. Ĝi est'as konstant'e si mem kaj konstant'e mal'sam'a, kiel mar'o aŭ fajr'o. La al'ven'o de pli'a est'ul'o, unik'a, al kiu, de la komenc'o de la univers'o – do dum dek kvin miliard'o'j da jar'o'j – plen'e simil'is neni'u, manifest'as la fekund'ec'o'n de la kre'ant'o. Kaj la fakt'o'n, ke di est'as sen'fin'a, ĉar la gen'kombin'o'j est'as sam'e sen'fin'a'j kiel la liter- aŭ cifer'kombin'o'j, kiu'j'n mi cit'is, kiam ni pri'trakt'is etern'ec'o'n. La fier'ec'a sent'o radik'as en tio, ke vi serv'is kiel kanal'o por tiu fekund'ec'o. Iom kiel en la rakont'o pri la font'o. Ankaŭ la font'o rajt'is fier'i, kvankam ĝi sci'is, ke ĝi est'as neni'o, nur tru'o.

– Laŭ vi'a opini'o divers'ec'o est'as bon'aĵ'o, nur pro tio, ke ĝi ekzist'as, ĉu?

– Kompren'ebl'e, kaj ankaŭ laŭ vi'a, se vi nur pri'pens'os du sekund'o'j'n. Vi ne el'port'us mond'o'n, kie ekzist'us nur unu best'o, nur unu frukt'o, nur unu spec'o de vin'o, nur unu manĝ'aĵ'o, nur unu korp'a tip'o, nur eben'aĵ'o sen eĉ plej et'a mont'et'o, sen val'o eĉ mal'long'a. La divers'ec'o'n de natur'o, kiel la divers'ec'o'n viv'stil'a'n, kultur'a'n, vest'a'n, muzik'a'n kaj danc'a'n, lingv'a'n, arkitektur'a'n, kuir-recept'a'n, ktp, ĉiu'j taks'as riĉ'aĵ'o, ĉar fakt'e est'as riĉ'aĵ'o. Est'as la respond'o de viv'o al postul'o pri sen'fin'ec'o, kiu viv'as en ĉiu el ni. Kaj tiu respond'o kontent'ig'as i'o'n en ni, eĉ se ni sci'as, ke neniam ni sukces'os tut'e-tut'e kon'i ĉiu'j'n divers'aĵ'o'j'n, almenaŭ ĉi-viv'e. Mi kred'as, ke mi'a tie-trans'a ĝoj'don'ant'o sam'e alt'e taks'as divers'ec'o'n kiel liber'ec'o'n. Ver'ŝajn'e, ceter'e, ambaŭ est'as du flank'o'j de unu sam'a mon'er'o. Mond'o, en kiu A dies'a ne tut'e egal'as al B bemol'a, kaj en kiu ekzist'as dek'o'j da nuanc'o'j de ruĝ'o aŭ blu'o est'as pli agrabl'e am'ind'a ol mond'o, kie ekzist'us nur unu spec'o de ruĝ'o aŭ blu'o, aŭ nur unu not'o A. Ĉu vi ne sam'opini'as?

– Jes, cert'e. “Nuanc'o'j”. Mi ne sci'as, kial, tiu vort'o tuŝ'as mi'n. Mi forges'is la pens'o'n, kiu tra'fulm'is tra mi'a mens'o, kiam vi menci'is ĝi'n ali'foj'e. Ĉu vi memor'as, en kiu ĉirkaŭ'tekst'o?

– Ver'ŝajn'e, mal'lert'e prov'ant'e pri'skrib'i al vi mi'a'n paradiz'a'n amik'o'n, mi dir'is al vi, ke mi konstant'e vid'as di'n “en nuanc'o'j”. Mi konsci'as, ke tio'n dir'i ne est'as tre klar'e, sed la afer'o ne est'as facil'e esprim'ebl'a. Mi dir'u, ke di ne est'as gigant'a blok'o, mas'o, ŝton'a kolos'o. Di est'as konstant'e ŝanĝ'iĝ'ant'a'j re'bril'o'j. River'et'o'n vi ne pov'as kapt'i. Ankaŭ fajr'o'n ne. Se vi fot'os fajr'o'n je iu difin'it'a moment'o, vi hav'os unik'a'n bild'o'n. Ek de la bigbango ... mi ne sci'as, ĉu la vort'o ekzist'as, mi cel'as: la eksplod'a komenc'o de la univers'o ... neni'u fajr'o hav'is ekzakt'e tiu'n form'o'n. Tamen dum la tut'a daŭr'o de la fajr'o, est'as la sam'a fajr'o, kaj la river'o est'as la sam'a river'o, eĉ se ne est'as du sekund'o'j, dum kiu'j la akv'o est'as ekzakt'e sur la sam'a lok'o, kun la sam'a aspekt'o, la sam'a kolor'o. Mi'a lum'a amik'o simil'as al ili: ŝanĝ'iĝ'ant'a, viv'a, ond'ec'a, kaj tamen ĉiam si mem, ĉiam fidel'a al si kaj al ni, ĉiam absolut'e fid'ind'a. Tial ni'a inteligent'ec'o ne kapabl'as kapt'i di'n. Di ne est'as nur substantiv'o, di est'as ankaŭ verb'o: am'i, kre'i. Mi vol'as dir'i, ke kiam vi am'as, vi di'as, vi di'um'as, se vi prefer'as: di est'as tie, est'as en vi, pas'as tra vi. Sam'e kiam vi kre'as, escept'e se vi kre'as por sufer'ig'i aŭ ekspluat'ant'e iu'n. La nuanc'o est'as la et'a diferenc'o. Simil'a al spic'o, al et'a gut'o, al et'a herb'o, sen kiu'j la manĝ'o ne est'us sam'e frand'ind'a. Por pri'parol'i di'n ĝust'e, oft'e neces'as uz'i du termin'o'j'n kun mal'sam'a intens'ec'o: fort'a, sed ne dis'prem'a, mild'a sed ne mol'a, rekt'a sed ne rigid'a, fleks'ebl'a sed ne sen'spin'a, simpl'a sed ne simpl'ig'it'a ĝis komplet'a plat'ec'o ...

– Di'o ne est'as mal'supr'e, ĝi est'as supr'e. Pri tio vi ne pov'as kontraŭ'met'i vi'a'j'n adjektiv'o'j'n.

– Kia'n strang'a'n ide'o'n! Vi asert'as, ke vi vol'as kon'i la en'hav'o'n de mi'a “delir'o”, sed kiam mi ĝi'n tut'e simpl'e pri'skrib'as, vi ĵet'as kontraŭ'argument'o'j'n al mi'a vizaĝ'o. Ĉu vi ne sent'as vi'n komfort'e en ni'a'j konversaci'o'j? Ne est'as supr'o kaj mal'supr'o rilat'e al mi'a amik'o. Kiam mi uz'is vort'o'j'n kiel “supr'e” aŭ “ĉiel'e”, tio est'is, ĉar mi ne sci'as, kiel esprim'i tiu'j'n sen'spac'a'j'n real'aĵ'o'j'n. Oni pov'as metafor'e dir'i, ke di situ'as supr'e, sed di situ'as ankaŭ en la profund'o. Ju pli vi supr'e'n'ir'as al la kulmin'o, des pli vi progres'as mal'supr'e'n al la profund'o. Tio pov'as son'i strang'a, sed tia est'as mi'a spert'o. Supoz'ebl'e la spirit'a'j leĝ'o'j diferenc'as de la fizik'a'j. Cert'e, di neniam trov'iĝ'as en tio, kio est'as moral'e mal'alt'a. “Mal'alt'a” kaj “profund'a” est'as tre mal'sam'a'j afer'o'j en la spirit'a mond'o. Est'as ver'e, ke di tamen ĉe'est'as en la kanajl'a'j, mal'nobl'a'j tavol'o'j de la soci'o, por solidar'i. En la drog'aĉ'ul'o, kiu hurl'as al li “merd'o'n!” kaj kiu, intenc'e, de'log'as kun'ul'o'n por tiu'n tren'i en si'a'n fi'a'n dekadenc'a'n kirl'o'fum'o'n, sci'ant'e, ke nur mizer'o'n li kaŭz'os al li, di ĉe'est'as. Ne en la vol'o detru'i kaj mal'bon'far'i, sed en la solidar'ec'o kun la sufer'o, kiu konduk'is al tio, en la kompren'o, ankaŭ en la dezir'o liber'i. La drog'ul'o vol'as liber'i rilat'e al la soci'o aŭ al moral'a mizer'o aŭ al ali'a'j afer'o'j, kaj la dezir'o liber'i, en ni, ĉiam est'as la ĉe'est'o de mi'a lum'a kamarad'o. Evident'e, en la kaz'o de la drog'ul'o, tiu dezir'o est'as pervers'ig'it'a, sed ĝi tamen est'as aŭtent'a aspekt'o de tiu, kiu'n mi rakont'as al vi. Mi'a amik'o la etern'ul'o, mi jam dir'is al vi, simil'as al ni'a sang'o. Sang'o nutr'as ne nur cerb'o'n, ĝi ir'as ankaŭ en la intest'o'j kaj pland'o'j.

– Vi'a ul'o – Di'o – hav'as sent'o'j'n: ĝi am'as, ĝi prefer'as, ĝi vol'as sav'i. Kaj ĝi ag'as: ĝi organiz'as sav'o'n. Mi ne sci'as kial, sed tio ĝen'as mi'n. Se mi kred'us je Di'o, mi kompren'us ĝi'n kiel abstrakt'a'n princip'o'n, kiu reg'as la univers'o'n.

– Vi rond'ir'as en sen'el'ir'ej'o. Vi eĉ ne vol'as supoz'i dum sekund'o, ke tem'as pri io ali'a ol halucin'o'j, ekzempl'e pri real'o ekster'a al vi'a et'a ferm'it'a mond'o de universitat'a intelekt'ul'o, kaj vi ne akcept'as, ke mi sci'as preskaŭ neni'o'n pri la natur'o de la est'ul'o, kiu'n mi renkont'as nokt'e dum mi'a'j ... mi dir'u ... spirit'a'j ... aŭ ĉu mistik'a'j? ... vojaĝ'o'j. Sed mi'a vid'manier'o est'as koher'a. Di est'as la plej perfekt'a el la ekzist'aĵ'o'j. Ĉu vi ne opini'as, ke est'ul'o, kiu am'as, vibr'as, viv'as, est'as pli perfekt'a ol abstrakt'a princip'o? Eĉ se kelk'rilat'e vi blind'as pro ŝtop'it'a'j mens'kanal'o'j – vi sent'as, ĉu ne?, ke kiam mi tiel parol'as, est'as nur lud'a amik'a mok'et'ad'o, kiu for'pren'as neni'o'n el mi'a respekt'o al vi – eĉ, do, se kelk'a'j'n afer'o'j'n vi ne vid'as klar'e, vi tamen eg'e util'as al la hom'o'j per vi'a strang'a profesi'o. Vi sav'as, vi el'tir'as pacient'o'j'n el ĉia'spec'a'j sufer'o'j, vi ig'as hom'o'j'n pli feliĉ'a'j sen'ig'ant'e ili'n je inhib'o'j aŭ kompleks'o'j, kiu'j fuŝ'is ili'a'n viv'o'n, ĉu ne ver'e? Ĉu tio ne hav'ig'as al vi valor'o'n super'a'n al tiu de astronomi'a'j leĝ'o'j, kiu'j ŝanĝ'os eĉ ne regul'et'o'n, ĉar io al infan'o dolor'as, aŭ ĉar ali'a tip'o de verd'o ig'us pentr'aĵ'o'n pli kontent'ig'a? Vi'a “Di'o-abstrakt'a-princip'o-reg'ant'a-la-univers'o'n” eg'e simil'as astronomi'a'j'n leĝ'o'j'n. Blind'a'j, sen'kompat'a'j, ne'ced'em'a'j, ne'fleks'ebl'a'j. Sed kiel sav'i aŭ kre'i bel'aĵ'o'j'n, se oni ne est'as iu, kiu sent'as, kiu vid'as, kiu ag'as? Ĉu iu ne est'as pli ol io? Se mi'a lum'a amik'o est'as io, vi est'as super'a al di. Ebl'e ĝust'e tio plaĉ'as al vi en vi'a teori'o: ĝi met'as vi'n super ĉiu'j!

– Vi erar'as. Mi sen'problem'e akcept'as, ke ekzist'as est'aĵ'o'j super'a'j al mi. Sur ali'a'j planed'o'j, ekzempl'e, aŭ en la est'ont'a temp'o. Kio ĝen'as mi'n, tio est'as, ke Di'o, laŭ'difin'e, est'as sen'lim'ul'o. Nu, person'o disting'iĝ'as de ali'a person'o, do hav'as kontur'o'n, hav'as lim'o'j'n. Person'o'j'n lim'ig'as tio, kio'n ili hav'as, sed ali'a'j ne hav'as, kaj tio, kio'n ili ne hav'as, sed hav'as ali'a'j.

– Vi prav'as. Kio'n vi dir'as, tio bel'e esprim'as, kio'n mi vid'is. Mi'a'opini'e ni'n ĝen'as re'foj'e la lingv'a'j kapt'il'o'j. Vort'o'j. Vort'o'j kiel “person'a” kaj “ne'person'a” est'as kapt'il'o'j, tromp'il'o'j. “Person'a” pov'as el'vok'i ide'o'j'n kiel “iu, kiu far'as stult'aĵ'o'j'n sekv'ant'e si'a'n fantazi'o'n sen konsider'i la ali'a'j'n” aŭ “kiu vol'as diferenc'ig'i si'n de ĉiu'j”. Klar'e, tio ne pov'as aplik'iĝ'i al mi'a lum'ul'o, kiu ne est'as person'a en la senc'o, ke Ul'o Iks'o hav'as tiu'n kaj tiu'n karakteriz'o'j'n, kiu'j mank'as al Ul'o Ipsilon'o. Mi'a tie'a amik'o ne hav'as rival'o'j'n, sam'ul'o'j'n, simil'ul'o'j'n. Est'ant'e eg'e super'a al ĉiu'j nivel'o'j, di est'as, iu'manier'e, ne'person'a: super kaj trans ĉiu person'a diferenc'o.

Sed se mi dir'os “ne'person'a”, oni mis'kompren'os mi'n. Tiu vort'o el'vok'as koncept'o'j'n kiel “sen anim'o”, “sen kor'o”, “anonim'a”, “abstrakt'a” aŭ “universal'a”, en la senc'o “konsider'ant'a nur la amas'o'j'n, ne la individu'o'j'n” aŭ en la senc'o de io tiel vast'a, ocean'ec'a, ke et'a gut'o aŭ et'a fiŝ'o por ĝi ne ekzist'as. Tiu, kiu'n mi renkont'ad'as, plej kontrast'as al tiu'j. Ĉu est'us pli klar'e, se mi dir'us “trans'person'a” aŭ “super'person'a”? Ĉia'okaz'e, mi'a amik'o el la ali'a dimensi'o est'as ne io, sed iu.

– Se tiel, est'as klar'e, ke tiu, kiu'n vi nom'as vi'a amik'o, est'as la Di'o de okcident'a'j religi'o'j. Por ili est'as tre grav'e koncept'i Di'o'n kiel iu'n, eĉ iu'n, kun kiu ebl'as rilat'i, kun kiu rilat'i eĉ est'as normal'e. Tio est'as punkt'o, je kiu mi ne pov'as kred'i.

– Vi est'as liber'a elekt'i vi'a'n star'punkt'o'n. Sed vi'a elekt'o est'as laŭ mi bedaŭr'ind'a. Se vi nur sci'us, kiom da bon'aĵ'o'j pro ĝi vi mis'traf'as!

Dek'kvar'a kun'sid'o: Ne sen'korp'a

– Re'foj'e vi cerb'um'is pri mi'a'j dir'aĵ'o'j, kaj vi dezir'as diskut'i. Tio vid'iĝ'as el vi'a vizaĝ'o. Ni oft'e star'as mal'proksim'e de la komenc'a projekt'o: ke mi simpl'e raport'u mi'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n en la trans'o.

– Mi konfes'as, ke vi prav'as. Vi ig'as mi'n cerb'um'i, tio est'as fakt'o. Kio interes'as mi'n, tio est'as vi'n kompren'i, kompren'i la mens'a'j'n meĥanism'o'j'n, per kiu'j nask'iĝ'as vi'a'j strang'a'j nokt'a'j ekster'ter'a'j vojaĝ'o'j. Kaj kiel mi pov'us est'i cert'a, ke mi bon'e kompren'as vi'n, se mi ne demand'as?

– Vi klar'ig'is al mi pas'int'foj'e, ke vi'a lum'a amik'o la etern'ul'o est'as nek person'a nek ne'person'a. Kaj mi kontraŭ'dir'is, ke ĝi hav'as sent'o'j'n, ĉar ĝi send'as sav'ist'ar'o'n al tiu'j, kiu'j est'as en'ŝlos'it'a'j sub la rub'o'j de ruin'ig'it'a konstru'aĵ'o. Sed, eĉ se super'person'a, kiel princip'o pov'us am'i? Ĉar por mi, sen'korp'a est'aĵ'o nepr'e est'as io abstrakt'a.

– Jen tip'a okaz'o, kiam relief'iĝ'as la ne'kred'ebl'a distanc'o inter vi kaj mi. Se laŭ vi tem'as pri princip'o, ĝi hav'as neni'o'n komun'a'n kun la est'ul'o, kiu'n vi pet'is mi'n rakont'i. Princip'o est'as io, ne iu. Krom'e, mi'a amik'o hav'as korp'o'n. Kiel mi jam dir'is, di est'as kiel sang'o en vi. Di est'as la viv'o en vi. Vi est'as ties korp'o. Kaj ankaŭ mi. Sed di las'as vi'n liber'a – kaj di las'is liber'a'j la soci'o'n, vi'a'j'n ge'patr'o'j'n, ĉiu'j'n, kiu'j iel influ'is vi'n – tiel, ke vi'a korp'o pov'as far'i ag'o'j'n, kiu'j'n “di-en-vi” per si mem ne far'us. Cert'e est'as okaz'o'j, kiam vi sent'as, ke vi far'as afer'o'n, kiu'n fund'e de vi vi ne aprob'as, ke vi est'as kvazaŭ en'ŝlos'it'a en kondut'o, kiu'n vi ne ver'e elekt'is plen'e liber'e. Tiu'j est'as okaz'o'j, kiam vi est'as viktim'o ĉu de vi'a pas'int'ec'o (stult'a decid'o, kiu'n vi foj'e plen'um'is kaj kies konsekvenc'o'j plu daŭr'as), ĉu de ali'a'j est'ul'o'j – ge'patr'o'j, amik'o'j, instru'ist'o'j, pastr'o'j, film'kre'ant'o'j, libr'o'verk'int'o'j, reklam'ist'o'j, ĉia'spec'a'j ul'o'j – kiu'j kondiĉ'is vi'n far'i afer'o'j'n, kiu'j, fund'e, mal'plaĉ'as al vi, sed el kiu'j vi ne sci'as, kiel mal'lig'i vi'n. Ebl'e est'us tro'ig'o dir'i, ke ni viv'as en mond'o, en kiu ĉiu'j konstant'e prov'as influ'i ĉiu'j'n, sed ĉu vi ne kred'as, ke est'as iom da ver'o en tiu ide'o? Kaj kiam la influ'em'ul'o'j uz'as tre potenc'a'j'n prem'rimed'o'j'n, ekzempl'e: “Se vi tio'n far'os, vi etern'e sufer'os en infer'o” aŭ “Se vi ne sur'hav'as vest'o'n aŭ ŝu'o'n de mark'o Iks'o, kio vi est'as? Nul'o!”, ni est'as tiel mal'fort'a'j, ke la prem'ant'o gajn'as. Ŝajn'as al mi, ke la pli'mult'o el la hom'o'j ne kapabl'as defend'i si'a'n liber'ec'o'n, ili konstant'e serĉ'as, sen tio'n konsci'i, iu'n, kiu dir'os al ili, kio'n far'i aŭ kio'n pens'i.

– Jes, mi vid'as, kio'n vi cel'as. Tia est'as ekzempl'e cigared'fum'ant'o, kiu vol'us ĉes'i fum'i, sed kiu ne sukces'as, kaj kiu komenc'is, ĉar, kiam li adolesk'is, li'n ted'is ĉiam rifuz'i la propon'it'a'n cigared'o'n kaj aŭd'i la kun'ul'o'j'n dir'i “Vi ne kuraĝ'as fum'i, ĉu? Vi ne est'as vir'o!” Ili ne respekt'is li'a'n liber'ec'o'n, ili prem'is, por ke li far'u kiel ili, la reklam'o'j al'don'is al ili'a influ'o si'a'j'n manipul'ad'o'j'n de la ne'konsci'a psik'o, kaj nun li bedaŭr'as, sed li ne trov'as, kia'manier'e el'ir'i el tiu sak'strat'o.

– Jes. Ekzakt'e al tia'j si'n'ten'o'j mi alud'is. Ni pov'as uz'i ni'a'n persvad'fort'o'n aŭ ni'a'n prestiĝ'o'n por konduk'i ali'a'j'n al kondut'o'j, kiu'j fund'e ne plaĉ'as al ili. Aŭ instru'i al ili am'i afer'o'j'n – drog'o'n, mal'honest'aĵ'o'j'n, seks'um'a'j'n praktik'o'j'n ne respekt'a'j'n al la partner'o – kiu'j'n, komenc'e, ili sent'is plej kontraŭ'a'j al tio, kio radi'as plej profund'e en ili. Tem'as pri pervers'ig'o de gust'o aŭ inklin'o.

– Vi pri'skrib'as per termin'o'j ... kiel dir'i? ... ĉu metafizik'a'j? ... real'aĵ'o'j'n, kiu'j'n mi ĉiu'tag'e renkont'as en mi'a profesi'a praktik'o. Sed en ni'a ĵargon'o ni nom'as tiu'j'n “kompleks'o'j”, “ne'konsci'a'j meĥanism'o'j”, “du'obl'a lig'o”, ktp

– Egal'e, kiel tiu'j nom'iĝ'as, kiam la funkci'ad'o de liber'ec'o'j est'ig'as diferenc'o'n inter tio, kio'n vi'a korp'o far'as, kaj tio, kio'n vi'a anim'o esper'as en si'a'j plej profund'a'j tavol'o'j, aper'as streĉ'iĝ'o, konflikt'o, inter la fund'o kaj la pli supr'aĵ'a'j nivel'o'j. Mi tio'n bon'e percept'is pri mi. Kio'n oni sent'as, kiam oni sent'as si'n mal'bon'humor'a, fuŝ'a, aĉ'a, sen'taŭg'ul'o, aŭ sent'as la mond'o'n fuŝ'a, aĉ'a, mal'taŭg'a, tio est'as la konflikt'o inter “di-en-ni” kaj “ni-en-ni”. Tiu foj'e montr'is al mi, ke ni'a korp'o en'hav'as pli mult'a'j'n ag'ant'o'j'n ol ni imag'as.

– Aj aj aj! Per tia dir'o, amik'o mi'a, vi montr'as vi'n preskaŭ psik'oz'a. Ekzist'as fak'termin'o'j por tia'tip'a delir'o ...

– Sed ebl'e la frenez'ul'o'j est'as tiu'j, kiu'j kred'as, ke ili kompren'as ĉio'n, kaj kiu'j el'pens'as tia'j'n termin'o'j'n por rigard'i de supr'e hom'o'j'n, kies tra'viv'aĵ'o'j super'as la kompren'pov'o'n de ili'a mal'vast'a cerb'o. Krom'e, kiel vi sci'as, mi ne pretend'as ne est'i frenez'a. Mi ne sci'as. Mi ne el'dir'as juĝ'o'n. Mi rakont'as mi'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n. Di'a korp'o est'as ne nur la vi'a, est'as ankaŭ arb'o, herb'ej'o, lag'o, flor'o, dom'o, kiu'j'n hom'o'j konstru'is kun kor'o plen'a je am'o ...

– Jes. Se tiel, hom'o'j vest'is di'n per vest'o, kiu di'n mis'prezent'as. Di tio'n ne ŝat'as, sed di las'as ili'n far'i, ĉar por di hom'o'j est'as infan'o'j, kiu'j ne sci'as, kio'n ili far'as, kiu'j tio'n lern'as eg'e mal'rapid'e, eg'e laŭ'grad'e, de jar'mil'o al jar'mil'o. Di simil'as patr'o'n, kiu las'as si'a'n fil'et'o'n lud'i tajlor'o'n kaj sur'met'i sur la korp'o'n patr'a'n vest'aĵ'o'j'n, kiu'j naŭz'us li'n, se tio'n far'us plen'kresk'ul'o. Aŭ kat'o'n, kiu konsent'as, ke infan'o kaŭz'u al ĝi dolor'o'n, ĉar ĝi sci'as, ke est'as infan'o. Mi'a lum'a amik'o las'as la hom'o'j'n kaj ali'a'j'n est'ul'o'j'n far'i, kio'n ili vol'as, ĉar di dispon'as etern'ec'o'n. Di sci'as, ke la al'log'o de di'a bel'o / bon'o est'as tiel fort'a, ke hom'o'j kaj ali'ul'o'j fin'fin'e vest'os la univers'o'j'n laŭ manier'o, kiu taŭg'as al di. Por di jar'cent'o est'as mult'e mal'pli ol sekund'o por ni.

– Unu el la fascin'a'j trajt'o'j de vi'a mens'a stat'o est'as vi'a temp'a skal'o. Vi rigard'as laŭ vid'punkt'o tre mal'sam'a ol la mi'a. Vi parol'as pri jar'cent'o'j kaj jar'mil'o'j en kaz'o'j, kiam mi uz'us skal'o'n nur hor'a'n aŭ tag'a'n.

– Tia'j la afer'o'j aper'as al mi, kiam mi ir'as al mi'a rendevu'o trans la bord'o. Sed mi re'ven'u al tio, kio'n mi dir'is: mi'a tie'a amik'o ne est'as princip'o. Est'as iu, kiu am'as, vibr'as, viv'as. Di est'as am'o, vibr'ad'o, viv'o. Kaj di trans'don'as am'o'n, vibr'ad'o'n, viv'o'n. Di trakt'as ĉiu'n ekzist'ant'o'n kiel unik'a'n. Est'as la mal'o de administr'ej'o. Por la impost'o'j, kiu vi est'as, tio tut'e ne grav'as. Kio grav'as, tio est'as ekster'a'j afer'o'j: vi'a salajr'o, vi'a'j en'spez'o'j, vi'a famili'a situaci'o. Sed kio okaz'as en vi'a imag'o, vi'a'j rev'o'j, sonĝ'o'j, dezir'o'j, tim'o, sufer'ad'o, aspir'o'j, psik'a aŭ spirit'a viv'o'voj'o, tio ne est'as konsider'at'a. Di ag'as mal'e. Kio di'n interes'as, tio est'as vi'a est'o. Vi kiel person'o, ne kiel n-ro Tiom aŭ Tiom ĉi.

– Pardon'u la inter'romp'o'n, kial vi dir'as “kre'at'o”, ne “kre'it'o”?

– Ĉar di ne ĉes'as kre'i ĉio'n, kio ekzist'as. Di nun kre'as vi'n, kaj mi'n. Je ĉiu sekund'o de ni'a temp'o di sub'ten'as tiu'j'n, kiu'j'n di kre'as. Di est'as kiel man'o en infan'teatr'a pup'o. Sen la man'o ĝi est'us mol'a kaj inert'a. Sed mi'a kompar'o risk'as kaŭz'i mis'kompren'o'n, ĉar ver'a teatr'a pup'o ne viv'as sen'de'pend'e. Kontrast'e, hom'o liber'as: est'as pup'o, kiu far'as, kio'n ĝi vol'as, kiu decid'as, kio'n la sub'ten'ant'a man'o far'os. (La real'o est'as pli komplik'a: oni al'don'u, ke la teatr'a pup'o sam'temp'e est'as viktim'o – kaj profit'ant'o – de la influ'o de ali'a'j est'ul'o'j, kiu'j antaŭ'e inter'ven'is en ĝi'a viv'o: ĝi far'as mov'o'j'n, kiu'j jen est'as tiu'j, kiu'j'n ĝi mem vol'as, jen est'as mov'o'j, kiu'j'n ali'a'j kondiĉ'is ĝi'n far'i, sed ambaŭ'kaz'e la man'o las'as la pup'o'n reg'i si'a'j'n mov'o'j'n.)

– Se tiel, la man'o util'as al neni'o! Kial supoz'i, ke ekzist'as man'o? Ne est'as man'o!

– Est'as unu man'o, ĉar est'as ankaŭ ali'a man'o, kiu est'as part'o de la sam'a korp'o. Ankaŭ tie est'as pup'o vibr'ant'a. Di las'as ili'n lud'i. Ili pov'as frap'i unu la ali'a'n, batal'i, insult'i si'n reciprok'e: est'as stadi'o en ili'a lud'o. Di sci'as, ke fin'fin'e ili kompren'os, ke est'as prefer'ind'e harmoni'i inter si ol mal'estim'i, ol kri'aĉ'i humil'ig'e aŭ ol milit'i. Pro respekt'o, di vol'as, ke ili mem ating'u tiu'n kompren'o'n, ne ĉar iu per'fort'e trud'is la bon'a'n si'n'ten'o'n al ili. Sed mi'a kompar'o, kiel ĉiu'j kompar'o'j, tre mal'proksim'as de la real'o, kia mi vid'is ĝi'n. Eĉ se nur ĉar mi dev'us atribu'i al di sen'fin'a'n nombr'o'n da man'o'j.

– Kiam vi dir'is, ke la pup'o reg'as la man'o'n, tio pens'ig'is mi'n pri danc'ad'o.

– Jen bel'eg'a bild'o! Vi plen'e prav'as. Ĉiu est'ul'o danc'as kun di. Iu'j sent'as, ke di pli bon'e gvid'as ol ili, kaj ili pet'as di'n gvid'i. Tio'n di far'as, kvankam kelk'foj'e di dir'as: “Tamen, iom da dign'o! Ne pasiv'u! Akcept'u iniciat'em'i! Nun est'u vi'a vic'o konduk'i mi'n.” Ali'a'j vol'as far'i, kvazaŭ ili est'us sol'a'j, sen partner'o. Di respekt'as ili'n, las'as ili'n konduk'i di'n tie'n, kie'n ili ir'as. Di plu hav'ig'as al ili viv'o'n, mov'iĝ'o'n. Di prov'as re'ven'ig'i ili'n al ili'a propr'a ritm'o, al la ver'a ritm'o de la par'o, di flustr'as al ili, ke tiu zon'o est'as danĝer'a, aŭ tiu manier'o danc'i ne'kontent'ig'a, sed di nur flustr'as. Di neniam per'fort'as, ĉar por di, kio valor'as pli ol ĉio, tio est'as liber'ec'o. Di sci'as, ke oni sukces'as pli bon'e, se oni mal'kovr'is mem. Kaj di sci'as ankaŭ, ke se la partner'o fal'ig'os ili'n en abism'o'n, di kapabl'os el'tir'i li'n aŭ ŝi'n el tie.

– Se ĉiu danc'as kun ul'o, kiu est'as la sam'a laŭ milion'o da ekzempler'o'j, dev'as est'i eg'e monoton'e!

– Sed ĝust'e tiel ne est'as. Kaj mi imag'is, ke vi kompren'is! Memor'u, kio'n mi dir'is pri di'a am'o al divers'ec'o. Di simil'as man'o'n en teatr'a pup'o. Se est'as infan'a pup'o, di simil'as infan'a'n man'o'n, se est'as goril'a pup'o, goril'a'n man'o'n. Di est'as la anim'o de ĉiu korp'o. Di ne est'as la sam'a ul'o. Jes, jes, mi erar'as. Kiel mal'facil'e est'as klar'ig'i ĉi-ter'e afer'o'j'n tiel simpl'a'j'n tie! Di ĉiam est'as si, la unik'ul'o, la sol'a, kiu est'as super ĉio, origin'e de ĉio, baz'e de ĉio kaj fin'e de ĉio, sam'kiel centr'e de ĉio, sed di hav'as miliard'o'j'n da vizaĝ'o'j. Ĉar di est'as viv'o konstant'e re'nov'ig'at'a. Mi nom'is di'n ond'em'a'j, ŝanĝ'iĝ'ant'a'j re'bril'o'j, ĉu vi memor'as? Di pov'us est'i io ajn, krom monoton'a.

– Jes. Est'as di'o proksim'a. Tiel proksim'a al vi kiel vi'a'j karn'o kaj sang'o. Sed sam'temp'e universal'a: en'a al ĉio, sub'ten'ant'a ĉio'n ekzist'ant'a'n, am'ant'a'n ĉio'n, kio est'as.

– Aŭskult'u, tio'n mi ne vid'is. Sed se juĝ'i laŭ tio, kio'n mi efektiv'e konstat'is, mi dir'os, ke plej probabl'e okaz'as jen'o: di am'as la virus'o'n, sed di ne am'as tio'n, kio'n la virus'o far'as al la mal'san'ul'o, aŭ di ne am'as ĉi ties mank'o'n de rezist'o'pov'o, kiu ebl'ig'as al la virus'o ag'i detru'e. Kiel est'aĵ'o, la virus'o est'as am'at'a. Sed io cert'e est'is pervers'ig'it'a en la rilat'o inter hom'o kaj virus'o, ĉu la hom'o iĝ'is sen'defend'a kontraŭ io, kio hav'is ali'a'n funkci'o'n ol mal'bon'far'i, ĉu la virus'o est'is en'puŝ'it'a en ali'a'n ag'ad'o'n ol tiu, por kiu ĝi kre'iĝ'is. Kiam vi dir'as al vi'a edz'in'o vund'a'n parol'o'n, se tio okaz'as al vi, di am'as vi'n, eĉ en tiu moment'o. Di am'as vi'a'n person'o'n, vi'a'n est'o'n, vi'n. Sed kio'n vi far'as, tio ne plaĉ'as al di. Ĉar di am'as ankaŭ la person'o'n de vi'a edz'in'o kaj por di ĉiu ekzist'ant'o rajt'as est'i respekt'at'a. Mi'a'opini'e, por di ekzist'as grand'a diferenc'o inter est'ul'o kaj ag'o ... Ej! Mi atent'u! Est'as io fi'a en ni'a'j inter'parol'o'j!

– Pli kaj pli vi al'parol'as mi'n, kvazaŭ mi est'us fak'ul'o pri Di'o. Kaj mi lud'as la lud'o'n, kiu'n vi ek'ir'ig'as. Ĉu ne ĝust'e tio'n moral'ist'o'j nom'as “orgojl'o”? Eĉ se vi ne kred'as, kio'n mi rakont'as, vi'a manier'o parol'i flat'as mi'n. Mi preter'atent'as, ke mi sci'as pri di praktik'e neni'o'n. Mi ŝajn'ig'as mi'n tiu, kiu sci'as. Mi don'as al vi bel'a'j'n respond'o'j'n, kvazaŭ mi kompetent'us. Est'as tromp'e. La demand'o, kiu'n vi ĵus vort'ig'is, tre alt'e super'as mi'a'n “halucin'a'n” spert'o'n. Neni'o'n mi ek'sci'is pri virus'o'j. Kial mi tamen prov'is respond'i?

– Est'as hom'e, laŭ mi. Unu'flank'e, mi'a parol'manier'o sub'kompren'ig'as, ke vi hav'as tiu'n kompetent'ec'o'n, kaj est'as normal'e lud'i rol'o'n, kiu'n la ali'a atribu'as al ni kiel evident'a'n. Ali'flank'e, est'as hom'e, kiam oni hav'as part'a'n spert'o'n en unu kamp'o, prov'i diven'i, sur'baz'e de tiu spert'o, kio okaz'as tuj trans la lim'o de la kon'at'aĵ'o'j. Est'as tie neni'o riproĉ'ind'a. Des pli se, kiel vi, oni kapabl'as ek'konsci'i, kio okaz'as, kaj konstat'i, ke oni el'ir'as el la kon'at'a sfer'o. Se ne, oni mis'pren'as probabl'a'n opini'o'n por ver'o, kaj oni fal'as en antaŭ'juĝ'o'n.

– Li dir'as, ke ĝi konsist'as en tio, ke afer'o ne situ'as ĝust'a'lok'e, tiel ke ĝi akir'as ali'a'n ident'ec'o'n. Kaf'o en mi'a tas'o est'as bon'o, bon'a. Kaf'o sur mi'a pantalon'o est'as mal'bon'o, mal'bon'a. Ĝi eĉ ne plu est'as kaf'o, ĝi est'as makul'o. Ebl'e la virus'o est'as en simil'a situaci'o ...

Dek'kvin'a kun'sid'o: Ĉu toks'o'mani'e?

– Okaz'is io. Vi aspekt'as kiel iu, kiu est'is ... mi ne dir'us traŭmat'it'a ... tio est'us tro fort'a, sed ... sku'it'a.

– Psiĉjo, vi mir'ind'e leg'as el vizaĝ'o, tio est'as unu el vi'a'j ŝat'at'a'j talent'o'j. Jes, okaz'is al mi io, kio ... ankaŭ mi ne trov'as la vort'o'n ... ŝancel'is mi'n, kaŭz'is en mi'a'n anim'o'n kvazaŭ ter'trem'o'n.

– Sed est'as klar'e, ke vi re'trov'is vi'a'n ekvilibr'o'n, tio ne las'is vi'n sur'grund'ig'it'a, aŭ deprim'it'a.

– Ne, tut'e mal'e. Mi ŝveb'as en dank'em'o, kaj tio est'as plej agrabl'a. Fakt'e, tem'as pri sonĝ'o.

– Ĉu ver'a sonĝ'o, aŭ io, kio okaz'is al vi dum ekskurs'o en la mond'o de sen'fin'a lum'o? Por vi, tiu'j est'as tre mal'sam'a'j afer'o'j, ĉu ne?

– Jes. Mi sonĝ'as ĉiu'nokt'e, kiel ĉiu hom'o, kaj tio hav'as neni'o'n komun'a'n kun la ali'a spert'o, kiu ĉiam est'as tut'e stabil'a, en kadr'o, kiu ne vari'as dum la rest'ad'o tie, aŭ vari'as nur en koher'a manier'o, kiel sur'ter'e. Kaj krom'e est'as ĉiu'foj'e io, kio bon'efik'as al mi, tra'viv'aĵ'o, dum kiu mi renkont'as nur bon'ul'o'j'n, est'ul'o'j'n simpati'a'j'n, kompren'em'a'j'n, kapabl'a'j'n kun'vibr'i kun mi aŭ kun'divid'i mi'a'j'n zorg'o'j'n. En la sonĝ'o'j okaz'as io ajn. Mi pov'as tim'i. Oft'e mi forges'is i'o'n, aŭ mi ne re'trov'as mi'a'j'n ŝlos'il'o'j'n. Aŭ mi sid'as en la lern'ej'o kaj mi ek'konsci'as, ke mi ne far'is la far'end'a'n task'o'n. Aŭ mi est'as tut'e nud'a inter hom'o'j vest'it'a'j. Aŭ mi'n persekut'as bandit'o'j. Aŭ mi trans'ir'as en unu sekund'o de ĉeval'o al bicikl'o al kamion'o. Vi sci'as, kia'j'n sonĝ'o'j'n mi vid'as, ni sufiĉ'e parol'is pri ili dum la terapi'o. Ili ne ŝanĝ'iĝ'is ek de kiam mi vizit'ad'as la bril'mond'o'n, krom per tio, ke mi pli mal'oft'e hav'as sonĝ'o'j'n, en kiu'j mi tim'as aŭ sent'as mi'n mal'super'a.

– Vi dir'as, ke tiu'j nokt'a'j vojaĝ'o'j est'as stabil'a'j. Kiam vi for'flug'as al tiu bril'mond'o, ĉu vi ĉiu'foj'e traf'as la sam'a'n ej'o'n?

– Ne. Tut'e ne. Est'as preskaŭ ĉiam mal'sam'e. Mi vid'as la knab'in'et'o'n. Ŝi rid'et'as al mi petol'e, kaj post'e ... Est'as kvazaŭ mi ĵet'us ĵet'kub'o'n, kiu difin'us, en kiu'n ĉel'o'n de la lud'o mi met'os mi'a'n lud'mark'o'n por komenc'i. Fakt'e, mi hav'as i'a'n pov'o'n super la komenc'a kadr'o. Se mi dezir'as al'ven'i en lok'o kun difin'it'a'j karakteriz'o'j, sen'problem'e prosper'as al mi. Sed tio'n mi ne far'as, ĉar fascin'as mi'n vid'i la vari'ec'o'n de la scen'ej'o'j, kaj tio pli'ig'as mi'a'n liber'ec-sent'o'n, kiu pli'ig'as la sent'o'n proksim'i al mi'a tie'a amik'o. Oft'e mi sent'as di'n, mi sent'as di'a'n ĉe'est'o'n, eĉ se mi di'n ne vid'as, eĉ se mi ne parol'as kun di. Mi sent'as, ke mi est'as en mond'o, kiu apart'e bel'e manifest'as di'n. Est'as tre mal'facil'e esprim'i, kio'n mi viv'as, per ter'a'j vort'o'j. Kiam di ne percept'ebl'as, mi tamen sent'as di'n, kaj kiam ni ne parol'as, tamen ni parol'as. Kompat'ind'a psiĉjo! Kun vi'a kartezia logik'o, vi neniam pov'os penetr'i la mond'o'n de la glor'bril'o.

– Aĉ al mi! Tamen, mi ne mal'bon'e viv'as eĉ sen kon'i vi'a'n fantazi'a'n mond'o'n. Des pli, ĉar mi ek'kon'as ĝi'n per vi ...

– Ha jes! Tio'n vi foj'e nom'is “viv'i per per'ant'o”. Mi ĝoj'as, ke mi pov'as far'i al vi tiu'n serv'o'n.

– Ni trans'ir'u al io pli serioz'a. Kiel aspekt'as tiu'j ne'atend'it'a'j kadr'o'j, en kiu'j vi subit'e trov'iĝ'as.

– Ili kon'ig'as al mi la divers'ec'o'n de mi'a tie-trans'a lum'kamarad'o, divers'ec'o'n, kiu est'as sen'fin'a, ĉar di est'as sen'fin'a. Ali'vort'e, pov'as est'i eg'e simpl'e, normal'e aŭ tut'e surpriz'e. Verd'a pejzaĝ'o kiel ni'a'land'a kamp'ar'o. Grand'a urb'o kiel Parizo, sed sen polu'o, sen mal'bel'a'j magazen'o'j, sen hom'amas'o'j, kies vizaĝ'o'j est'as streĉ'it'a'j, zorg'a'j aŭ atak'em'a'j, kaj kun pli vast'a'j kaj plaĉ'a'j verd'a'j spac'o'j. Neĝ'a pejzaĝ'o. Ŝip'o mez'e de vast'a mar'o, jen kviet'a, jen kun gigant'a'j ond'o'j. Bibliotek'o, kie hom'o'j tog'e vest'it'a'j mal'volv'as antikv'a'j'n tekst'o'j'n kovr'it'a'j'n per strang'a skrib'o, rid'et'ant'e unu al la ali'a. Vid'aĵ'o de sur alt'a mont'ar'o, vi sci'as, kiel aper'as, se oni star'as pli alt'e ol la lim'o de la arb'o'j, kaj oni trov'iĝ'as en rok'dezert'o. Tre pac'a klostr'o, kun kvadrat'a ĝarden'et'o kaj put'o mez'e. Ĉambr'o simil'a al neni'o kon'at'a, en dom'o ekster'ordinar'a, kiel ver'ŝajn'e ekzist'as sur ali'a'j planed'o'j. Pra'arb'ar'o simil'a al la amazoni'a. Ĉin'a ĝarden'o mir'ind'e aranĝ'it'a, kia'j'n mi vid'is, dum mi labor'is en orient'a Azi'o. Vast'eg'a herb'ej'o kun enorm'a'j ar'o'j da bizon'o'j ...

– Cert'e! Ĉu pri tio mi neniam parol'is? Ne'kred'ebl'e vast'a gam'o de plej divers'a'j best'o'j, flor'o'j, kresk'aĵ'o'j.

– Ne konsci'e. Est'as pli mal'pli, kvazaŭ mi pag'us abon'o'n al restoraci'o, kies ĉef'kuir'ist'o ĉiu'tag'e prepar'as mal'sam'a'n menu'o'n. Mi fid'as li'n. Se io ne plaĉ'us, mi pet'us i'o'n ali'a'n kaj tio'n ricev'us. Sed neniam okaz'is, ke ne plaĉ'as al mi. Eĉ kiam mi re'trov'iĝ'is rajd'ant'a flug'ant'a'n ĉeval'o'n, kiu rapid'is supr'e'n direkt'e al brul'ant'a stel'o. Aŭ kiam mi star'is fund'e de ocean'o, kaj paŝ'is sen dev'i naĝ'i kaj sen spir'problem'o. Iu'aspekt'e, est'as mond'o sonĝ'a aŭ lud'a, kiel la mond'o'j, kiu'j'n el'pens'as infan'o'j aŭ bild'o'stri-desegn'ist'o'j. Sed ĉiam est'as io, pro kio est'as eg'e pli ol tiu'j: la konversaci'o'j, la fakt'o'j, kiu'j'n oni instru'as al mi, la fakt'o est'i am'at'a, estim'at'a, alt'e taks'at'a. La ĝoj'o. Ĉiam est'as fon'a etos'o de ĝoj'o. Kaj ĉiam est'as tre trankvil'e, krom se mi decid'as la mal'o'n por preciz'a cel'o. Aŭ pli ĝust'e, ĉiam reg'as grand'a trankvil'o fund'e de mi'a kor'o, eĉ se je la nivel'o de gest'o'j kaj ag'o'j pov'as ekzist'i ia ekscit'iĝ'o.

Foj'e la ekskurs'o komenc'iĝ'is mez'e de tre sku'at'a mar'o. Mi est'is en eta-et'a boat'o, ver'a nuks'o'ŝel'o. Mi est'is sol'a, kaj ne sci'is, kie mi trov'iĝ'as. Zigzag'is fulm'o'j, tondr'is. Sed sent'iĝ'is ne'vid'ebl'a ĉe'est'o, pro kiu mi est'is plen'e trankvil'a, sen eĉ plej et'a zorg'o. En sonĝ'o simil'a scen'o terur'e angor'ig'us, ĝi strikt'ig'us la gorĝ'o'n, anhel'ig'us. Ankaŭ en real'ec'o, ceter'e. Tie, ĝi pli simil'is al plezur'o. Tial mi ne tim'as mort'i. Mi sci'as, ke trans mort'o ni'n bon'ven'ig'as hom'o'j eg'e simpati'a'j, kaj ni neniam enu'os, tiom da fascin'a'j aventur'o'j ni viv'os. Preter'pas'e mi dir'u, ke vi, kiu ŝat'as leg'i, trov'os tie trans'e libr'ar'o'j'n, apud kiu'j ĉiu'j ter'a'j kun'e est'as kvazaŭ lud'magazen'o por ses'jar'ul'o'j.

– Kompren'ebl'e. Fest'o est'as tie grav'a er'o de la viv'o. Sed ankaŭ silent'o, kia'n pov'as elekt'i iu por'temp'e en'mem'iĝ'int'a en sol'ec'o, plej ripoz'ig'e. Oni tie trov'as ĉiu'j'n element'o'j'n de sur'ter'a kaj ekster'ter'a viv'o, escept'e de la mal'bon'a'j. Apud bibliotek'o'j ekzist'as rimed'o'j por trans'don'i inform'o'j'n, kia'j ne ekzist'as ni'a'mond'e, spec'o'j de ĉio'ampleks'a vid'o, kiu'j komunik'as en unu sekund'o la en'hav'o'n de du'dek'volum'a enciklopedi'o (ho ve, en mi'a spert'o, rest'as el tio neni'o, kiam mi re'ven'as sur ni'a'n planed'o'n). Oni elekt'as laŭ la gust'o kaj ritm'o. Oni pov'as pas'ig'i la etern'ec'o'n en lern'ad'o, distr'ad'o, kontent'ig'o de si'a sci'vol'em'o.

– Ĉio, kio'n vi ĵus dir'is, tiu'j pejzaĝ'o'j, la ĉeval'o, kiu ek'flug'as, la et'a boat'o en la alt-ond'a mar'o, pens'ig'as mi'n pri LSD. Mi mi'n demand'as, ĉu, ne'intenc'e, vi ne hazard'e trov'is sistem'o'n, kiu ig'as vi'a'n cerb'o'n sekreci'i halucin'ig'a'n substanc'o'n. Ĉu vi'a'j promen'o'j en tiu'j ĉiel'a'j lok'o'j ne est'us kvazaŭ toks'o'mani'a kutim'o?

– Je tio vi ne kred'as, esper'ebl'e! Aŭ ĉu pli'a'foj'e est'as rimed'o defend'i vi'n kontraŭ ver'o, kiu vi'n tim'ig'as? Kiel vi pov'as dir'i i'o'n simil'a'n? Kun vi'a profesi'o, vi cert'e rilat'as kun ver'a'j toksimaniuloj. Ĉu vi vid'is eĉ unu, kiu'n drog'o konduk'is al anim'a pac'o, al trankvil'o, al ekvilibr'o, al pli bon'a san'o, al kuraĝ'o? Vi sekv'is mi'a'n progres'ad'o'n. Vi kon'as mi'a'n evolu'o'n. Vi perfekt'e sci'as, ke mi ŝanĝ'iĝ'is ek de la unu'a vojaĝ'o tie'n laŭ plen'e pozitiv'a manier'o. Vi eĉ sci'as, ke mi est'is psikologi'e kaj spirit'e dev'ig'it'a ŝanĝ'i mi'a'n okup'o'n, ĉar mi ne plu el'port'is nur relativ'e facil'e per'labor'i mon'o'n, kaj io profund'a en mi postul'is, ke mi pri'zorg'u sufer'ant'o'j'n, ag'u en la kamp'o de hom'a mizer'o, pro kio mi trans'ir'is al social'a aktiv'ec'o, kvankam mi'a salajr'o nun hav'ig'as al mi kvar'obl'e mal'pli da mon'o ol mi ricev'is en mi'a antaŭ'a profesi'o. Vi sci'as, ke mi'a edz'in'o trov'as la viv'o'n kun mi tre pli facil'a kaj plaĉ'a, ek de kiam mi oft'um'as en tiu paradiz'o. Se vi kon'as drog'o'n, kiu hav'as tia'n efik'o'n, mi tre dank'us, se vi indik'us al mi, kiu. Kaj vi hav'as la moral'a'n dev'o'n kon'ig'i ĝi'n al ni'a'j aŭtoritat'o'j, al la medicin'a'j, soci'a'j kaj ekonomi'a'j rond'o'j, al inter'naci'a'j instanc'o'j. Ĝi rapid'e solv'us ĉiu'j'n problem'o'j'n de la hom'ar'o.

– Bon'vol'u sen'kulp'ig'i mi'n. Vi prav'as. Neni'u drog'o hav'as sur la psik'o'n la efik'o'n, kiu'n klar'e hav'as sur vi'n vi'a'j mal'kovr'o'j en tiu trans'a mond'o. Toks'a drog'o en'ŝlos'as individu'o'n en si mem. Vi'a'j nokt'a'j ekskurs'o'j mal'ferm'is vi'n al ali'ul'o'j. Ili liber'ig'is font'o'j'n de si'n'dediĉ'o kaj si'n'don'em'o, kiu'j'n mi nur pov'as agnosk'i. Mi sci'as pri vi'a'j aktiv'ec'o'j serv'e al sen'esper'ul'o'j kaj hom'o'j sen'hejm'a'j, ili est'as publik'e kon'at'a'j. Kaj est'as ver'e, ke vi tut'e ne est'is tia antaŭ'e. Pardon'u mi'n. Asimil'i vi'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n al drog-efik'o est'is ne'permes'ebl'e.

– Uf! Mi ek'tim'is. Mi ĝoj'as, ke vi ek'konsci'is la signif'o'n de vi'a dir'o. Ali'e ni'a rilat'o est'us fuŝ'it'a. Mi ne plu fid'us vi'n. Sed ... mi bon'e kompren'as, ke la ide'o ven'is en vi'n. Est'as spontan'a re'ag'o tut'e normal'a. Hipotez'o, kiu'n vi dev'is far'i.

– Dank'o'n pri vi'a kompren'o. Sed nun mi ŝat'us, ke ni re'ven'u al tiu sonĝ'o, kiu tiom sku'is vi'n, kaj kiu est'is ver'a dorm'a sonĝ'o. Ĉu vi rakont'u ĝi'n?

– Est'is mal'long'e, sed plej intens'e. Mi marŝ'is en sabl'o'dezert'o. Mi est'is el'ĉerp'it'a. Mi soif'is mort'iĝ'e. Mi mal'sat'is. La sun'o est'is sen'kompat'a. Mi ne sci'is, kie mi est'as. Mi marŝ'is, marŝ'is, marŝ'is plu, ĝis mi fal'is, perd'int'e la fort'o'n ten'i mi'n sur mi'a'j krur'o'j. Mi ne dub'is, ke mi mort'as, ke ĉi-foj'e est'as ver'e la fin'o. Mi perd'is la konsci'o'n. Post long'eg'a daŭr'o mi vek'iĝ'is en grot'o. Kaŭr'is apud mi mal'jun'ul'o kun turban'o sur'kap'e, kiu psalm'is ritm'a'j'n fraz'o'j'n. Komenc'e est'is tut'e konfuz'e, sed iom post iom mi kompren'is, kio'n li ĉant'as kaj mi sent'is, ke tio'n mi ripet'u. Est'is kvazaŭ magi'a formul'o, kiu mi'n re'san'ig'os: “Dis'solv'iĝ'u la tim'o'j / Reg'u lum'o / Bon'o dis'vast'iĝ'u kaj venk'u” Mi ankoraŭ est'is grand'part'e ne'konsci'a, kiam mi komenc'is ripet'i tiu'j'n vort'o'j'n. Kaj subit'e mi re'trov'iĝ'is en oaz'o kun bel'ec'o sen'kompar'a. Star'is palm'o'j, mozaik'a'j fontan'o'j, marmor'palac'o'j punt'ec'e pri'labor'it'a'j. Ek de tiu faz'o de la sonĝ'o, la etos'o tre simil'is tiu'n de mi'a'j paradiz'a'j ekskurs'o'j. Tamen est'is mal'sam'e. Jen. Est'as neni'o pli ol tio. Mi ne sukces'as komunik'i, kial mi sent'is ĝi'n tiel ekster'ordinar'a. Ebl'e la dank'o'sent'o al la turban'a mal'jun'ul'o. La impres'o, ke oni tir'is mi'n el'mort'e, el mort'o apart'e abomen'a, en angor'o kaj plen'a sek'iĝ'o.

– Mi rakont'is la sonĝ'o'n, sed ne tio'n, kio okaz'is al mi tuj, post kiam mi vek'iĝ'is. Mi ne pov'as dir'i tio'n. Mi ne kuraĝ'as. Vi rigard'us mi'n definitiv'e frenez'a. Ebl'e foj'e, post mult'e da temp'o, mi tio'n rakont'os al vi.

Dek'ses'a kun'sid'o: Prefer'i, prefer'o, prefer'a, prefer'e

– Hoho! Hodiaŭ vi aspekt'as batal'em'e. Vi sent'as em'o'n dir'i al mi i'o'n, kio salt'ig'os mi'n plafon'e'n!

– Ĝust'e diven'it'e, psiĉjo mi'a kar'a. Mi efektiv'e dezir'as dir'i al vi i'o'n ne'kompren'ebl'a'n, ne'logik'a'n, kio rest'os en vi'a gorĝ'o ne'glut'ebl'e. Sed dir'i mi dev'as, ĉar mi vid'is.

– Pri ver'o, kiu'n vi ne sukces'os digest'i, tiel ke vi trov'os esprim'o'j'n, pro kiu'j mi sent'os mi'n idiot'a aŭ ne'kompren'at'a, kio est'as plej mal'agrabl'a. Jen: Di'o prefer'as ĉiu'n.

– Ĉu vi hav'as ge'fil'o'j'n, psiĉjo? Jes, cert'e. Vi ja est'as av'o. Kaj vi aper'as al mi kiel bon'ul'o, malgraŭ kelk'a'j mis'funkci'ant'a'j cirkvit'o'j vi'a'cerb'e. Mi do supoz'as, ke vi am'as vi'a'j'n infan'o'j'n kaj ke ankaŭ ili est'as hom'o'j ne mal'bon'e bak'it'a'j. Se tiel est'as, cert'e okaz'as, kiam vi'a famili'o kun'est'as ĉe vi, ke vi rigard'as vi'a'j'n id'o'j'n unu post la ali'a. En la moment'o, kiam vi rigard'as unu, vi sent'as vi'n plen'a je tener'ec'o, vi fand'iĝ'as pro am'o, kaj vi dir'as al vi: “Ne est'as dub'o, tiu'n mi prefer'as.” Vi ver'e sent'as la prefer'o'n. Sed post sekund'et'o vi'a'j okul'o'j turn'iĝ'as al ali'a, kaj en'mens'e vi dir'as: “Kia bel'a knab'in'o, kaj kiel dolĉ'a! Cert'e ŝi'n mi prefer'as.” Kaj vi sent'as kor'inklin'o'n miks'it'a'n kun fier'o, kiu port'as vi'n al kulmin'o de feliĉ'o. Kaj tiel plu kun ĉiu. Mi'a amik'o la etern'a viv'don'ant'o sent'as sam'e por ĉiu el ni. Sed, kiel mi foj'e dir'is pri la ĉiel'ark'o, di hav'as la kapabl'o'n ĉio'n vid'i sam'temp'e. Tiu prefer'as ĉiu'n el ni al ĉiu el ni je la sam'a moment'o.

– Mi sci'is, ke tiel vi re'ag'os. Nu, egal'e ĉu paradoks'a'n aŭ ne, tiu'n prefer'o'n al ĉiu'j mi konstat'is, kaj pri ĝi diskut'is kun divers'a'j renkont'it'o'j tie-trans'e. Mi'a impres'o do est'is ĝust'a, sed mi ne sci'as, kiel ĝi'n komunik'i. Vi iam klar'ig'is al mi, ke ĉiu hom'o dezir'as est'i iu special'a por iu, est'i re'kon'at'a, am'at'a nur pro tio, kio li aŭ ŝi est'as. Tiu dezir'o est'as plen'um'it'a rilat'e al mi'a tie-trans'a amik'o. Vi est'as special'a, vi'n di re'kon'as apart'e, vi el'star'as por di el la hom'amas'o, vi est'as la prefer'at'o. Sed ankaŭ ĉiu'j ali'a'j.

– Ebl'e por di “simpati'a” pli grav'as ol “koher'a”, tener'o pli ol rigor'o. Sed imag'u jen'a'n situaci'o'n. Okaz'is ŝip'pere'o, kaj la sin'sav'int'o'j, sur sen'hom'a insul'o, sukces'is komunik'i per radi'o kun hom'o'j sur la firm'a ter'o, tiel ke la estr'o de sav-organiz'o deleg'as al ili jun'a'n vir'in'o'n por al'port'i nutr'aĵ'o'j'n, medikament'o'j'n, ktp, kaj aranĝ'i la re'ven'o'n. Plen'um'ant'e si'a'n task'o'n, ŝi en'am'iĝ'as al jun'ul'o el la grup'o. Ŝi klar'e prefer'as li'n. Ŝi ag'as just'e rilat'e al la ali'a'j, ŝi ne favor'as li'n, sed en ŝi'a kor'o ne est'as dub'o: li'n ŝi prefer'as. Ĉu vi sekv'as mi'n?

– Kompren'ebl'e! Ĉi-foj'e, est'as neni'o kompleks'a en la afer'o, est'as eĉ simpl'eg'e.

– Bon'e. Nun imag'u, ke la estr'o send'as tiom da deleg'it'in'o'j, kiom da rifuĝ'int'o'j est'as sur la insul'o, kaj ke pro ekster'ordinar'a hazard'o ĉiu en'am'iĝ'as al mal'sam'a grup'an'o. Aper'as real'a prefer'o, tamen neni'u est'as mal'just'a. Nu, mi'a tie-supr'a amik'o est'as tia: di deleg'as si'n al ĉiu viv'ant'o, kaj ĉiu'foj'e di en'am'iĝ'as al tiu, di tiu'n prefer'as. La fakt'o, ke di prefer'as vi'n, ke por di vi est'as iu el'star'ant'a el la amas'o, ke vi est'as iu special'a en di'a kor'o, ne mal'help'as, ke di sent'as la sam'o'n pri mi.

– Vi foj'e klar'ig'is al mi, ke ĉiu hom'o est'as plur-est'a, ke en difin'it'a moment'o mi'n ten'as kontraŭ'a'j dezir'o'j: for'don'i mi'n al la ĝu'ad'o, al kiu mi'a'j instinkt'o'j mi'n puŝ'as, kontent'ig'i postul'em'a'j'n moral'a'j'n ordon'o'j'n, kiu'j'n mi akcept'is por mi, pri'zorg'i la bild'o'n, kiu'n mi prezent'as al la ekster'a mond'o, konsider'i, kio plej util'os al mi'a est'ont'a bon'stat'o, ktp. En ĉiu el tiu'j inklin'o'j mi tamen est'as mi. Mi est'as unu sol'a est'ul'o, unu sol'a korp'o, unu sol'a psik'o. Kiam mi parol'as al mi'a patr'in'o, mi ne est'as ekzakt'e la sam'a kiel se mi parol'as al kamarad'o'j aŭ al mi'a direktor'o. Mi uz'as iom ali'a'n lingv'aĵ'o'n, mi dir'as mal'sam'a'j'n afer'o'j'n. Mi iel est'as iu ali'a. Mi pov'as tio'n far'i ne mensog'ant'e, plen'e rest'ant'e mi mem. Kial mi'a amik'o ĉiel'a ne est'us tia kun la sen'fin'a nombr'o de la kre'aĵ'o'j, tamen rest'ant'e si? Kun la diferenc'o, ke en di ne ekzist'as la streĉ'iĝ'o'j kaj dis'streb'o'j, kiu'j'n vi cit'is, kiam vi klar'ig'is al mi tiu'n hom'a'n plur-est'ec'o'n.

– Kia'manier'e vi re'ag'is, kiam vi ... halucin'is ..., ke ĝi prefer'as vi'n?

– Mi'a tuj'a em'o est'is fand'i mi'n en di. Mi dir'is: “Mi vol'us est'i en vi, miks'it'a kun vi”. Iom kiel kiam oni karn'e am'as kaj oni sent'as dezir'o'n en'plekt'i si'a'n korp'o'n en la korp'o'n de la ali'a.

– Ne. Di dir'is: “Mi vol'as, ke vi est'u vi, ne mi. Al mi plaĉ'as divers'ec'o, tial mi vol'as, ke vi est'u mal'sam'a, unik'a. Mi vol'as, ke vi est'u disting'ebl'a de mi. Mi vol'as, ke vi est'u.”

– Tut'e ne. Di mi'n kre'is. Di dir'is: “Vi vol'as miks'i vi'n kun mi, ĉar vi am'as mi'n. Sed se vi far'iĝ'us mi, mi ne plu pov'us am'i vi'n. Imag'ant'e, ke mi vi'n am'as, mi am'us nur mi'n, mi fal'us en mem-erot'ec'o'n. Mi est'us la Ego'ist'o. Ne. Far'u al mi la plezur'o'n est'i, por ke mi pov'u am'i vi'n.”

– Ke ju pli mi vizit'ad'is di'n, des pli mi trov'is di'n mir'ind'a, des pli mi am'is di'n, des pli mi sent'is em'o'n di'n plezur'ig'i. Mi dir'is: “Mi vol'as far'i, kio'n vi vol'as. Nur tio'n, kio'n vi dezir'as. Est'u ĉio laŭ vi'a vol'o!”

– Vi ver'e sufer'as pro obsed'a pasi'o. Tia'grad'e, ke vi sub'met'as vi'n. Vi ramp'as kiel kompat'ind'a larv'o ĉe la pied'o'j de vi'a diktator'o el la mistik'a'j region'o'j. Vi'a ideal'o est'as iĝ'i ĝi'a sklav'o, ĝi'a robot'o.

– Ĉi-foj'e, psiĉjo, vi tro'ig'as. Vi ne plu respekt'as ni'a'n inter'konsent'o'n. Vi dir'is, ke neniam vi insult'os mi'n. Mi ne est'as kompat'ind'a larv'o, nek sklav'o, nek robot'o. Vi neni'o'n kompren'is pri tio, kiom al di grav'as, ke ĉiu'j ĝu'u dign'o'n. Prav'e di atribu'as grand'eg'a'n grav'ec'o'n al tiu dign'o. Se ni sub'met'as ni'n, io en ni grumbl'as: “Vi las'as tiu'n ek'posed'i vi'n, vi pov'us ag'i sol'a, mem'star'e, vi ne est'as ver'a hom'o.” Tiu montr'is al mi, kiom di am'as tiu'n part'o'n de ni'a person'ec'o, la part'o'n, kiu postul'as liber'ec'o'n. Cert'e, di ankaŭ vid'ig'is, ke oft'e tiu part'o erar'as, tiu'senc'e, ke pro ĝi ni ne met'as ni'n sur ni'a'n lok'o'n de on'o de grand'a tut'o, aŭ de et'ul'o front'e al iu grand'eg'a, sed eĉ kun tiu fuŝ'o mi'a viv'kre'a kamarad'o eg'e am'as ĝi'n. Kaj real'ism'a vid'o al la mond'o postul'as, ke ni percept'u ni'n sub'a'j al di. El di ni ja el'ir'as, ne invers'e. Di nask'as ni'n, ne ni di'n.

– Ĉu ver'e? Se, kiel mi kred'as, ĝi ne ekzist'as kaj vi nur imag'as ĝi'n, Di'o el'ir'as el vi'a cerb'o, ĝi'n nask'as vi, vi'a delir'o.

– Vi hav'as talent'o'n, psiĉjo, por trov'i ruz'a'j'n el'turn'iĝ'o'j'n, sed, kiel ajn inteligent'a vi est'as, ne vi fabrik'is la univers'o'n, nek vi'a'n propr'a'n korp'o'n, nek eĉ la psikologi'a'j'n leĝ'o'j'n, kiu'j'n vi aplik'as en vi'a'j terapi'o'j. Natur'o ekzist'is antaŭ ol vi nask'iĝ'is, ĝi hav'as leĝ'o'j'n, kiu'j jam ekzist'is antaŭ ĉio, kio'n vi pov'as imag'i, antaŭ ĉio, kio'n vi pov'as decid'i, pretekst'e, ke vi rifuz'as est'i sub'met'it'a sklav'o. Ej! Vi ĵus re'ag'is kiel infan'o!

– Est'as amuz'e, vi aspekt'as ofend'it'e! Vi ĉagren'is mi'n kun vi'a akuz'o pri sklav'iĝ'em'o, kaj, sen tio'n konsci'i, mi nom'is vi'n infan'o por mi'a'vic'e vund'i vi'n. Est'u kiel ajn, est'as vi, kiu foj'e klar'ig'is, ke infan'o'j ĉiam puŝ'as koncept'o'n ĝis ekstrem'o, ĉu ne? Redukt'i al nur du termin'o'j la mult'a'j'n ebl'a'j'n si'n'ten'o'j'n front'e al mi'a kamarad'o, kvazaŭ ebl'us est'i nur ĉu “nobl'a ribel'ul'o”, ĉu “sub'met'it'a sklav'o”, est'as infan'ec'a du-termin'a rezon'o, ĉu ne?

– Hom'o ne est'as sklav'o. Ĝi est'as liber'a far'i, kio'n ĝi vol'as. Mi'a amik'o etern'a vol'as, ke la kre'it'o'j / kre'at'o'j liber'u. Ĝust'e ĉar por di tiom grav'as liber'ec'o, di ne mal'help'as, ke ili kaŭz'u katastrof'o'j'n, sci'ant'e, ke di sukces'os re'star'ig'i la situaci'o'n post'e. Sed re'kon'u, ke hom'o est'as part'o de Natur'o, ke ĝi ne super'reg'as ĝi'n laŭ absolut'a mezur'o. Ĝi pov'as administr'i ĝi'n, mastr'um'i ĝi'n, sed se ĝi ne respekt'as ĝi'a'j'n leĝ'o'j'n, ĝi pov'os far'i plej pen'a'j'n fort'o'streĉ'o'j'n, ĝi ating'os neni'o'n. Pri'pens'u: kiel hom'o'j ir'is sur Lun'o'n?

– En raket'o komenc'e, post'e en et'a spac'vetur'il'o nom'at'a ... kiel do? ... ĉu “modul'o”?

– Ankaŭ mi ne memor'as, sed tio ne grav'as. Kio'n mi cel'as, tio est'as: por liber'ig'i si'n el la fort'o'j ten'ant'a'j ili'n kapt'it'a'j sur Ter'o, kaj ek'ĵet'i si'n en spac'o'n, la hom'o'j ne dir'is: “Ni rifuz'as sub'met'i ni'n al la leĝ'o'j de Natur'o, ni rifuz'as est'i sklav'o'j aŭ sub'ul'o'j, ni est'as est'ul'o'j liber'a'j, ni est'as Ribel'ul'o'j kun grand'a R.” Ne. Ili humil'e esplor'is por mal'kovr'i, kiu'j est'as la faktor'o'j, kiu'j lig'as ili'n al Ter'o. Ili pen'e labor'is por hav'ig'i al si detal'a'n ek'kon'o'n de ĉiu leĝ'o astronomi'a, fizik'a, ĥemi'a, matematik'a, ktp, sci'ant'e, ke tiu'j leĝ'o'j est'as pli fort'a'j ol ili, kaj ili akcept'is, ke tiu'j est'u pli fort'a'j ol ili. Tiel ili pov'is kontraŭ'met'i unu mal'liber'ig'a'n leĝ'o'n al ali'a leĝ'o las'ant'a sam'e neniom da liber'ec'o: difin'it'a karakteriz'o de difin'it'a ĥemi'aĵ'o, se met'it'e en difin'it'a'j'n fizik'a'j'n kondiĉ'o'j'n, est'as pli fort'a ol la sen'kompat'a leĝ'o de universal'a gravit'o kaj ebl'ig'as, ke la raket'o eskap'u el la ter'a al'tir'o, el pez'ec'o. Post'e oni util'ig'as la sam'a'n sen'escept'a'n leĝ'o'n de universal'a gravit'o, kiam ĝi far'iĝ'as al'tir'o al Lun'o. Humil'e oni sub'met'as si'n al la leĝ'o'j. Sed ju pli oni kon'as ili'n, des pli kontraŭ'ebl'a'j ili far'iĝ'as, des pli inteligent'ec'o pov'as met'i en ili'n fleks'ebl'ec'o'n. Hom'o ne est'as la Plej Supr'a Ribel'ul'o, kiu est'us Kontraŭ'di'o, ne'ant'o de la leĝ'o'j de la kre'it'a mond'o. Tiu romp'us si'a'n korp'o'n, kiel Ikaro, ĉar li lok'us si'n mem en iluzi'o'n. Ni hom'o'j est'as la mastr'um'ant'o'j, plen'e liber'a'j (ĉar la mastr'o las'as ni'n ag'i laŭ'vol'e), de bien'o, kiu ne aparten'as al ni, sed kiu est'is al ni konfid'it'a. Ni pov'as help'i Natur'o'n produkt'i pli mult'e aŭ pli bon'e, sed nur se ni respekt'as ĝi'a'j'n leĝ'o'j'n.

– Mi konfes'as mi'a'n erar'o'n. Vi ne est'as sub'met'it'a sklav'o, kaj est'as ver'e, ke vi'a'j konsider'o'j est'as pli matur'a'j ol mi'a unu'a re'ag'o. Sed pri kio ni parol'is? Ha jes! Pri tio, kio'n vi'a halucin'at'a Di'o respond'is, kiam vi dir'is: “Est'u far'at'e laŭ vi'a vol'o”

– Di respond'is: “Far'u laŭ vi'a vol'o!” Strang'a inter'ŝanĝ'o! Di ripet'ad'is: “Mi vol'as, ke vi est'u liber'a, ke vi hav'u vi'a'n propr'a'n vol'o'n kaj plen'um'u ĝi'n. Mi pet'as vi'n, far'u, kio'n vi vol'as.” Kaj mi respond'ad'is: “Ne, ne. Kio'n vol'as vi. Mi am'as vi'n. Plej grav'as vi'a plezur'o.”

– Ekzakt'e. Ni est'is kiel du ul'o'j, kiu'j ĝentil'e kap'klin'as unu al la ali'a tiel profund'e, ke la krani'o'j preskaŭ kolizi'as. Sed ĉe ni est'is, ne etiket'a rit'o, nur absolut'e aŭtent'a dezir'o. Ŝajn'as al mi, ke am'i est'as tio: kiam ambaŭ sincer'e dezir'as, ke la ali'a est'u ... ekzist'u ... est'u si mem.

– Vi do kre'is Di'o'n laŭ vi'a bild'o kaj vi imag'as, ke ĝi reciprok'e kre'is vi'n laŭ si'a!

– Facil'as ironi'i, kaj re'dir'i de'long'e gurd'at'a'j'n ŝerc'o'j'n. Amuz'u vi'n per tiu'j lud'o'j, se ili help'as vi'n el'port'i i'o'n ne'el'port'ebl'a'n, nom'e, ke mi'a ali'mond'a amik'o ekzist'as, ke di viv'as en vi, kaŝ'it'e, diskret'e, modest'e, kaj ke di am'as vi'n per prefer-am'o. Tiu'foj'e, mi sent'is mi'n kiel planed'o orbit'ant'a ĉirkaŭ sun'o. Mi sent'is mi'n al'tir'at'a al ĝi, al ĝi'a mas'o enorm'a kaj brul'a. Mi'a ne'percept'ebl'a mas'o de eta-et'a planed'et'o neniom pez'is kompar'e kun tiu al'tir'fort'o, mi fal'is sur ĝi'n el la ekstrem'aĵ'o de l' kosm'o. Sed la sun'o dir'is al la planed'o: “Ne ven'u tro proksim'e'n, vi brul'us. Kaj mi ĉes'us vid'i vi'n. Mi am'as vi'a'n vizaĝ'o'n. Ebl'e vi ne trov'as ĝi'n bel'a, sed mi am'as ĝi'n, kia ĝi est'as. Mi vid'as en ĝi bel'ec'o'n, kiu'n la pli'mult'o el la hom'o'j ne pov'as vid'i. Tiu'n bel'ec'o'n mi vol'as kontempl'i. Mi vol'as vid'i vi'n. El'pens'u vi'a'n ir'voj'o'n ĉirkaŭ mi'a aks'o: vi am'os mi'n, kaj mi vi'n am'os. Se vi fand'iĝ'us en mi, vi ĉes'us est'i.”

Dek'sep'a kun'sid'o: Patr'o, patr'in'o, Di'o: la grand'a el'rev'iĝ'o

– Vi aper'as bon'humor'a. Vi'a vizaĝ'o kvazaŭ dis'radi'as lum'o'n. Ĉu okaz'is io apart'e ĝoj'ig'a?

– Tiel bagatel'a okaz'aĵ'o, ke mi normal'e ne menci'us ĝi'n, nur pro vi'a demand'o mi ĝi'n dir'os. Mi preter'pas'is sur la trotuar'o, kiam iu sinjor'in'o el'ir'is el si'a vetur'il'o, kiu'n ŝi ĵus las'is tie. Vir'o pret'iĝ'is en'ŝov'i si'n en la propr'a'n aŭt'o'n. La sinjor'in'o rid'et'is. Kaj la sinjor'o dir'is al ŝi: “Kiel plezur'e komenc'i la tag'o'n ricev'ant'e tiel lum'a'n rid'et'o'n!” Est'as fakt'o, ke la rid'et'o de la vir'in'o est'is apart'e radi'a. Ŝi tuj rid'et'is eĉ pli, kompren'ebl'e, aŭd'ant'e tiu'j'n vort'o'j'n. Klar'e, ili ne kon'is unu la ali'a'n. Jen. Neni'o pli. Mi nur observ'is tiu'n scen'o'n, kiu ne daŭr'is pli ol tri'dek sekund'o'j'n. Sed ĝi hav'is efik'o'n. Ĝi vek'is en mi grand'a'n ĝoj'o'n. Tiu rid'et'o ja est'is liber'a je ĉia atend'o, je ĉia reciprok'aĵ'o, font'ant'a el pur'a kor'a inklin'o, kvazaŭ tro'abund'is la plezur'o viv'i en mond'o kun ali'a'j viv'ant'o'j. Mi hav'is la sam'a'n impres'o'n kiel la sinjor'o, ke mi'a tag'o bel'e komenc'iĝ'is kaj nun est'os pli lum'a.

– Kaj, se juĝ'i laŭ tio, kio'n mi sci'as pri vi, vi vid'is en tio manifest'iĝ'o'n de vi'a ul'o ali'mond'a, ĉu ne?

– Jes. Kvazaŭ la sinjor'in'o ek'konsci'is la bel'ec'o'n de la tag'o. La blu'a ĉiel'o, la bird'o'j tril'ant'a'j, la flor'o'j sur vid'al'vid'a balkon'o. Ŝi ne pov'is ten'i ĉio'n ĉi nur en si. Ŝi dev'is kun'divid'i. Ver'ŝajn'e ankaŭ la sinjor'o'n kor'tuŝ'is tiu bel'eg'a tag'o. Li akcept'is ŝi'a'n propon'o'n kun'divid'i. Kaj ankaŭ mi, kiu star'is tie flank'e, kaj kiu'n ili eĉ ne rimark'is, profit'is de la inter'ŝanĝ'o. Ĉio ĉi – la ĝoj'o pri bel'ec'o, la plezur'o komunik'i (eĉ se sen'vort'e, kiel la vir'in'o), la simpl'ec'o de la situaci'o – el'vok'as tio'n, kio'n mi tra'viv'as dum mi'a'j nokt'a'j ekskurs'o'j. Mi percept'as en la tri hom'o'j, kiu'j part'o'pren'is en la scen'o, la am'o'n de mi'a amik'o, am'o'n, kiu super'rand'iĝ'as, kaj kre'as bon'o'n.

– Iu ali'a cinik'us kaj re'ag'us dir'ant'e: “Por tiel rid'et'i, ŝi dev'as est'i bon'ŝanc'a. Kial ŝi kaj ne mi? Est'as ne'just'e. Ĉia'okaz'e, ne ŝi'a rid'et'o hav'ig'os al mi la mon'o'n neces'a'n por fin'i la monat'o'n.”

– Kompren'ebl'e. Ĉiu elekt'as si'a'n al'ir'o'n al la viv'o kaj ĝi'n fleg'as en si. Mi ne dir'as, ke la hipotez'a cinik'ul'in'o kulp'as pri si'a re'ag'o, ni ne sci'as, kio'n ŝi tra'viv'is, kaj ni ne hav'as la rajt'o'n juĝ'i ŝi'n. La sol'a punkt'o, pri kiu mi parol'as, est'as, ke re'ag'i kiel tiu sinjor'o est'as eg'e pli agrabl'e. Sed est'as hom'o'j, kiu'j ne el'port'as, ke oni am'u ili'n. Kaj en la rid'et'o de la sinjor'in'o, kiel en la respond'o de la vir'o, est'is io simil'a al “Est'as plaĉ'e est'i ĉi tie, est'as plaĉ'e komunik'i, eĉ se nur per rigard'o ...” Jen kio est'as am'i.

– Vi ĵus parol'is pri la hom'o'j, kiu'j ne toler'as am'o'n far'e de ali'a'j. Foj'e vi eĉ dir'is, ke mi ne el'port'us, ke vi'a ĉiel'a amik'o am'u mi'n, se mi ĝi'n renkont'us. El kie vi ĉerp'is tiu'n strang'a'n ide'o'n?

– Kiel respond'i? Ek de kiam mi regul'e vizit'as tiu'n ali'a'n mond'o'n, mi oft'e vid'as klar'e tra la mask'o'j, kiu'j'n hom'o'j sur'hav'as eĉ ne'sci'e, kaj ...

– Laŭ psikologi'a termin'ologi'o: ek de kiam vi delir'as kaj halucin'as, vi projekci'as sur ali'ul'o'j'n vi'a'j'n frenez'a'j'n ide'o'j'n.

– Se vi vol'as. Ĉiu el ni respekt'u la regul'o'j'n de la lud'o, la tra'viv'aĵ'o'j'n de la ali'a. Mi'a impres'o est'as, ke vi tim'as sent'i, ke di am'as vi'n, ĉar tio konduk'us vi'n al reciprok'a am'o al di. Kiam la sinjor'in'o rid'et'is, cert'e mult'a'j hom'o'j blok'us si'a'n spontan'a'n re'ag'o'n, dir'us al si: “Ne ind'as respond'i”, ebl'e eĉ “Ne dec'as respond'i”. La sinjor'o sent'is, ke tie aper'is am'o, kaj respond'is per am'o. Mi'a'opini'e ĝust'e tio'n vi mal'facil'e far'us, se vi akcept'us renkont'i mi'a'n amik'o'n. Respond'i al am'o, iel est'as dev'ig'i si'n. Dev'ig'i si'n al io est'ont'a tim'ig'as, ĉar tio met'as lim'o'j'n ĉirkaŭ pec'o de ont'a temp'o ... ĉu tio, kio'n mi dir'as, est'as kompren'ebl'a? ... mi ne sci'as, kiel esprim'i mi'n ... Mi vol'as dir'i: se vi dev'ig'as vi'n al io, vi akcept'as, ke vi ne plu pov'os far'i i'o'n ajn, vi liber'e lim'ig'as vi'a'n liber'ec'o'n, ĝi ne plu est'os absolut'a. Kaj vi ne sci'as, kia'j est'os la cirkonstanc'o'j, vi do ne sci'as, ĉu vi saĝ'e decid'is, difin'ant'e tiu'j'n lim'o'j'n. Ili redukt'as vi'a'n liber'ec'o'n rilat'e al io ne'kon'at'a. Io ne'kon'at'a tim'ig'as.

– Tio'n mi jam aŭd'is. Mi admir'as vi'a'n art'o'n re'dir'i la konsider'o'j'n, kiu'j'n mi vort'ig'is dum la terapi'o. Sed dir'u plu, vi interes'as mi'n.

– Tim'ig'as pro la memor'o de la el'rev'iĝ'o'j. Vi am'is, vi invest'is vi'a'n tut'a'n am'o'n, vi atend'is i'o'n mir'ind'a'n, kaj ĉio dis'fal'is. Kio aper'is al vi sam'temp'e ne'mal'hav'ebl'a kaj cert'a, evident'a, tio ne okaz'is. Vi fal'is de la alt'o de ŝat'ind'a rev'o, aŭ iluzi'o. La imag'at'a person'o, kiu respond'us al la rid'et'ul'in'o dir'ant'e al si: “Ne tio solv'os mi'a'j'n problem'o'j'n” ver'ŝajn'e tra'viv'is simil'a'n sen'iluzi'iĝ'o'n.

– Mi ne sci'as, sed kun vi'a profesi'o, vi cert'e sci'as, ke grand'eg'a nombr'o da hom'o'j, ebl'e eĉ ĉiu'j, foj'e el'rev'iĝ'is, jen el am'o, jen el amik'ec'o, jen el fid'o al iu. Ĉu vi ne opini'as, ke plej probabl'e tem'is pri vi'a'j ge'patr'o'j?

– Tiu'j, ĉu? Ili est'is bon'ul'o'j. Kio'n ili ven'as far'i en ĉi tiu'n afer'o'n? Aŭ pli ĝust'e en vi'a'n delir'o'n?

– Ŝajn'as al mi, ke vi iĝ'as pli kaj pli si'n'defend'a. Aŭ agres'em'a. Vi tim'as i'o'n, ĉu ne? Rigard'u bon'e en vi'n, psiĉjo, vi kon'as la simptom'o'j'n pli bon'e ol mi. Kio'n mi vol'as dir'i, tio est'as, ke beb'o kon'as nur di'n, la etern'ul'o'n, la kre'ant'o'n. Est'as ja ĝi'a plej freŝ'a memor'o, de antaŭ ol ĝi koncip'iĝ'is. Ven'ant'e de tiu, ĝi atend'as trov'i di'n ĉie, en ĉiu'j ĉirkaŭ'ant'o'j. Kaj komenc'e ĝi trov'as di'n: la patr'in'o kontent'ig'as ĉiu'j'n ĝi'a'j'n dezir'o'j'n, la patr'o abund'as je am'o, en ebl'e iom stult'a manier'o, sed tio neniam ĝen'is beb'o'n. Beb'o'j ne zorg'as pri tio, ĉu iu montr'iĝ'as rid'ind'a aŭ ne. Memor'ig'u al mi foj'e, ke mi re'pri'parol'u pri la vort'o “rid'ind'a”. Est'as vort'o, kiu mort'ig'as ĉio'n san'a'n en hom'a anim'o.

– Nu, se parol'i vi'a'n fak'lingv'o'n, beb'o “projekci'as” mi'a'n amik'o'n sur si'a'j'n ge'patr'o'j'n. Ĝi atend'as, kiel i'o'n normal'a'n, ke ili est'u ĉio'pov'a'j kaj am'plen'a'j. Perfekt'a'j. Se juk'as, neces'us, ke la patr'in'o-Di'o for'ig'u la juk'o'n tuj, kvazaŭ per magi'a parol'o. Se ĝi mal'sat'as, ĝi vol'us est'i tuj nutr'at'a. Ĝi est'as ĉio'pov'a diktator'o, kiu'n dev'us serv'i di'o'j ĉio'pov'a'j. Bedaŭr'ind'e la efektiv'a'j ge'patr'o'j ne est'as di'o'j. Iu'tag'e okaz'as io, kio pruv'as la ge'patr'o'j'n ne-di'o'j: ili ne sukces'as solv'i iu'n ĝen'a'n problem'o'n. La beb'o do dev'as rezign'i la rev'o'n. Post iom da temp'o, ĝi dir'as al si: “Ne ekzist'as di'o'j, mi'n tromp'is tiu'j, kiu'j met'is en mi'n la ide'o'n pri ili'a di'ec'o. Ek de nun mi mal'fid'os, se iu ŝajn'os bon'ul'o”. Ebl'e vi decid'is i'o'n simil'a'n – ne plu fid'i – kiam vi est'is, mi dir'u, kvar'monat'a. Ebl'e ĉiu'j defend'o'j, kiu'j'n vi organiz'as, kiam mi parol'as pri di, de'ven'as de tio.

– Vi est'as ver'a psik'analiz'ist'o. Kaj ebl'e vi prav'as. Io, en tio, kio'n vi ĵus dir'is, eĥ'as en mi. Brav'e, halucin'at'o!

– Mi ne sci'as, ĉu tem'as pri beb'a el'rev'iĝ'o, aŭ sen'iluzi'iĝ'o, kiu aper'is pli post'e, ekzempl'e instru'ist'in'o, kiu'n vi am'is, kaj kiu for'las'is vi'n aŭ mok'is vi'n antaŭ la tut'a klas'o, aŭ ali'a'j okaz'o'j, kiam vi fort'e atend'is i'o'n kun intens'a antaŭ'ĝoj'o, kaj la afer'o neniam real'iĝ'is. Aŭ ebl'e okaz'is tut'a seri'o da el'rev'iĝ'o'j, en kiu ĉiu re'vibr'ig'is la antaŭ'a'n kaj pli'fort'ig'is la decid'o'n ĉiam mal'fid'i. Est'as vi'a privat'a viv'o, tio ne koncern'as mi'n.

– Sed kiam mi kompar'as mi'a'n amik'o'n ali'mond'a'n kun la Di'o, pri kiu oni konstant'e parol'as, ŝajn'as al mi, ke la konfuz'o kun la ge'patr'o'j est'as tre oft'a. Ĉef'e krist'an'o'j parol'as pri Di'o kiel pri patr'o, ebl'e forges'ant'e, ke la rilat'ad'o kun la karn'a patr'o ne est'is tiel simpl'a. Ebl'e pro tio est'as pli da vir'in'o'j, kiu'j kred'as je Di'o kaj praktik'as religi'o'n: la et'ul'in'o si'a'temp'e en'am'iĝ'is al pa'ĉj'o ...

– Mi re'pri'pens'is pri dir'o de unu el mi'a'j nev'in'o'j, kiu'n ŝi dir'is, kiam ŝi est'is proksim'um'e ses'jar'a. Ŝi dir'is: “Mi neniam edz'in'iĝ'os, ĉar la vir'o'n, kiu'n mi am'is, pa'nj'o jam kapt'is por si.”

– Knab'in'o, kiu, de la alt'o de si'a'j ses jar'o'j, parol'as pri la vir'o, kiu'n ŝi amis, est'as ver'e kor'tuŝ'a! Sed tio rivel'as, ke ŝi en'am'iĝ'is al si'a patr'o.

– Mult'a'j in'o'j pas'as tra tia stadi'o. Post'e ili en'am'iĝ'as al Di'o. Ĉar oni ne prezent'as Di'o'n kiel patr'in'o'n, la vir'o'j est'as mal'pli al'log'at'a'j. Kiel ajn est'u, uz'i la vort'o'n “patr'o” parol'ant'e pri Di'o est'as re'vigl'ig'i ĉia'spec'a'j'n memor'o'j'n pri la propr'a patr'o, pov'as est'i riproĉ'o'j, sent'o'j pri mal'just'ec'o, dank'em'o, unu'vort'e io ajn, kio okaz'is inter la patr'o kaj ni, kun la rezult'o, ke vid'i Di'o'n tia, kia di est'as, far'iĝ'as ne'ebl'e. Ne. Mi mal'bon'e esprim'as mi'n. Vid'i di'n, kia di est'as en si mem, tio est'as super'hom'a, ne'ebl'a, di tro super'as ni'n. Mi prefer'e dir'u: far'iĝ'as ne'ebl'e imag'i aŭ du'on'sent'i di'n sen al'don'i trajt'o'j'n de pa'ĉj'o aŭ pa'nj'o, kiu'j hav'as neni'o'n komun'a'n kun di'a real'ec'o.

– Koher'as tio, kio'n vi dir'as. Sed mi percept'as i'o'n simil'a'n en vi'a manier'o pri'skrib'i la ul'o'n, kiu'n vi nokt'e vizit'as. Ĝi am'as, ĝi prefer'as ... tio ĝen'as mi'n. Ĝi tro simil'as ideal'ig'it'a'n patr'o'n. Am'i, prefer'i est'as sent'o'j. Kiel super'person'a est'ul'o pov'as hav'i sent'o'j'n? Ĉu ni ne atribu'as al Di'o, ĉar ni fabrik'as ĝi'n laŭ ni'a bild'o, tut'e hom'a'j'n re'ag'o'j'n?

– Laŭ vi, ni al'skrib'us al Di'o hom'a'j'n trajt'o'j'n, ĉi-kaz'e sent'o'j'n. Sed ĉu sent'o ne est'as unu el la ĉef'a'j di'a'j karakteriz'o'j? Unu el di'a'j manier'o'j viv'i? Se ili trov'iĝ'as en hom'o, ĉu la kaŭz'o ne est'us, ke di komunik'as ili'n al ni, ĉar di'a cel'o est'as ni'n di'ig'i?

– Mi mi'n demand'as, ĉu vi ne las'as vort'o'j'n tromp'i vi'n. Oni dir'as “hav'i sent'o'n”, kvazaŭ tem'us pri “aĵ'o”, kiu'n ebl'us “posed'i”. Sed kiam mi am'as, mi'a am'o ne est'as io, ĝi est'as mi tra'viv'ant'a i'o'n special'a'n. Est'as special'a modul'ad'o, special'a vibr'o'manier'o de mi'a anim'o, de mi. Mi'a'rigard'e, ĉiu'j sent'o'j funkci'as sam'e. Dir'i “hav'i fid'o'n”, “vid'i kun estim'o”, “sent'i admir'o'n” est'as manier'o'j esprim'i la rilat'o'n: tia mi est'as rilat'e al la ali'a. Aŭ tiel mi viv'as. Mi em'us dir'i: tiel mi vibr'as. Kiam mi ek'vid'as mi'a'n tie-trans'a'n amik'o'n, mi sent'as kvazaŭ trem'et'o'n. I'o'n simil'a'n al bat'ant'a kor'o, aŭ al la apenaŭ'a tikl'o, kiu'n sent'as ni'a haŭt'o, kiam ni dezir'as kares'i. Mi'a impres'o est'as, ke ni'a'j pozitiv'a'j sent'o'j est'as karakteriz'o'j de mi'a amik'o ali'mond'a, traduk'it'a'j en percept'o'j'n ni'a'planed'a'j'n. Ĝoj'o, ekzempl'e, est'as unu el di'a'j manier'o'j vibr'i. Mal'esper'o, mal'am'o, mal'fid'o, mal'ĝoj'o, tim'o, sent'o pri neni-valor'o kaj la ali'a'j negativ'a'j sent'o'j est'as tio, kio ten'as ni'n kapt'it'a'j, ĉi-planed'e, kiam la di'a viv'o, la di'a vibr'ad'o, prov'ant'a pas'i en ni'n, renkont'as ŝtop'o'n pro iu aŭ ali'a kaŭz'o.

– Kio est'as, por vi, mal'am'o? Por mi, kiu spert'is ĝi'n en ĉiu'j ĉel'o'j de mi'a korp'o kun infer'a intens'ec'o, mal'am'i est'as sent'i: “Mi vol'as, ke ŝi mort'u, ke ŝi ĉes'u ekzist'i.” Aŭ: “Mi vol'as, ke ili sufer'u mil turment'o'j'n.” Aŭ: “Mi vol'as, ke li est'u humil'ig'it'a front'e al ĉiu'j.” Aŭ: “Mi vol'as, ke li est'u mal'liber'a, kaj pov'u far'i neni'o'n el tio, kio'n li dezir'as.” Nu, ĉio ĉi est'as la mal'o de tiu, kiu montr'iĝ'is al mi. Tiu vol'as, ke la ali'a'j est'u, ke ili feliĉ'u, ke ili est'u re'kon'at'a'j, dign'a'j, liber'a'j. Mi pov'us dir'i la sam'o'n pri indiferent'ec'o. Est'i indiferent'a, tio est'as pens'i (aŭ trov'i el'turn'iĝ'o'n por eĉ ne dev'i pens'i): “Li aŭ ŝi ne ekzist'as por mi”. Por di, kia mi di'n percept'as, ĉiu kre'aĵ'o ekzist'as, merit'as atent'o'n, kaj ricev'as atent'o'n.

– Ĉu vi ne vid'as ĝi'n tre tip'e hom'a, kiel ideal'ig'it'a'n patr'o'n, se vi imag'as, ke la Grand'a Mastr'o de la Univers'o interes'iĝ'as pri la et'a'j pri'okup'o'j de vi'a et'a individu'a viv'o?

– Vi mal'ebl'ig'as al vi vid'i di'n, kia di est'as, met'ant'e grand'liter'o'j'n, ĉu ne? Ĉiam si'n'defend'a, kar'a psiĉjo! Vi ne sukces'as kompren'i – kaj tio est'as normal'a, est'as praktik'e ne'kompren'ebl'e – kio est'as io, aŭ iu, sen'fin'a, sen'lim'a. Tiu'n neni'o lim'ig'as. Di est'as la sen'fin'ul'o. Di'a am'o ne hav'as fin'o'n, ne hav'as lim'o'j'n, ampleks'as ĉiu'n er'o'n de ekzist'aĵ'o, kiel ajn modest'a ĝi est'as por ni. Libel'o'n, kiu viv'as ne pli ol kvin hor'o'j'n sur et'a mal'proksim'a planed'o en galaksi'o, kiu'n hom'o'j neniam mal'kovr'os, di kon'as, di est'as en ĝi, di don'as al ĝi viv'o'n. Di est'as la sang'o, la suk'o de ĉiu est'aĵ'o en ĉiu'j mond'o'j.

– Bon'e. Tiel vi halucin'as ĝi'n, kaj mi tio'n kompren'as: est'as kontent'ig'e. Plezur'ig'as vi'n, kred'i, ke la grand'a'n mond'estr'o'n interes'as vi'a'j bagatel'aĵ'o'j. Sed je tio mi ne kred'as. La scienc'a termin'o por sign'i, kio'n vi kred'as, est'as “antropomorf'ism'o”: atribu'i hom'a'j'n trajt'o'j'n al io, kio aparten'as al tut'e ali'a kategori'o.

– Tio'n pens'u, se plaĉ'as al vi. Sed laŭ mi vi'a manier'o vid'i Di'o'n ne est'as mal'pli antropomorf'a. Ankaŭ hom'a'n bild'o'n vi ŝov'as sur di'n, kiam vi rigard'as di'n la grand'a mond'estr'o, kiu'n ne kor'tuŝ'as libel'o aŭ la larm'o'j de ter'a infan'o ni'a'temp'a. Anstataŭ projekci'i sur li'n la bild'o'n de bon'a patr'o, vi projekci'as la portret'o'n de Ludovik'o la Dek'kvar'a, kiu nur fajf'is pri tio, ĉu serv'ist'in'o'n iu graved'ig'is en plej for'a part'o de Navaro. Aŭ la ĉin'a'n imperi'estr'o'n, kiu ĝu'as sam'lit'ul'in'o'j'n en Pekino kaj dediĉ'as eĉ ne pens'et'o'n al la dors'a dolor'o de Si-Ĉuana kamp'ar'an'o. Sed, kiel mi jam dir'is, vi'a konfuz'o de tiu'j kun di est'as tut'e normal'a. Je am'o tiel delikat'a, tiel tut'a, kiel di'a am'o, ne est'as facil'e kred'i. Est'as normal'e projekci'i. Ĉar ni konstat'as, ke neni'o simil'a ekzist'as en ni, ni kred'as, ke io tia ne pov'as ekzist'i. Antropomorf'ism'o. Aŭ, pli bedaŭr'ind'e, mem'centr'ec'o: mis'pren'i la propr'a'n kaz'o'n kiel model'o'n de la tut'a real'o. Ĉu vi neniam renkont'is person'o'j'n, kiu'j hav'is en'kor'e pli da am'o ol vi pov'us hav'i mem?

– Jes ja. Ekzempl'e, la patr'in'o'n de jun'a pacient'o mi'a. La kvalit'o kaj ampleks'o de la am'o de tiu vir'in'o mi'n profund'e kor'tuŝ'is.

– Kial ne ekzist'us iu kun en si eĉ pli da am'o ol tiu patr'in'o? Kaj iu ali'a kun ankoraŭ pli da am'o ol tiu du'a person'o? Kaj tiel plu? Se ekzist'as est'ul'o'j, kiu'j'n brems'as nek materi'o, nek la lim'ig'it'ec'o de hom'a cerb'o, nek la divers'a'j faktor'o'j, kiu'j ĝen'as plen'a'n dis'volv'iĝ'o'n de sen'lim'a potencial'o, kial ili ne pov'us am'i eĉ pli? Pli bon'e kvalit'e, pli intens'e kvant'e. Kaj je la supr'o de la piramid'o, aŭ je la plej profund'o de la sen'fund'aĵ'o, est'ul'o, kies am'o est'as sen'lim'a kvalit'e kaj kvant'e. Est'ul'o, kiu est'as pur'a am'o. Tiu'n est'ul'o'n la knab'in'et'o ig'is mi'n renkont'i, kvankam mi ne kompren'as, al kio mi dank'u tiu'n honor'o'n. Ebl'e simpl'e pro tio, ke iu dev'is atest'i, kaj ke bon'a atest'ant'o est'us mi, ĉar mi hav'as la feliĉ'o'n pov'i apog'i mi'n sur alt'nivel'a psik'ist'o, kiu mi'n help'as ord'ig'i mi'a'j'n memor'o'j'n, mi'a'j'n emoci'o'j'n, mi'a'j'n prov'o'j'n kompren'i, do sur iu ver'e kompetent'a. Ĉia'okaz'e, neni'o dir'at'a de mi est'as original'a. Ĉio jam est'as gurd'at'a, ek de kiam kred'ant'o'j viv'as sur ni'a Ter'o.

– Kio est'as ĝi'a am'o, en tio, kio'n vi vid'is? Aŭ pli ĝust'e, kio'n vi sent'is, ĉar vi'a'j halucin'o'j ne est'as nur vid'a'j kaj aŭd'a'j. Est'as ankaŭ sent'o'j, ĉu ne?

– Jes, mi'a spert'o ne est'as nur sens'a. Mi sent'as. Sed klar'ig'i di'a'n am'o'n! Vi el'ĉerp'as mi'n, psiĉjo. Vi dev'ig'as mi'n re'supr'e'n'tir'i sent'o'n aŭ percept'aĵ'o'n el la fund'o de mi'a anim'o, analiz'i ĝi'n. Est'as plej lac'ig'a pen'o, ĉar tem'as pri spert'o'j ne'esprim'ebl'a'j. Ĉiu'j vort'o'j aper'as mis'a'j, tro mal'larĝ'a'j, ne'adekvat'a'j. Nu, mi pli'a'foj'e prov'u. Ver'e komunik'i al vi mi ne pov'us, nur ebl'as el'vok'i, met'i vi'n sur la voj'o'n, kiu konduk'as ĝust'a'direkt'e, eĉ se kompren'o kuŝ'as trans la ating'ebl'a horizont'o. Pli mi ne pov'as far'i. Mi dir'u jen'o'n: am'i, por di, est'as sam'temp'e vol'i, ke la ali'a est'u kun di, en rilat'o kun di, kaj sam'temp'e liber'a, si mem, mal'sam'a. Est'i kun'e – jen proksim'a'j, jen je ekstrem'a distanc'o, sed ĉiam en kontakt'o – sen kun'fand'iĝ'i, en kadr'o, en kiu ĉiu rest'as si mem. Am'i kaj kre'i est'as pli mal'pli la sam'o, en di. Di kre'as est'ul'o'j'n liber'a'j'n kaj divers'a'j'n, kaj dezir'as, ke ili mem kre'u kaj plen'e feliĉ'u.

Dek'ok'a kun'sid'o: Ĉu vi dir'is: dev'ig'o?

– Ĉu vi vid'is la film'o'n “La dek ordon'o'j”? Imag'u, ke mi sonĝ'is pri ĝi! Ne ver'e pri la film'o, sed pri Moseo mal'supr'e'n ven'ant'a de la supr'o de Sinajo port'ant'e la Leĝ'tabel'o'j'n.

– Plaĉ'as al mi, psiĉjo, kiam vi parol'as pri vi'a'j sonĝ'o'j. Mi tiom ted'is vi'n rakont'ant'e mi'a'j'n angor'sonĝ'o'j'n dum la terapi'o, ke est'as nur just'e, ke vi uz'u mi'n kiel rub'uj'o'n por el'ŝut'i vi'a'j'n. La Leĝ'tabel'o'j! Cert'e est'is prem'sonĝ'o, ĉu ne? Sed permes'u, ke mi lud'u psik-analiz'ist'o'n: kiu'j'n bild'o'j'n kaj ide'o'j'n ven'as al vi en la kap'o'n, se vi pens'as pri tiu sonĝ'o?

– Kio'n vi dir'is fin'e de ni'a last'a renkont'o. Vi dir'is, ke vi'a amik'o la etern'ul'o “kre'as est'ul'o'j'n liber'a'j'n”. Kiel vi pov'as dir'i tio'n pri ul'o, kiu dis'trumpet'as si'a'j'n Dek Ordon'o'j'n? Kiam oni ordon'as, oni ne las'as la ali'a'n liber'a!

– Vi nepr'e vol'as konvink'i mi'n, ke la lum'ul'o, kiu'n mi vid'as dum mi'a'j ekskurs'o'j ekster ni'a'j temp'o kaj spac'o, est'as la Di'o bibli'a (kio est'as bel'e amuz'a, se konsider'i, ke je tiu vi ne kred'as). Mi rifuz'as tio'n aprob'i: mi sci'as, ke mi ne sci'as. Ebl'e do tem'as pri iu ali'a. Est'u kiel ajn, foj'e mi babil'is pri tiu'j afer'o'j kun jud'a koleg'o kaj li emfaz'is i'o'n, kio interes'is mi'n. La fam'a'j “Dek Ordon'o'j” ne est'as ordon'o'j. La hebre'a vort'o, dibrot, simpl'e signif'as “parol'o'j”. Mi'a amik'o la etern'a kre'ant'o vol'as, ke ni est'u feliĉ'a'j kaj liber'a'j. Sed la univers'o'n reg'as amas'o da leĝ'o'j, kiu'j super'as ni'n, simpl'e ĉar ĝi est'as kompleks'a, riĉ'a, sen'fin'e divers'a, en'hav'ant'a tiom da mal'sam'a'j est'aĵ'o'j, ke konstant'e okaz'us katastrof'o'j, se ne est'us regul'o'j por met'i ord'o'n en mond'o'n, kiu pov'us iĝ'i ĥaos'a. Mi tio'n iom pri'trakt'is kun vi, kiam ni parol'is pri la vojaĝ'o Lun'e'n. Est'as kaŭz'o'j kaj efik'o'j.

Ekzempl'e, se vi mort'ig'os iu'n, vi ne plu est'os liber'a. Vi'a ag'o hav'os efik'o'j'n. Vi est'os inter'ven'int'a en la viv'o'n de ali'a est'ul'o, de famili'o, de grup'o. Vi sem'os sem'o'j'n de venĝ'o en la famili'o aŭ grup'o, al kiu aparten'is la viktim'o, aŭ eĉ en la tut'a soci'o. Al neni'u plaĉ'as, ke oni mort'ig'u sen lim'ig'o, propr'a'iniciat'e, simpl'e ĉar tio aper'as al ni util'a. Tiu re'ag'o de la ali'a'j mal'pli'ig'as vi'a'n pov'o'n manovr'i, do vi'a'n liber'ec'o'n. La Etern'ul'o, dir'is Joel, mi'a koleg'o – kaj en li'a buŝ'o klar'e son'is la grand'a E – ne pov'us sam'temp'e vol'i, ke vi est'u liber'a kaj feliĉ'a, kaj ne atent'ig'i vi'n pri la erar'o'j, kiu'j'n vi evit'u por pov'i feliĉ'i kaj liber'i. Ŝtel'o, mensog'o, adult'o kaj la ali'a'j ag'o'j sign'it'a'j kiel evit'ind'a'j, est'as ag'o'j, kiu'j pov'as lim'ig'i feliĉ'o'n kaj liber'ec'o'n. Kio'n plu'a'n dir'is Joel? Ha jes! Ke kiam oni far'as unu el tiu'j fuŝ'ag'o'j, oni anstataŭ'ig'as aŭtent'a'n liber'ec'o'n per iluzi'a liber'ec'o: kred'i, ke oni pov'as far'i i'o'n ajn, kio'n oni dezir'as, kaj ke tio ne hav'os konsekvenc'o'j'n. Tio est'as ne'i, ke kaŭz'o'j hav'as efik'o'j'n propr'a'j'n al la kaŭz'o, ne de'pend'a'j'n de ni.

Ni'a univers'o ampleks'as miliard'o'j'n da est'ul'o'j mal'sam'a'j, kaj se oni vol'as evit'i, ke ili mal'util'u unu al la ali'a, neces'as regul'o'j. Se ekzist'us nur unu aŭt'o, ne grav'us, ĉu ĝi vetur'os dekstr'e aŭ mal'dekstr'e, sed kiam est'as mult'eg'a'j ... Se vi en'ir'as aŭt'o'ŝose'o'n laŭ invers'a senc'o, rilat'e al la tut'a trafik'o, vi kaŭz'os katastrof'o'n, aŭ vi sukces'os tiu'n evit'i nur streĉ'e atent'ant'e kaj dev'ig'ant'e ĉiu'j'n ali'a'j'n sam'e streĉ'e atent'i. Ne ebl'as far'i i'o'n ajn. Ĉar ni est'as mult'eg'a'j kaj plej divers'a'j, neces'as preciz'a'j regul'o'j, por ke neni'o fuŝ'iĝ'u. Ĉu vi dezir'as mond'o'n divers'a'n, do nepr'ig'ant'a'n regul'o'j'n, aŭ ĉi vi prefer'as est'i sol'a, ĉar tiam vi pov'os far'i, kio'n vi vol'as? Person'e mi voĉ'don'as por mond'o kun divers'ec'o kaj mult'ec'o, ĝi est'as mil'obl'e pli bel'a kaj interes'a ol dezert'o kun nur unu arb'o kaj nur unu loĝ'ant'o, kiu enu'as tut'tag'e, eĉ se tiu pov'as far'i i'o'n ajn sen dev'i obe'i regul'o'j'n. Vi'a'j fam'a'j t.n. “ordon'o'j” est'as neni'o ali'a ol la Ariadn'a faden'o, kiu ebl'ig'as orient'iĝ'i en la labirint'o de la kondut'o'j al'ir'ebl'a'j al est'ul'o'j mult'nombr'a'j kaj divers'a'j, kiu'j inter'puŝ'iĝ'as sur la sam'a planed'o.

– Psiĉjo, psiĉjo! Mi'n demand'as tio'n vi? Vi tamen foj'e dir'is, ke vi dev'as kurac'i mult'a'j'n deprim'iĝ'o'j'n, kiu'j'n kaŭz'as tro'labor'ad'o. Se oni ne respekt'as la leĝ'o'n de ni'a funkci'ad'o, laŭ kiu altern'u temp'o por aktiv'ec'o kaj temp'o por ripoz'o, la nerv'a sistem'o ek'galop'as ne'reg'ebl'e, ĝi tiel ekscit'iĝ'as, ke oni ne plu dorm'as, perd'as energi'o'n sen pov'i re'kolekt'i ĝi'n, komenc'as mis'funkci'i: oni ĉes'as est'i liber'a. Tio'n al mi klar'ig'is vi.

– Jam du'a'n foj'o'n vi uz'as la vort'o'n “dev'o”. Sed neni'u dev'ig'as vi'n. Cert'e ne mi'a paradiz'a amik'o. Milion'o'j da hom'o'j ne honor'as Di'o'n per kult'o, kaj ĉu vi pov'us cit'i unu el ili, kiu est'is pro tio pun'it'a? Absolut'e ne. Ne tem'as do pri dev'ig'o. Est'as indik'o por trov'i la voj'o'n, kiu konduk'as al maksimum'o da liber'ec'o kun maksimum'o da feliĉ'o. Sed mi ne sci'as, kiel respond'i, krom per atest'o pri mi. Mi konfes'u al vi i'o'n. Ek de iom da temp'o, ne nur mi di'n vizit'as preskaŭ ĉiu'nokt'e, sed mi kult'as di'n. Fakt'e, mi parol'as al di preskaŭ tut'temp'e, tut'tag'e, kiam mi ne est'as koncentr'it'a al io ali'a, kaj eĉ kiam mi far'as labor'o'n, kiu'n mi streĉ'e atent'as, ŝajn'as, ke mi'a babil'ad'o kun di plu daŭr'as silent'e, en la ne'konsci'o, vi ebl'e dir'us.

– Por mi tio est'as sen'grav'ec'a disting'o. La grav'a afer'o est'as, ke ek de kiam mi esprim'as mi'a'n lig'it'ec'o'n per kult'o, ĉio funkci'as pli bon'e en mi'a viv'o. Ebl'e ĉar tio met'as ĉio'n ĝust'a'lok'e'n. Tiu amik'o est'as por mi grav'a real'aĵ'o. Klin'i mi'n antaŭ di, lum'ig'i kandel'o'n pens'ant'e pri di, parol'i al di eĉ en la moment'o'j, kiam mi ne pov'as di'n vid'i, est'as pren'i en konsider'o'n tiu'n grav'a'n real'aĵ'o'n. Mi far'u al vi du'a'n konfes'o'n. Ne nur mi kult'as al di, sed mi al'iĝ'is al komun'um'o, kiu sam'e far'as. Kaj tie mi konstat'is, ke lig'o'j nod'iĝ'is, lig'o'j de amik'ec'o, respekt'o, solidar'ec'o. Fakt'e, kult'i est'as dediĉ'i temp'o'n al rilat'ad'o. Se oni hav'as amik'o'n, al kiu oni ŝuld'as ĉio'n, kaj al kiu oni hav'as la plezur'o'n don'i mult'o'n, ĉar oni am'as li'n, est'as normal'e antaŭ'vid'i temp'o'n por li en si'a viv'program'o, ĉu ne ver'e? Oni est'as pli liber'a kaj pli feliĉ'a, ĉar oni nutr'as en si, kaj en la ali'a, sent'o'n, kiu bon'far'as al ambaŭ.

– Konfes'ant'e, ke vi al'iĝ'is al komun'um'o, kiu kult'as. Tio ne plu est'as simpl'a delir'o aŭ halucin'o'j, tio est'as el'plen'um'ad'o.

– Mi ne sci'as, kiel tio'n esprim'i ni'a'lingv'e. Est'as fak'a vort'o, angl'e acting out, franc'e passage à l'acte. Oni uz'as tiu'n vort'o'n por sign'i, ke iu ne'konsci'a aŭ pli mal'pli konsci'a inklin'o el'ir'as el la sfer'o de nur bild'o'j aŭ sent'o'j, kaj far'iĝ'as ag'o konkret'a, plen'um'iĝ'as ekster la mens'a viv'o, en la real'a, ekster'a mond'o. Sed kiel ajn vi nom'u tio'n, vi'a delir'o efektiv'e per tiu decid'o esprim'iĝ'is en la real'ec'o. Mi antaŭ'e ne kred'us tio'n pri vi ...

Dek'naŭ'a kun'sid'o: Donac'o'j al amik'o

– Vi aper'as seren'a hodiaŭ. Vi do ne plu hav'is angor'ig'a'n sonĝ'o'n, ĉu?

– Prem'sonĝ'o'j'n mi mal'oft'e hav'as. Sed ind'us re'parol'i pri tio, kio'n vi dir'is pas'int'foj'e. Vi prov'is kaŝ'i la ver'o'n, sed ek de la komenc'o mi suspekt'is ĝi'n. Vi neniam parol'is pri an'ec'o al religi'o, sed nun vi konfes'is, ke vi kult'as al Di'o en difin'it'a komun'um'o.

– Mi evit'as la vort'o'n “Di'o”, ĉar ĝi ĝeneral'e el'vok'as iu'n, kiu hav'as neni'o'n komun'a'n kun la amik'o, pri kiu ni diskut'as. Juĝ'ist'o'n, grumbl'em'ul'o'n, et'mens'a'n spirit'o'n, kiu ŝat'as ĝen'i, kulp'ig'i kaj redukt'i liber'ec'o'n ... Aŭ iu'n aŭtoritat'a'n, laŭ kiu ĉio, kio ne est'as eksplic'it'e permes'it'a, est'as mal'permes'it'a, kun minac'o pri pun'o per etern'a sufer'ad'o. La mal'o de liber'ec'o kaj am'o. Tio'n dir'int'e, mi efektiv'e pov'as konfirm'i, ke mi'a tie'a amik'o est'as Di'o, sed di'o ali'a ol la ordinar'e imag'at'a. Est'ul'o, kiu est'as sen'fin'a font'o de tener'ec'o, de bon'kor'ec'o, de saĝ'o. Ekster'ordinar'a amik'o. Se tio'n la vort'o “Di'o” el'vok'as al vi, nu bon'e, sed dum mi'a infan'aĝ'o, kaj eĉ pli post'e, la vort'o signif'is iu'n tiel mal'sam'a'n, ke mi'n ĝen'as uz'i ĝi'n, eĉ en mi'a kap'o, eĉ en la moment'o, kiam mi turn'as mi'n al di, preĝ'e aŭ kult'e.

– Moment'et'o'n! Ĉu mi bon'e aŭd'is? Ĝi est'as vi'a amik'o, vi'a kamarad'o, vi uz'is tiu'j'n vort'o'j'n mil'foj'e. Ali'foj'e vi nom'as ĝi'n etern'ul'o aŭ kre'ant'o. Kiel vi pov'as, vi et'a ter'an'o, nom'i amik'o etern'a'n kre'ant'o'n, pri kiu vi oft'e dir'is, ke ĝi est'as sen'fin'a? Jam se vi dir'us, ke vi est'as amik'o de la Respublik'a Prezident'o, aŭ de la Ĝeneral'a Sekretari'o de UN, mi trov'us tio'n ne'ver'ŝajn'a, tiam, imag'u, amik'o de la etern'ul'o! Krom'e, vi dir'as, ke plezur'ig'as vi'n mult'o'n don'i al ĝi! Kiel ebl'as don'i al Di'o? Ĉu ĝi ne hav'as jam ĉio'n de'komenc'e?

– Se respond'i vi'a'n unu'a'n demand'o'n, jes, tiu est'as mi'a amik'o. Mi kelk'foj'e plu hav'as la antropomorf'a'n refleks'o'n projekci'i sur di'n iu'n mal'proksim'a'n kaj potenc'a'n, i'a'n Imperi'estr'o'n, kiu'n mi hezit'us nom'i mi'a amik'o, kvazaŭ tia familiar'ec'o est'us pretend'em'a, sed tiu refleks'o est'as ne'san'a. Ankaŭ mi est'as si'n'defend'a, kiel vi, ankaŭ mi ne kuraĝ'as plen'e kred'i, kio'n mi vid'as trans la bord'o. Tamen est'as klar'e: est'as mi'a amik'o, kiel di est'as vi'a amik'o, latent'e: di atend'as, ĝis vi liber'e respond'os al di'a propon'o inter'amik'iĝ'i. Sed mi perd'is la faden'o'n de ni'a babil'ad'o, sen'kulp'ig'u mi'n. Ŝajn'as al mi, ke vi star'ig'is dek demand'o'j'n sam'temp'e.

– Pri'pens'u moment'o'n. Kiam oni respekt'as, oni las'as spac'o'n al la ali'a. Oni re'tir'iĝ'as. Ankaŭ tiu respekt'as la kre'aĵ'o'j'n. Di re'tir'as si'n, las'as al ili spac'o'n. Joel tio'n klar'ig'is al mi laŭ la jud'a tradici'o. Hebre'e tiu mov'o hav'as amuz'a'n nom'o'n: cimcum. Tio sign'as, ke ĉe mal'alt'a tajd'o la mar'o re'tir'iĝ'as kaj las'as la sabl'o'n aper'i. Tio'n far'as Di'o. Di re'tir'as si'n, kaj kre'o aper'as. Ali'vort'e, kvankam di pov'us hav'i ĉio'n kaj est'i ĉio, di rezign'as part'o'n de si'a hav'aĵ'o, por ke la kre'at'a'j kre'ant'o'j pov'u liber'e invent'i. Tio ebl'ig'as al di ricev'i. Di est'as la univers'a harmoni'o. Sur la “paradiz'a” nivel'o – mi ne sci'as, kiu'n ali'a'n esprim'o'n uz'i – tiu harmoni'o ekzist'as, perfekt'a, viv'ant'a, konstant'e ŝanĝ'iĝ'ant'a kiel lum'a'j re'bril'o'j sur ond'et'o'j en mar'o, ad'e re'nov'iĝ'ant'a sen iam ajn for'sven'i. Sed sur la nivel'o, kie viv'as ni, sur difin'it'a planed'o, en difin'it'a temp'o, en difin'it'a lok'o en la spac'o de difin'it'a univers'o, tiu harmoni'o ne est'as don'it'a: est'as cel'o propon'it'a al liber'a'j est'ul'o'j. Sur la nivel'o “Ter'o”, ĉiu'foj'e kiam iu far'as i'o'n, kio pli'grand'ig'as la harmoni'o'n (am'o'n, respekt'o'n, fid'o'n, bel'ec'o'n, rav'iĝ'o'n, bon'fart'o'n, ĝoj'o'n, liber'ec'o'n, sent'o'n pri dign'o, ktp) mi'a amik'o ricev'as tio'n kiel donac'o'n, di iĝ'as pli, di hav'as pli.

– Psiĉjo, psiĉjo, vi komplik'ul'o! Vi trakt'as mi'n jen kiel kompat'ind'a'n delir'ant'a'n frenez'ul'o'n, jen kiel filozofi'a'n profesor'o'n, kiu kon'us la respond'o'n al ne'solv'ebl'a'j demand'o'j, super kiu'j la plej alt'nivel'a'j intelekt'o'j sen'rezult'e cerb'um'as jam mil'o'j'n da jar'o'j. Vi asert'is, ke vi vol'as pli bon'e kompren'i mi'a'n delir'o'n, sed fakt'e vi for'don'as vi'n al intelekt'a diskut'o. Mi ne sci'as. Mi ne pretend'as kapabl'i kompren'i tiu'j'n afer'o'j'n. Sed ŝajn'as al mi, ke di hav'as plur'a'j'n aspekt'o'j'n. Unu'nivel'e, sur la nivel'o “paradiz'o”, neni'o mank'as al di. Sed ali'nivel'e, sur la nivel'o “Ter'o”, ebl'e di spert'as mank'o'n kaj sufer'as. Di'a tener'ec'o ...

– Tiu ul'o, kiu trov'iĝ'as sam'temp'e sur nivel'o paradiz'a kaj sur nivel'o ter'a, tio ŝok'as mi'a'n logik'o'n. Ĝi est'as tie aŭ ĝi est'as tie ĉi. Ĝi ne pov'as est'i sam'temp'e en du mal'sam'a'j lok'o'j.

– Kaj kio pri la ter'a atmosfer'o? Ĉu ĝi ne est'as sam'temp'e ĉe la ekvator'o kaj ĉe la nord'a polus'o? Pli kaj pli ŝajn'as al mi, ke tio, kio'n vi nom'as vi'a scienc'a logik'o, est'as simpl'a ne'kapabl'o kun'met'i sam'temp'a'j'n real'aĵ'o'j'n, kiu'j, unu'a'vid'e, ŝajn'as kontraŭ'a'j, sed tia'j fakt'e tut'e ne est'as. Pov'as okaz'i, ke vi romp'is al vi krur'o'n kaj aŭskult'as muzik'o'n, kiu plen'ig'as vi'n per ĝoj'o, aŭ spekt'as film'o'n, kiu ig'as vi'n rid-eksplod'i. Vi sent'as la dolor'o'n en la krur'o, kaj la ĝoj'o'n en la kor'o. Ambaŭ sam'temp'e. Ebl'e mi'a amik'o est'as tia: plen'e feliĉ'a en si'a “de etern'e nask'it'a, real'ig'it'a” aspekt'o, sufer'ant'a kaj solidar'a en si'a “real'ig'ot'a, nask'ot'a” aspekt'o. Sed vi ig'as mi'n el'boben'i vort'a'j'n makaroni'aĵ'o'j'n. Mi vid'is neni'o'n, kio ebl'ig'us al mi respond'i. Di est'as esenc'e mister'o. La sol'a afer'o, kiu'n mi pov'as dir'i, est'as, ke di am'as, kompren'as, sent'as kaj est'as feliĉ'a ricev'i, kiam oni don'as al di donac'o'n.

– Mi'n agac'as vi'a'j demand'o'j! Kiel mi pov'us sci'i? Kio'n mi vid'is, tio est'as, ke di est'as viv'o, viv'a, viv'i. Viv'i signif'as mov'iĝ'i, ŝanĝ'iĝ'i, sen'ĉes'e re'nov'iĝ'i. Ocean'o konstant'e ŝanĝ'iĝ'as, kaj konstant'e rest'as si mem. Sam'e, kiel di. Kial ne est'us moment'o'j kun pli grand'a kontent'iĝ'o? Ebl'e di pov'us decid'i est'i rigid'a, sen'mov'a, sen'sent'a, solid'ig'it'a en neniom'o da viv'o. Ebl'e eĉ sur iu nivel'o di est'as tia. Sed pro tio, ke di'a pov'o est'as sen'lim'a, ĉiu'j ebl'a'j elekt'o'j prezent'iĝ'as al di. Di am'as divers'ec'o'n, tio'n mi vid'is, tio'n di dir'is al mi. Kial do ne plaĉ'us al di est'i mem divers'a? Di ebl'e decid'is ekzist'i plur'nivel'e, di pov'as hav'ig'i al si sen'fin'o'n da nivel'o'j, inter kiu'j nivel'o'n, kie di ĉes'as est'i sen'mov'a kaj sen'ŝanĝ'a, kaj kie ĝi for'don'as si'n al la ĝoj'o don'i kaj ricev'i. Sed kio okaz'as al vi, psiĉjo? Vi subit'e aspekt'as ŝancel'it'e!

– Neni'o special'a. Ho jes! Kial diabl'e mi komenc'e respond'is ne'e? Pardon'u! Io. Io plej efemer'a. Ĵus tra'zigzag'is en mi mens'a bild'o.

– Mi dir'is “inspir'it'a”, ĉar ĝust'e tia mi sent'is ĝi'n: ne kiel produkt'o de mi'a cerb'o, sed kiel mesaĝ'o ven'ant'a el ali'lok'e. Unu'vort'e, kio si'n trud'is en mi'n, tio est'is la bild'o de infan'o, kiu donac'as desegn'aĵ'o'n al plen'kresk'ul'o, aŭ et'a'n objekt'o'n, kiu'n ĝi ĵus fabrik'is. Tia donac'o kontent'ig'as neniu'n mank'o'n en ni, sed ĝi'n ricev'i feliĉ'ig'as ni'n. Ĉar la infan'o met'is en ĝi'n si'a'n tut'a'n am'o'n. Kaj eĉ se ni jam hav'is plen'plen'e da am'o, tio est'as plus'o da am'o, kiu pli'ig'as ni'a'n bon'sent'o'n. Io en ni sent'as si'n rav'it'a. La infan'o far'is i'o'n ne'atend'it'a'n, kio signif'as “Mi am'as vi'n”, aŭ “Mi am'as la viv'o'n”, aŭ “Mi am'as kre'i”. Invad'as ni'n dank'em'o, am'o, ĝoj'o, kaj ni mir'e admir'as aŭ admir'e pri'mir'as aĵ'o'n en si mem ne special'e mir'ind'a'n.

– Ver'ŝajn'e tia'n donac'o'n mi'a amik'o la etern'ul'o esper'is ricev'i, kiam di ek'lanĉ'is si'a'n kre'o'n. Ĉu vi memor'as la fraz'o'n, kiu'n mi foj'e cit'is, kaj kiu'n oni leg'as komenc'e de la Bibli'o, kaj kiu aper'as unu'a'vid'e naiv'a? Post ĉiu kre'a ag'o, Di'o rigard'as si'a'n verk'o'n, kaj la tekst'o dir'as: “Kaj Di'o vid'is, ke ĝi est'as bon'a”. Kvazaŭ di est'us tut'e surpriz'it'a kaj rav'it'a vid'i, kio'n di produkt'is. Tio est'as naiv'a nur, se ni de'ir'as de la ide'o, ke di ne kre'is est'ul'o'j'n ver'e liber'a'j'n. Se, ekzempl'e, li unu'e kre'is anĝel'o'j'n, kaj las'is ili'n liber'a'j, ver'e liber'a'j, kre'i mond'o'j'n laŭ si'a bon'trov'o, dir'ant'e: “Mi akcept'as, ke aper'u tru'o'j en mi'a ĉio'sci'o: mi las'as vi'n far'i, kaj mi ne sci'as, kio'n vi far'os”, di pov'is est'i aŭtent'e mir'ig'it'a.

– Kiu sci'as? Di'a mister'o est'as ne'sond'ebl'a, kvankam tre oft'e vi parol'as, kvazaŭ mi dev'us sci'i ĉio'n pri di. Kio'n mi vid'is el tiu, tio est'as miliard'on'o el miliard'on'o el miliard'on'o ... kaj vi pov'as al'don'i on'o'j'n dum miliard'o'j da hor'o'j ... el tio, kio di est'as. Sed tiu et'a kvazaŭ'neni'o, kiu'n mi vid'is, efik'as kiel sun'radi'o, kiu lum'ig'as mal'lum'a'n kel'o'n, ig'as ĝi'n trans'ir'i de etos'o prem'a kaj aĉ-aŭgur'a al brust'o'ŝvel'ig'a bel'ec'o. Mi est'as kiel formik'o, kiu'n oni fingr'o'frap'et'is for. Komenc'e sen'konsci'a, konfuz'it'a, ĝi post'e konstat'as kun intens'a ĝoj'o, ke oni trans'salt'ig'is ĝi'n el aĉ-odor'a ej'o al ĝarden'o kun natur'a plej agrabl'a parfum'o.

Du'dek'a kun'sid'o: Psikologi'a kontaĝ'o

– Kio okaz'as, et'a psiĉjo mi'a? Vi aspekt'as kvazaŭ vi sent'us vi'n ne'hejm'e en vi'a haŭt'o, kvazaŭ io vi'n perturb'us!

– Vi sci'u: mens'a'j mal'san'o'j pov'as trans'don'iĝ'i kontaĝ'e. Teori'e, mi est'as vakcin'it'a kontraŭ tiu risk'o dank' al long'a psik'analiz'o, kiu laŭ'dir'e pur'ig'is mi'a'n ne'konsci'a'n psik'o'n eĉ en ties plej for'perd'it'a'j angul'o'j. Kaj mi'a profund'a trejn'iĝ'o, mi'a plen'a kon'o de ĉiu'j psik'a'j patologi'o'j dev'us ebl'ig'i al mi tuj rimark'i vi'a'j'n neŭr'oz'a'j'n aŭ psik'oz'a'j'n dir'aĵ'o'j'n, vi'a'j'n halucin'o'j'n, vi'a'j'n projekci'o'j'n, la mis'form'ad'o'j'n, kiu'j'n vi'a'j kompleks'o'j en'met'as en vi'a'n rilat'o'n kun la real'o, ktp, kio, teori'e, dev'us protekt'i mi'n kontraŭ la risk'o, ke vi'a mal'san'o trans'don'iĝ'os al mi, sed ...

– Mi sent'as al vi tro'a'n simpati'o'n. Ne est'as bon'e. Mi dev'us est'i pli distanc'a, instal'i mi'n en strikt'a afekci'a neŭtral'ec'o, por evit'i, ke vi tir'os mi'n en la kirl'o'n de vi'a patologi'o, sed ...

– Vi impon'as al mi. Mi'a long'a profesi'a spert'o instru'is al mi disting'i la delir'ant'o'j'n, la ruz'ul'o'j'n, la mensog'ul'o'j'n, la ekzalt'it'o'j'n dis'de tiu'j, kiu'j sobr'e dir'as la ver'o'n. Nu, ĉio en vi don'as la impres'o'n, ke vi dir'as la ver'o'n, efektiv'e.

– Ebl'e la kaŭz'o est'as simpl'e, ke mi sincer'as. Ni al'las'u, ke mi'a'j dum'nokt'a'j vojaĝ'o'j al la land'o de mi'a lum'a kamarad'o est'as halucin'o'j aŭ delir'o. Por mi, ili est'as la real'o. Ĉu ne ĉiam est'as tiel, kiam iu halucin'as? Se la mal'san'ul'o ne konsider'as la afer'o'n solid'a real'aĵ'o, ne est'as halucin'o, est'as nur imag'o aŭ sonĝ'a bild'o. Kiam mi raport'as pri mi'a'j tra'viv'aĵ'o'j, mi'a sincer'ec'o do est'as absolut'a, eĉ se mi parol'as pri afer'o'j, kiu'j tut'e ne ekzist'as objektiv'e. Ĉar mi tio'n pri'skrib'as al vi kun eĉ ne plej et'a em'et'o tromp'i vi'n, mi'a sincer'a ton'o kapt'as vi'n. Ŝajn'as al mi, ke mi iam leg'is, ke cent-el'cent'a sincer'ec'o pov'as tromp'i eĉ la aparat'o'n, kiu rivel'as mensog'ad'o'n.

– Jes, tiel est'as. Tiu aparat'o, fak'termin'e poli'graf'o, sign'as mensog'o'n, ĉar se oni mensog'as, oni hav'as emoci'a'n re'ag'o'n, kiu oft'e est'as tiel mal'fort'a, ke la mensog'ant'o mem ne konsci'as ĝi'n, sed kiu fizik'e esprim'iĝ'as per muskol'a'j mini-mov'et'o'j aŭ minimum'a'j fiziologi'a'j vari'aĵ'o'j (modif'iĝ'as la elektr'a kondukt'ec'o de haŭt'o, akcel'iĝ'as la puls'o, ktp). Sed tiu'j efik'o'j aper'as nur, se la parol'ant'o sci'as, ke tio, kio'n li aŭ ŝi dir'as, ne esprim'as la ver'o'n.

– Vi vid'as, vi pov'as ĉes'i zorg'i. Vi'n ne traf'is kontaĝ'o. Simpl'e, mi est'as ver'a halucin'ul'o kun absolut'a sincer'ec'o. Ver'a mens'mal'san'ul'o.

– Vi prav'as, mi dev'us fajf'i pri tio ... sed ... Vi sci'u: ver'a mens'mal'san'ul'o ne est'us sam'e bon'e adapt'it'a al la real'a mond'o kiel vi. Rigard'ant'e vi'n viv'i, neni'u imag'us, ke vi hav'as tia'j'n halucin'o'j'n.

– Tio signif'as neni'o'n. Vi foj'e dir'is al mi, ke ĉiu hom'o hav'as si'a'n zon'o'n ... mi ne memor'as la ĝust'a'n termin'o'n ... en mi'a en'a lingv'aĵ'o, tio far'iĝ'is “zon'o de fuŝ'pens'ad'o”. Mi'a esplor'o de la trans'a mond'o pov'us situ'i en mi'a zon'o de fuŝ'pens'ad'o. Tut'e patologi'a, sed tiel bon'e izol'it'a de la ceter'a'j zon'o'j de mi'a mens'o, ke ĝi hav'as neniu'n efik'o'n sur mi'a'n manier'o'n viv'i.

– Tio ne konvink'as mi'n. Est'as ver'e, ke pov'as ekzist'i psik'a'j zon'o'j izol'it'a'j de la ceter'o, sed en vi tiu tra'viv'ad'o ne est'as apart'ig'it'a de la tut'o. Vi'a'j delir'a'j spert'o'j kolor'as vi'a'n humor'o'n, vi'a'n etik'o'n, vi'a'n manier'o'n reg'i vi'a'n viv'o'n. Ne. Ne est'as zon'o de fuŝ'pens'ad'o, nek psik'oz'a kern'o, kiel ni dir'as fak'lingv'e. Kaj ĝust'e tio agac'as mi'n. Vi ne en'iĝ'as en kon'at'a'n kategori'o'n. Vi sci'u: kiam mi labor'is en psikiatri'a hospital'o, mi vid'is mult'a'j'n delir'ant'o'j'n, mi aŭd'is ĉi'a'j'n delir'o'j'n, inkluziv'e de religi'a'j, ili ne est'as mal'oft'a'j en tia instituci'o. Sed ĉiam est'as io ne'normal'a, kio'n oni tuj rimark'as: tro mult'a'j'n kontraŭ'dir'o'j'n, tro mult'a'j'n vari'aĵ'o'j'n de tag'o al tag'o, por ke oni risk'u konfuz'i tiu'j'n rakont'o'j'n kun ekzakt'a raport'ad'o pri io efektiv'a. En vi aper'as neni'u el tiu'j sign'o'j. Mi ne parol'as nur pri vi'a koher'o. Ankaŭ paranoj'ul'o'j perfekt'e koher'e rezon'as. Ili tamen est'as mens'mal'san'ul'o'j, kaj oni post ne'long'e rimark'as, ke ili'a'j rezon'o'j hav'as neniu'n baz'o'n en la real'o.

– Se tiel, mi pov'as trankvil'ig'i vi'n. Kio'n mi dir'as – atent'u, est'as ne rezon'o'j, nur mal'lert'a'j prov'o'j pri'skrib'i – tio hav'as neni'o'n komun'a'n kun la real'o, kia vi kompren'as ĝi'n, t.e. kun materi'a'j mezur'ebl'a'j aĵ'o'j, kies ekzist'o'n sur ni'a planed'o oni pov'as kontrol'i.

– Konsent'it'e ... tamen ... io tre simpl'a en vi'a manier'o parol'i ... Vi sci'u: ĉe mens'mal'san'ul'o'j, ĉiu'foj'e aper'as io, kio'n profesi'ul'o ne preter'vid'as: mal'modest'ec'o, ide'o'j pri persekut'iĝ'o, em'o si'n akuz'i mem, impuls'o mal'bon'far'i al iu aŭ iu'j, aŭ far'i i'o'n detru'a'n al si, ne'normal'a kondut'o, tut'e ne'prav'ig'it'a eŭfori'o, enorm'a sufer'ad'o, foj'e kaŝ'it'a, tamen ver'e real'a. En vi vid'ebl'as neni'o el tiu'j. Mi sent'as mi'n embaras'it'a. Se nur est'us unu afer'o, unu et'a detal'o, kiu son'us mis'e ... Sed est'as neni'o. Nek tro'ŝvel'o de la ego'o, nek fantazi'a'j strang'aĵ'o'j ĉerp'it'a'j el mal'proksim'a'j kultur'o'j por impon'i al filistr'o, nek malic'o, nek vizaĝ-esprim'o'j atest'ant'a'j pri en'a'j streĉ'iĝ'o'j aŭ pri ne'konsci'a vol'o tut'e mal'akord'a kun la konsci'a vol'o, nek bizar'a'j ide'o'j, kia'j'n oni nun facil'e renkont'as en ni'a “Amfor'a Era'o”. Neni'o el ĉio ĉi. Vi est'as sen'esper'ig'e normal'a. Pli grav'e: vi est'as feliĉ'a. La problem'o'j, pro kiu'j vi konsult'is mi'n kaj komenc'is terapi'o'n, est'as solv'it'a'j, la kurac'ad'o bon'eg'e funkci'is. Vi'a manier'o viv'i est'as pli san'a ol tiu de la pli'mult'o. Vi est'as mem'star'a, prudent'a, hejm'e en vi'a haŭt'o, kun bon'a'j sent'o'rilat'o'j, vi sukces'as profesi'e, vi hav'as bon'a'n humur'sent'o'n, se vi'n traf'as serioz'a, eĉ tragik'a problem'o, vi ne las'as ĝi'n vi'n dis'prem'i, vi kuraĝ'e ĝi'n al'front'as, vi est'as bon'e adapt'it'a al ni'a soci'o, sed ne las'as ĝi'a'j'n iluzi'o'j'n kaj mod'o'j'n kapt'i vi'n ... Kelk'foj'e ... mi konfes'u al vi i'o'n ...

– Vi impres'as mi'n. Vi aspekt'as tiel serioz'e! Kaj humil'e. Mi ne kon'is vi'n tia. Kio'n vi konfes'u?

– ... mi mi'n demand'as, ĉu tiu kulmin'o de mens'a kaj korp'a san'o, kiu'n vi ĝu'as, ne rezult'as el vi'a'j nokt'a'j ekskurs'o'j en la mond'o de glor'bril'o.

Du'dek'unu'a kun'sid'o: Rid'ind'e!

– Salut'o'n, psiĉjo, kiel vi fart'as? Hoho! Ŝajn'as al mi, ke io vi'n zorg'ig'as. Ĉu plu ĝen'as mi'a kontaĝ'a efik'o? Vi'a vizaĝ'o ne esprim'as la seren'a'n liber'ec'o'n, kiu'n ĝi kutim'e montr'as.

– Est'as ver'e, ke tiu'j inter'parol'o'j kun vi perturb'as mi'n. Mi komenc'e imag'is, ke mi ek'far'os pur'e scienc'a'n esplor'ad'o'n pri vi'a'j mens'a'j meĥanism'o'j, sed vi pli kaj pli impon'as al mi. Turment'as mi'n la demand'o pri la rilat'o inter vi'a ... mi dir'u “mistik'a” ... viv'o kaj vi'a rimark'ind'a psik'a ekvilibr'o. Vi est'as mens'e san'a. Jes ja, grand'part'e est'as pro la help'o, kiu'n mi hav'ig'is al vi: sen mi aŭ sen ali'a koleg'o vi cert'e ne facil'e re'trov'us vi'a'n ekvilibr'o'n post la period'o terur'e traŭmat'a, tra kiu vi pas'is. Sed kiel ebl'as, ke mi, kiu vi'n kon'as tiel ĝis'fund'e, ne sukces'as vid'i, kio fuŝ'a en vi ig'as vi'n delir'i? Kial mi ne est'as imun'a?

– Strang'e, kelk'foj'e ŝajn'as, ke mi kompren'as i'o'n, je kio mi ne pov'as kred'i. Mi far'u pli'a'n konfes'o'n. Kiam vi rakont'is vi'a'j'n ventr'o'dolor'o'j'n, vi'a'n vek'iĝ'o'n je la kvar'a nokt'e, vi'a'n unu'a'n vojaĝ'o'n en ali'spec'a'n spac'o'n-temp'o'n kaj ĉef'e – tio apart'e impres'is mi'n – vi'a'n mal'am-eksplod'o'n, mi'a profesi'a, raci'a er'o flustr'is al mi tri rimark'o'j'n.

– Ĝust'e, jam en tio mi ne re'kon'as mi'n. Mi ne pov'is tio'n dir'i, ĉar mi sent'is, ke est'us mis'traf'e kaj detru'e. Kaj, unu'flank'e, mi prov'as neniam dir'i i'o'n mis'traf'a'n, kaj ali'flank'e mi rifuz'as detru'i i'o'n, kio est'as viv'a kaj san'a.

– Kiam vi pri'skrib'is vi'a'n ek'flug'o'n en tiu'n ali'a'n mond'o'n, mi dir'is al mi: jen tip'a spontan'a mem'hipnot'ig'o. Vi ebl'e sci'as, ke, se oni kon'as la metod'o'n, oni pov'as sen'pen'e hipnot'i tut'e sol'a. Tio'n oni pov'as far'i vol'e, sed ankaŭ ne'vol'e kaj ne'konsci'e. Ĝust'e konstat'ant'e tia'n fenomen'o'n Chastenet de Puységur pri'skrib'is la unu'a'n kaz'o'n de hipnot'a tranc'o atest'it'a en Okcident'o. Mi do dir'is al mi: “Li met'as si'n en hipnot'a'n stat'o'n, kaj li las'as si'a'n imag'o'n gvid'i li'n.” Evident'e, tio klar'ig'is neni'o'n; la pli'mult'o el la hom'o'j, kiu'j sukces'as hipnot'ig'i si'n mem, ne tra'viv'as tiel ekster'ordinar'a'j'n aventur'o'j'n. Kaj post'e, kiam vi rakont'is pri la el'ŝpruc'o de mal'am'o, mi pens'is: “Jen li re'viv'as, kiel tri'dek'jar'ul'o, adolesk'a'n kriz'o'n, kiu ne komplet'e plen'um'iĝ'is je la ĝust'a aĝ'o. Li amas'ig'is agres'em'o'n kontraŭ la ge'patr'o'j, la instru'ist'o'j, la aŭtoritat'o'j, kiel oft'e okaz'as adolesk'e, kaj jen li re'sent'as ĉio'n ĉi tre intens'e en tiu imag'a mond'o, kie'n li traf'is mem'hipnot'ig'e.” Kaj kiam vi rakont'is, kiel vi star'is antaŭ elekt'o inter Vi kaj Tiu, mi dir'is al mi: “Tip'a ekzempl'o pri du-termin'a pens'ad'o. Li re'e tra'pas'as la etap'o'n de person'ec'a dis'volv'iĝ'o, kiu antaŭ'as la stadi'o'n de ‘konkret'a'j operaci'o'j’ laŭ la termin'ologi'o de Piaget”.

– Ĉar, kvankam est'us la raci'a interpret'o de la fakt'o'j, kiu'n la pli'mult'o el mi'a'j koleg'o'j al'pren'us, mi tamen sent'is, ke ne tie kuŝ'as la ver'a klar'ig'o. Est'us redukt'e. Est'us fripon'aĵ'o, kvazaŭ mi ĉia'kost'e vol'us trov'i kaŭz'o'j'n, ĉar mi tim'us agnosk'i, ke est'as en vi'a'j spert'o'j io, kio super'as mi'n. Rimark'u, ke sen'dub'e ne est'as erar'e dir'i, ke vi ĉiu'nokt'e met'as vi'n en hipnot'a'n stat'o'n por far'i tiu'j'n ekster'ordinar'a'j'n renkont'o'j'n. Kaj ne est'as erar'e dir'i, ke vi re'tra'viv'is amas'iĝ'int'a'j'n sent'o'j'n agres'a'j'n kontraŭ aŭtoritat'o dat'iĝ'ant'a'j'n de vi'a adolesk'o, aŭ eĉ de vi'a infan'aĝ'o, sam'e kiel el'ir'o'n el la du-termin'a pens'manier'o infan'ec'a. Sed eĉ se tio est'as ver'a, ne est'as la tut'a klar'ig'o. Vi'a'j tra'viv'aĵ'o'j ne redukt'iĝ'as al tio. Est'as tio, jes ja, sed ankaŭ io pli'a. Kaj ĉar mi sent'is tiu'n ali'a'n element'o'n, eĉ se mi ne pov'is preciz'ig'i, pri kio tem'as, mi mal'permes'is al mi far'i tiu'j'n koment'o'j'n. Tio ja difekt'us aŭ vund'us i'o'n en vi, sen kompens'e al'port'i pozitiv'a'n efik'o'n. Tio detru'us la fid'o'n al mi, ĉar vi sent'us vi'n ne'kompren'at'a, re'ven'ig'it'a al nivel'o tut'e ali'a ol tiu de la tra'viv'aĵ'o'j. Vi'a spert'o trans'ir'us de “Est'as mir'ind'e!” al “Est'is nur tio!” Unu'vort'e, aper'is al mi, kiel evident'aĵ'o, ke mi ne rajt'as damaĝ'i vi'a'n trezor'o'n.

– Est'as bon'intenc'e, mi dank'as, sed vi imag'is mi'n mal'pli fortik'a ol mi est'as. Aŭ vi sent'is vi'n pli fort'a ol vi est'as fakt'e. Ĉu ver'e vi opini'as, ke sufiĉ'as trov'i raci'a'n klar'ig'o'n, por ke mi ĉes'u kred'i je la aŭtent'ec'o de mi'a'j tie'a'j spert'o'j? Vi ne imag'as, kia'grad'e tio impres'as real'e, ne'kred'ebl'e real'e, eg'e pli solid'e ol tio, kio okaz'as en ĉi tiu mond'o! Neni'u raci'a interpret'o, aŭ prezent'it'a de la plej fam'a special'ist'o, pov'as rival'i kun tiu sens'ad'o de real'ec'o. Mi tuj est'us cert'a, ke vi dev'as el'pens'i tia'j'n fantazi'aĵ'o'j'n por trankvil'ig'i vi'n, ĉar mank'as al vi la kuraĝ'o el'ir'i el la sfer'o de vi'a'j antaŭ'juĝ'o'j kaj al'front'i la real'aĵ'o'j'n de la mond'o trans'a. Ne. Vi detru'us neni'o'n, kar'a psiĉjo mi'a. Sed tamen, dank'o'n, ke vi hav'is tiu'n delikat'ec'o'n. Vi ne vund'us mi'n, sed vi kaŭz'us sufer'o'n. Mi dir'us al mi: “Ver'e est'as ne'ebl'e komunik'i mi'a'j'n spert'o'j'n”, kaj mi sent'us mi'n tre-tre sol'a; kontrast'e, vi'a aŭskult'ad'o, eĉ kun vi'a'j kontraŭ'argument'o'j kaj agac'a'j demand'o'j, ig'as mi'n vid'i, ke, fund'fund'e, vi pren'as mi'n serioz'e.

– Vi kompren'u, est'as tre ĝen'e. Oft'eg'e mi sent'as mi'n tent'at'a kred'i je tiu'j vojaĝ'o'j ali'mond'e'n. Sed ĉu vi konsci'as, kio'n tio signif'as? Se mi'a'j koleg'o'j imag'us, ke mi sent'as i'o'n simil'a'n, mi perd'us la vizaĝ'o'n, mi iĝ'us rid'ind'a.

– Ha jes, “rid'ind'a”! Terur'a vort'o! Ĝi efik'e mal'help'as, ke dis'vast'iĝ'u la viv'o de la trans'a lum'ul'o en la hom'a'j soci'o'j.

– Est'as vort'o blok'ant'a. Ĝi mal'help'as la hom'o'j'n kon'i si'n, kon'i si'a'j'n natur'a'j'n re'ag'o'j'n, kon'i, kio'n mi'a amik'o etern'a flustr'as el la plej'profund'o en ili. Ili ne kuraĝ'as parol'i en grup'o, tim'e, ke oni taks'os ili'n rid'ind'a'j. Ili ne kuraĝ'as trov'i si'a'n ver'a'n opini'o'n pri io, tim'e, ke ĝi diferenc'os de ĉies opini'o, aŭ de la elit'a, kaj ili aper'os rid'ind'a'j. Ili ne kuraĝ'as plen'um'i tiu'n aŭ tiu'n ag'o'n: ebl'e oni trov'os ili'n rid'ind'a'j. Tiu vort'o est'as la arm'il'o, per kiu grup'o teror'as al unu el si'a'j an'o'j. Mult'a'j patr'o'j kaj patr'in'o'j uz'as ĝi'n kontraŭ si'a'j ge'fil'o'j, instru'ist'o'j kontraŭ lern'ant'o'j, sam'klas'an'o'j kontraŭ sam'klas'an'o'j. Mi trov'as tio'n terur'a. Kiom da inhib'o'j, da fuŝ'o'j, da viktim'o'j tiu vort'o kaŭz'as!

– Vi prav'as. Ankaŭ kurac'i ili'n el ĝi est'as aspekt'o de mi'a ĉiu'tag'a labor'o.

– Dolor'as al mi. Mi eg'e am'as mi'a'n amik'o'n ĉiel'a'n, ver'e. Di est'as tia dis'radi'ant'o de bon'o! Kaj por di, ĉiu el ni est'as subjekt'o, liber'a, mem'star'a, kiu mem decid'as pri si'a'j ag'o'j, kiu hav'as rajt'o'j'n kaj dev'o'j'n, kaj al kiu oni hav'u konsider'o'n, respekt'o'n. Ĉiu'j, kiu'j akcept'as est'i kanal'o'j, tra kiu'j pas'u la viv'o de tiu paradiz'ul'o – di'a lum'o, di'a energi'o, di'a'j sugest'o'j, mi ne sci'as, kiel nom'i ĉio'n – hav'as la sam'a'n si'n'ten'o'n de konsider'o al la ali'a'j. Taks'i iu'n rid'ind'a, tio est'as rigard'i tiu'n objekt'o. Oni el'star'ig'as ul'o'n el la grup'o, kaj oni far'as el li objekt'o'n, kiu'n oni sub'met'as al ĉies rigard'o'j dir'ant'e: “Rigard'u tiu'n! Ĉu li aŭ ŝi ne merit'as, ke pri ŝi aŭ li ni rid'u? Vid'u, kia stult'ul'o tiu est'as!”

– Kaj ĉiu'j rid'as, kontent'a'j kun'i kun tiu'j, kiu'j montr'as, kaj distanc'i de la mok'at'a montr'at'o.

– Ekzakt'e, sed ne est'as bon'kor'a rid'o, rid'o de egal'ul'o'j. Tiu, kiu montr'as la person'o'n “rid'ind'a'n”, vek'as rid'o'n super'ec'a'n. La ali'a'j kun'iĝ'as al li por form'i grup'o'n, kiu tiel konfirm'as si'a'n super'ec'o'n. Ĉar neni'u ŝat'as est'i traktat'a kiel objekt'o, la pli'mult'o el la hom'o'j far'as ĉio'n ajn por evit'i, ke oni taks'u ili'n rid'ind'a'j. Ili do al'iĝ'as al la grup'o de tiu'j, kiu'j rigard'as de alt'e, alt'a'naz'e, kiel oni dir'as en Sankt'aval'o. Ili tiel perd'as la ĝoj'o'n de rilat'ad'o simpl'a kaj ver'a, ili pag'as gigant'a'n prez'o'n por si'a sekur'ec'o, por tiu iluzi'a super'ec'o, sed tio'n ili eĉ ne konsci'as.

– Kompren'ebl'e. Ili mal'bon'far'as al tiu, kiu'n ili nom'as rid'ind'a, sed ili est'as viktim'o'j, ne kulp'ul'o'j. La pun'o est'as tiel sufer'ig'a: est'i apart'ig'it'a de la grup'o, tir'ant'a ĉies rigard'o'j'n al si, trans'format'a al objekt'o de mok'ad'o. Prefer'ind'as est'i en la tend'ar'o de la plej fort'a. Kio est'as mal'ĝoj'ig'a, tio est'as, ke mult'a'j ofer'as al tiu iluzi'a kaj amar'a super'ec'o la kontakt'o'n kun la lum'a est'ul'o, kiu viv'as fund'fund'e de ili, kun tio, kio ig'as bon'a, ĝoj'a, kre'em'a, sincer'a, simpl'a ... Pro tio, hom'a'j rilat'o'j est'as eg'e mal'pli plaĉ'a'j ol ili est'us sen tiu koncept'o. Neni'u rid'ind'as laŭ la vid'manier'o de mi'a kamarad'o. Interes'e: vid'u, kiom di diferenc'as de la kutim'a “Di'o”! Ĉi-last'a, laŭ la ĝeneral'a kompren'o, est'as juĝ'ist'o. La amik'o, kiu'n mi vizit'ad'as, ebl'e est'as, en la miliard'o'j kaj miliard'o'j da univers'o'j, la sol'a konsci'a est'ul'o, kiu neniam arog'as al si la rajt'o'n juĝ'i. Tiu akcept'as, bon'ven'ig'as, esper'as. Ne juĝ'as. Por di, juĝ'i est'as agres'i. Kaj, en ĉiu'j univers'o'j, di est'as tiu, kiu plej sincer'e kaj definitiv'e rezign'is per'fort'o'n.

– Se ĝi mal'permes'as al si agres'i kaj juĝ'i, ĝi iĝ'us bon'a psik'o'terapi'ist'o.

Du'dek'du'a kun'sid'o: Sankt'a'j skrib'o'j

– Okaz'is strang'a koincid'o. Mi hav'as pacient'in'o'n, kiu tut'tag'e dron'as en la Bibli'o. Ŝi asert'as, ke, kiam oni star'ig'as al si demand'o'n, sufiĉ'as mal'ferm'i Bibli'o'n sen pri'pens'i, kaj la paĝ'o, kiu'n oni ŝanc'e traf'os, en'hav'os tekst'o'n, kiu don'os la respond'o'n. Post kiam ŝi for'ir'is last'foj'e, mi cerb'um'is pri la koment'o'j, kiu'j'n vi far'is fin'e de ni'a last'a kun'sid'o, kaj mi dir'is al mi: “Ej, jen mi ek'prov'os la sistem'o'n de S-in'o Ŝi”. Ĉu vi memor'as? Antaŭ ol ĝis-re'vid'i, vi dir'is, ke Di'o est'as tiu, kiu plej sincer'e kaj definitiv'e rezign'is per'fort'o'n. Mi do pren'is Bibli'o'n, ferm'is la okul'o'j'n kaj ĝi'n mal'ferm'is. Ŝanc'o far'is, ke ĝi mal'ferm'iĝ'is ĉe tekst'o raport'ant'a la al'ven'o'n de la hebre'o'j en Kanaanon. Kred'u mi'n, mi'a'n respond'o'n mi ek'hav'is! Kia el'rev'iĝ'o! La minimum'o, kiu'n ebl'as dir'i, est'as, ke la Di'o de la hebre'o'j ne instru'is al ili, almenaŭ sukces'e, est'i respekt'em'a'j al tiu'j, kiu'j tie trov'iĝ'is antaŭ ili, nek gust'um'i la ĝu'o'n de sen'per'fort'ec'o. Oj oj oj! Kia buĉ'ad'o!

– Ĝust'e tial mi ne kompren'as, kial, ek de la komenc'o, vi konfuz'as kun la bibli'a Di'o la kamarad'o'n, kiu'n mi vizit'as sur la ali'a bord'o. Tiu firm'e rifuz'as per'fort'o'n kaj cel'as, ke respekt'o dis'vast'iĝ'u. Di hav'as tiom da respekt'o, ke iu'nokt'e ... ĉi tio simil'as tio'n, kio'n ni dir'is pri la koncept'o “rid'ind'a” ... mi ĵus ek'konsci'is pri io aĉ'a, kio'n mi far'is, kaj, pri'parol'ant'e kun di la afer'o'n, mi dir'is, ke mi trov'as mi'n naŭz'e pri'plor'ind'a. Di intens'e re'ag'is. Di sid'is sur spec'o de seĝ'o kaj hav'is kvazaŭ'hom'a'n lum'form'o'n, kiam mi babil'is kun di tiu'foj'e, kaj kiam mi dir'is tio'n, di ek'salt'is kvin centi'metr'o'j'n alt'e'n, kun indign'a esprim'o sur'vizaĝ'e. Per ton'o tre firm'a miks'ant'a grand'eg'a'n tener'ec'o'n al sen'mank'a aŭtoritat'o, di kri'et'is: “Neniam uz'u tia'j'n esprim'o'j'n. Tiu'j est'as vort'o'j, kiu'j'n oni uz'as, kiam oni vol'as montr'i si'n super'a al iu ali'a (inkluziv'e de ali'a part'o de si mem, kiel en vi'a kaz'o). Sci'u, ke, por mi, neni'u est'as naŭz'a aŭ pri'plor'ind'a aŭ rid'ind'a aŭ ind'a est'i rigard'at'a de alt'e”. Kaj di al'don'is: “Mi postul'as neni'o'n de vi, mi am'as vi'n, kia vi est'as. Mi vid'as vi'a'j'n mal'fort'o'j'n, kaj ili kor'tuŝ'as mi'n, ili vibr'ig'as mi'a'j'n patr'in'a'j'n fibr'o'j'n; mi vid'as vi'a'j'n fort'o'j'n kaj mi admir'as ili'n, ili fier'ig'as mi'a'n flank'o'n patr'a'n. Kaj mi hav'as la sam'a'n si'n'ten'o'n al ĉiu kre'aĵ'o. Tio'n neniam forges'u.” Ali'foj'e di simil'e re'ag'is, kiam mi parol'is pri vir'in'o nom'ant'e ŝi'n kompat'ind'a. Di dir'is: “La vort'o est'as ĝust'a, ŝi merit'as, ke vi kompat'u ŝi'n, sed est'is io super'a en vi'a ton'o, kiam vi prononc'is ĝi'n, kaj tio'n vi prefer'e for'ig'u el vi'a pens'manier'o. Kompat'i neniam dev'us est'i rigard'i de alt'e, sed bedaŭr'ind'e tio oft'eg'e okaz'as. Gard'u vi'n kontraŭ tiu em'o. Ebl'e for'ig'u tiu'n vort'o'n el vi'a person'a vort'ar'o, kaj serĉ'u ali'a'n, kor'mild'ec'o, ekzempl'e, aŭ kun'sufer'o, kun'sent'o, kun'vibr'o. La budh'an'o'j hav'as special'a'n vort'o'n por la ĝust'a si'n'ten'o, demand'u ili'n, kio ĝi est'as.”

– Kiam mi aŭd'as vi'n parol'i tia'manier'e, mi fier'as, ke mi tiel bon'e sukces'is la terapi'o'n, kiu'n vi far'is ĉe mi. Mi konstat'as, ke la di'o'n, kiu'n vi mens'e fabrik'as, vi far'as eg'e san'a, el psikologi'a vid'punkt'o. Se, post kiam ni komenc'is labor'i kun'e al vi'a psik'a re'san'ig'o, mi ne sukces'us re'met'i vi'n star'a, mi vol'as dir'i, liber'ig'it'a je la neŭr'oz'a'j fuŝ'o'j, kiu'j mal'help'is vi'n bon'e funkci'i, vi el'pens'us di'o'n eg'e mal'pli simpati'a'n, kun, ekzempl'e, sad'ism'a'j trajt'o'j, kiel oni oft'e trov'as en la bild'o pri Di'o dis'vast'ig'at'a de la predik'ist'o'j.

– Jes, tio est'as la bild'o, kiu'n oni trans'don'is al mi, kiam mi est'is infan'o. Nur sad'ist'o pov'as imag'i iu'n potenc'eg'a'n, kiu sufer'ig'os viv'ant'o'j'n dum sen'fin'a etern'ec'o, ĉar ili ced'is al seks'a tent'o aŭ ne sukces'is kred'i la rakont'o'j'n, per kiu'j oni super'ŝut'is ili'n.

– Efektiv'e, mi hav'is pacient'o'j'n, kies viv'o est'is fuŝ'it'a de la ide'o, ke ili ne pov'os evit'i infer'o'n, kiam ili mort'os, ĉar ili ne sukces'is kred'i, kio'n oni vol'is en'kap'ig'i al ili pri Krist'o, kvankam tio est'is, por iu normal'a, mal'facil'e kred'ebl'a. Tio'n oni nom'as “du'obl'a lig'o” en psikopat'ologi'o. La viktim'o'j est'as kvazaŭ katen'it'a'j. Se ili ne kred'as je Jesuo-Krist'o, ili est'as destin'it'a'j al etern'o da terur'a'j dolor'o'j, simbol'at'a'j per fajr'o, kiu neniam esting'iĝ'os sed ankaŭ neniam met'os fin'o'n al la viv'o. Sed se ili per'fort'e, per pen'ad'o, prov'as ig'i si'n kred'i, por evit'i tiu'n terur'a'n sort'o'n, ili sent'as si'n kulp'a'j, ĉar ili perfekt'e sci'as, fund'fund'e, ke fakt'e ili trud'as al si tiu'n kred'o'n, ke ili mensog'as al si, ke ver'ver'e ili mal'kred'as. La sad'ism'o de tiu'j, kiu'j kondiĉ'as infan'o'j'n tia'manier'e pens'i, indign'ig'as mi'n. Sed ankaŭ mi est'as katen'it'a per du'obl'a lig'o. Se mi ne dir'as publik'e, ke tia'j ide'o'j damaĝ'as psik'o'j'n, oft'e dram'e, kaj ek'kaŭz'as tut'a'n ĉen'o'n de psik'a'j fuŝ'o'j, kiu'j kontaĝ'e trans'ir'as de generaci'o al generaci'o, kaj ig'as la viv'o'n de mult'a'j terur'e pli mal'feliĉ'a, ol ĝi est'us sen ili, mi'a konscienc'o riproĉ'as, ke mi ne far'as mi'a'n dev'o'n el la vid'punkt'o de publik'a san'o. Sed se mi publik'e denunc'as ili'n kiel mal'san'ig'a'j'n, oni atak'os mi'n – ebl'e oni proces'os kontraŭ mi – pro tio, ke mi mal'respekt'is tiu'n aŭ tiu'n religi'a'n grup'o'n.

– Laŭ vi, el kie font'as tiu'j ide'o'j, kiu'j far'as tiom da psik'a'j damaĝ'o'j? Vi vid'as la psikologi'a'n mal'bon'o'n. Sed mi krom'e vid'as spirit'a'n mal'bon'o'n, kiu est'as pli grav'a: tiu'j ide'o'j ŝtop'as la voj'o'n al mi'a lum'a amik'o la etern'ul'o. Ili divid'as la soci'o'n en du grup'o'j'n: tiu'j'n, kiu'j rest'as en'ŝlos'it'a'j en la kondiĉ'ad'o, kun tim'o al damn'o kaj bild'o de di'o terur'a, kaj tiu'j'n, kiu'j sent'as tiu'j'n ide'o'j'n ne'akcept'ebl'a'j, do for'ĵet'as ili'n, sed ne imag'as, ke anstataŭ'e pov'as est'i io ali'a, ĉar ili definitiv'e konklud'is, ke la dir'aĵ'o'j pri post-ter'a mond'o aŭ pri spirit'a viv'o est'as nur teks'aĵ'o el mensog'o'j. Ili do neniam renkont'as la ekster'ordinar'a'j'n est'ul'o'j'n, kun kiu'j mi kon'at'iĝ'is trans'bord'e. Kompren'ebl'e, la real'o est'as pli nuanc'a ol mi ĵus dir'is, mult'a'j kre'as por si pli kontent'ig'a'n bild'o'n, mez'a'n inter la terur'a di'o kaj la di'o indulg'em'a, tamen rest'as mult'a'j, por kiu'j la elekt'o est'as lim'ig'it'a al tiu'j du ebl'o'j. Ebl'e ĉar ili ne sufiĉ'e matur'as, rest'is fiks'it'a'j je la stadi'o de du-termin'a pens'o, ĉu?

– Ver'ŝajn'e, sed ili est'as viktim'o'j, ne kulp'ul'o'j. Kie radik'as tiu'j ide'o'j, vi demand'is. Mi'a'opini'e ili rezult'as el la soci'a organiz'o, kiu reg'is dum jar'cent'o'j grand'a'n part'o'n de ni'a planed'o: iu mal'jun'ul'o, patriark'o, hav'is ĉiu'j'n pov'o'j'n, kaj dev'is est'i ĉiu'rilat'e obe'at'a. Neni'o'n kritik'a'n pri li oni rajt'is dir'i aŭ eĉ pens'i. Eĉ hodiaŭ tiu mens'a kaj soci'a struktur'o plu ekzist'as. Mi kon'as ter'kultur'ist'o'n, ĉi tie, en ni'a laŭ'dir'e civiliz'it'a land'o, hom'o'n kvin'dek'jar'a'n, kiu obe'as kiel knab'et'o la stult'a'j'n ordon'o'j'n de patr'o ok'dek'jar'a, eĉ se ili konduk'as la bien'o'n al ruin'o. Li trem'as antaŭ si'a patr'o, tiel aŭtoritat'a tiu est'as! La Di'o de mult'a'j simil'as la mal'jun'a'n mastr'o'n, kiu ne toler'as, ke pli jun'a'j hom'o'j rival'u kun li. I'o'n simil'a'n oni trov'as en ali'a rakont'o, kiu'n vi, kiel esperant'ist'o, ebl'e foj'e leg'is en la Bibli'o: la Tur'o Babela. Ankaŭ en ĝi Di'o aper'as kiel grumbl'em'a mal'jun'ul'o, kiu tim'as, ke oni sukces'os ating'i la alt'a'n lok'o'n, kie li rifuĝ'is, kaj de tie li'n for'pel'os por kapt'i li'a'n reg'ad'o'n. Mi far'is en la Bibli'o'n nur et'a'j'n dis'a'j'n vizit'o'j'n, sed tio, kio'n mi ŝanc'e traf'is, konfirm'is la prav'ec'o'n de mi'a star'punkt'o pri Di'o kaj religi'o'j.

– Kio okaz'as? Kia'n strang'a'n mien'o'n vi el'montr'as! Ĉu vi ne konsent'as? Sed antaŭ du minut'o'j ni ambaŭ kun'e denunc'is la sad'ism'a'n di'o'n de la sankt'a'j skrib'o'j!

– Ĝi ne ŝat'as antaŭ'juĝ'o'j'n, mal'just'a'j'n taks'o'j'n, ĝi hav'as i'a'n statistik'a'n manier'o'n pens'i, pro kiu ĝi dir'as, ke oni ne rajt'as juĝ'i grand'eg'a'n tut'aĵ'o'n sur'baz'e de minimum'a mini-specimen'o, kaj mi tim'as, ke ĝust'e tio'n ni ĵus far'is. Ĉu vi leg'is la Alt'a'n Kant'o'n de Salomono, la Kant'o'n el la Kant'o'j?

– Vi dev'us. Mi konfes'u, ke ankaŭ mi ĝi'n ne leg'is! Sed laŭ Joel, preter'vid'i ĝi'n est'as mal'traf'i i'o'n grav'a'n. Li asert'as, ke oni pov'as dir'i neni'o'n ĝust'a'n pri la Bibli'o, se oni ne leg'is ĝi'n kaj ankaŭ ne la Psalm'o'j'n, kvankam pri tiu'j ... Nu, li dir'is, trov'iĝ'as inter ili poem'o'j kun monstr'a agres'em'o. Sed mult'a'j el ili prezent'as ankaŭ bild'o'n pri di'o, kiu est'as nur am'o kaj pardon'o, di'o, kiu ŝajn'e simil'as tiu'n, kiu'n mi hav'as la feliĉ'o'n kon'i, kvankam mi neniam leg'is pri di eĉ unu lini'o'n. Ankaŭ mi fakt'e preskaŭ neni'o'n leg'is el la Bibli'o. Ni do ne rajt'as juĝ'i ĝi'n de'ir'ant'e de la et'a'j gust'um'et'o'j, kiu'j'n ni hav'ig'is al ni pri ĝi. Ĉu mi iam parol'is al vi pri mi'a amik'o Hasan?

– Islam'an'o. Vir'o kun alt'a hom'a valor'o, vir'o kun ver'a dign'o, tuj vid'ebl'a en la si'n'ten'o. Foj'e mi diskut'is kun li pri la Koran'o parol'ant'e pri ĉiu'j abomen'aĵ'o'j, kiu'j, laŭ'dir'e, kuŝ'as en tiu libr'o. Li aŭskult'is mi'n kun si'a kutim'a pacienc'o, kaj kun et'a enigm'a rid'et'o. La rid'et'o ven'is de tio, ke li prepar'is si'a'n respond'o'n, konsider'e al la oft'ec'o, kun kiu li ricev'as simil'a'j'n rimark'o'j'n de hom'o'j absolut'e sen'sci'a'j pri la tem'o. Li agnosk'is, ke tiu'j terur'a'j pec'o'j ekzist'as. Sed li montr'is al mi dokument'o'n, kiu'n li prepar'is, kaj sur kiu li not'is afer'o'j'n admir'ind'a'j'n kaj afer'o'j'n horor'a'j'n ĉerp'it'a'j'n el la sankt'a'j libr'o'j de la divers'a'j religi'o'j: la hebre'a Bibli'o, la Nov'a Testament'o, ktp. El la Bibli'o li pren'is cit'aĵ'o'j'n el la profet'o'j, el la psalm'o'j, el tiu aŭ ali'a libr'o, en kiu'j Di'o aper'as kiel sen'fin'o da tener'ec'o por si'a'j kre'aĵ'o'j, kaj cit'aĵ'o'j'n, en kiu'j Di'o est'as ia terur'a trib'estr'o, kies brak'o sen'hezit'e frap'eg'as tiu'j'n, kiu'j kontraŭ'as li'a'n moment'a'n strategi'o'n (mi dir'as “li”, ĉar tiu bibli'a di'o est'as vir'a, almenaŭ en tia'j ag'ad'o'j). Sam'e pri la Nov'a Testament'o. Se tiu prezent'as simpati'a'n di'o'n en iu'j tekst'o'j, trov'iĝ'as ali'a'j – Hasan montr'is ili'n al mi – en kiu'j tiu “Patr'o” hav'as plej trem'ig'a'n em'o'n sen'kompat'e kaj kvazaŭ ĝu'e sur'tret'i tiu'j'n, kiu'j mal'plaĉ'is al li, aŭ for'pel'i ili'n al plej terur'a sort'o. En la Koran'o est'as sam'e, ambaŭ aspekt'o'j aper'as. Tio memor'ig'as al mi la unu'a'n tag'o'n, kiam mi ven'is ĉi tie'n. Antaŭ ol firm'e decid'i, ĉu vi akcept'os mi'n en terapi'o'n, vi sub'met'is mi'n al test'o, en kiu vi montr'is karton'o'j'n kun grand'a'j simetri'a'j ink'makul'o'j, kaj mi dev'is dir'i, kio'n mi vid'as en ili. Iom kiel, rigard'ant'e nub'o'j'n, oni lud'as vid'i en ili signif'a'j'n form'o'j'n. Vi klar'ig'is, ke ĉiu vid'as en tiu'j makul'o'j mal'sam'a'j'n afer'o'j'n laŭ si'a person'ec'o.

– Nu, ĉu la sankt'a'j libr'o'j ne est'us io simil'a? Ŝajn'as, ke ĉiu'j en'hav'as jen plej'bon'o'n, jen plej'mal'bon'o'n, kaj mult'o'n mez'a'n. Ĉiu, kiu al'ir'as ili'n, trov'as i'o'n por si, de'pend'e de tio, kio li aŭ ŝi est'as, aŭ de'pend'e de la moment'a mens'o'stat'o, aŭ de la kondiĉ'ad'o, per kiu oni muld'is ŝi'n aŭ li'n en la unu'a'j viv'jar'o'j, ekspluat'ant'e la sen'defend'ec'o'n kaj fleks'ebl'ec'o'n de et'ul'o.

– Efektiv'e. Ĝust'e pro tio mi mil'obl'e pli ŝat'as tio'n, kio'n vi rakont'as pri vi'a etern'a amik'o, ol kio'n oni ĝeneral'e dir'as pri Di'o.

– Plezur'ig'as mi'n aŭd'i tio'n. Pli: flat'as mi'n. Sed jen re'e mi'a konscienc'o grumbl'as.

– Ĝi admon'as, ke mi ne stimul'u tiu'n pens'o'voj'o'n en vi, ĉar ĝi konduk'as al antaŭ'juĝ'o. Ĝi rimark'ig'as, ke tiu, kiu'n mi nom'as mi'a amik'o, est'as pri'skrib'at'a jam jar'cent'o'j'n per fraz'o'j, kiu'j perfekt'e traduk'as, kio'n mi vid'is, kio'n mi vid'as aŭ kompren'as je ĉiu ekskurs'o tie'n.

– Ek de la komenc'o mi dir'ad'as al vi, ke la amik'o, kiu'n mi tie vizit'as, hav'as neni'o'n komun'a'n kun la Di'o de la kred'ant'o'j, kiu'j praktik'as religi'o'n. Mi kvazaŭ furioz'as, kiam oni asimil'as la bibli'a'n di'o'n al la lum'a est'ul'o, kiu'n mi renkont'as ali'mond'e. Nu, mi ne est'as honest'a. Fakt'e, ĉef'e ek de kiam mi al'iĝ'is al la religi'a komun'um'o, al kiu mi alud'is, mi kon'as abund'o'n da person'o'j, kiu'j hav'as pri Di'o la sam'a'n bild'o'n kiel mi, kvankam mi neniam kuraĝ'is pri'parol'i kun ili mi'a'j'n nokt'a'j'n ekskurs'o'j'n. Sed eĉ antaŭ ol al'iĝ'i al tiu komun'um'o, mi kon'is simil'a'j'n person'o'j'n, eĉ en mi'a propr'a famili'o. Mi hav'as kuz'in'o'n tre inklin'a'n religi'um'i, kiu leg'as verk'o'j'n pri spirit'a'j afer'o'j kaj simil'aĵ'o'j. Mi sci'as, ke ŝi'a Di'o est'as Di'o kun kor'o, kiu kompren'as, help'as, respekt'as, ag'as diskret'e, las'as liber'a'j kaj neniam sent'as rankor'o'n al iu ajn kre'it'o ... Kial do mi met'as ĉiu'j'n religi'em'a'j'n hom'o'j'n en sam'a'n uj'o'n, prov'ant'e distanc'i mi'n de ili, aŭ ebl'e pli ĝust'e, prov'ant'e net'e disting'i mi'a'n amik'o'n de ili'a Di'o? Tio'n mi far'as de la komenc'o kun vi! Fakt'e tiu manier'o koncept'i Di'o'n, komun'a al mi'a'j tra'viv'aĵ'o'j kaj al tiu'j hom'o'j, est'as dis'vast'ig'it'a en iu'j medi'o'j jam mult'eg'a'j'n jar'cent'o'j'n, ver'ŝajn'e eĉ jar'mil'o'j'n. Mi supoz'as, ke laŭ ŝanc'o oni nask'iĝ'as aŭ ne en famili'o, kiu trans'don'as bild'o'n pri di'o terur'a aŭ pri di'o, el kiu el'flu'as sen'fin'a'j kvant'o'j da am'em'o, da am'eg'o, kaj kiu tro respekt'as la hom'o'j'n por kondamn'i ili'n pro bagatel'o'j.

– Interes'e. Se mi hav'as antaŭ'juĝ'o'n, la kaŭz'o pov'us est'i profesi'a mis'form'iĝ'o. La hom'o'j, kiu'j pas'ig'is si'a'n infan'ec'o'n en famili'o, kie la manier'o koncept'i Di'o'n est'is psikologi'e san'a, hav'as pli mult'a'j'n ŝanc'o'j'n evit'i kompleks'o'j'n, kulp'o'sent'o'j'n, inhib'o'j'n kaj psik'o'somat'a'j'n mal'san'o'j'n, pro kiu'j oni pet'as mi'a'n help'o'n. Mi'a klient'ar'o do ne est'as statistik'e reprezent'a pri la tut'a loĝ'ant'ar'o. Tiu faktor'o ig'as ĝi'n ne'tip'a. La kred'ant'ar'o en ĝi en'hav'as tro'ig'it'a'n proporci'o'n da hom'o'j, kiu'j hav'as pri Di'o mal'san'a'n kompren'o'n. Ekzempl'e mi nun trakt'as vir'o'n, pri kiu mi sent'as mi'n tut'e sen'help'a, ĉar li'a baz'a problem'o est'as lig'it'a al religi'a eduk'ad'o, kaj por tiu'n efik'e tuŝ'i mi est'as sen'rimed'a. Ej! Ni'a inter'parol'o don'as al mi ide'o'n. Ĉu vi konsent'us, ke mi jam nun trans'skrib'u kelk'a'j'n part'o'j'n el ni'a'j dialog'o'j, por ke li leg'u ili'n?

– Se vi ne cit'as mi'a'n nom'o'n, vi pov'as far'i el ili, kio'n vi vol'as, escept'e aŭd'ig'i ili'n ĉe radi'o, aŭ ali'kadr'e, ĉar oni pov'us re'kon'i mi'a'n voĉ'o'n.

– Help'us mi'n montr'i al li, ke ebl'as ali'a manier'o koncept'i Di'o'n, kaj ke ankaŭ tiu est'as plen'e koher'a. Tiu vir'o ne sukces'as evit'i masturb'i si'n, kaj tio'n li sent'as kiel plej terur'a'n dram'o'n, ĉar en'krani'iĝ'is al li, ke tem'as pri abomen'a pek'o, infer'e'n-send'a, kaj ke li brul'os etern'e, se li ne rezign'os tiu'n kutim'o'n. Sed tio est'as al li fizik'e ne'ebl'a. Est'as des pli bedaŭr'ind'e, ke li est'as bon'ul'o, pli honest'a, pli si'n'don'em'a, pli bon'kor'a ol la pli'mult'o. Li'a masturb'ad'o hav'as neniu'n negativ'a'n efik'o'n, des pli, ĉar li ne est'as iu, kiu bezon'as porn'a'j'n bild'o'j'n por ekscit'i si'n. Tia spekt'ad'o hav'us la kritik'ind'a'n efik'o'n, ke ĝi kontribu'us al la sukces'o de fi'a ekspluat'o kaj mal'nobl'ig'o de hom'a'j est'ul'o'j, tio aparten'us al la kategori'o de atenc'o'j al la dign'o de korp'o. Sed kio'n ajn mi dir'as al li, ĉio rest'as sen'efik'a, ĉar li sci'as, ke mi est'as ateist'o; rezult'e mi'a'j opini'o'j pri religi'a'j afer'o'j laŭ li tut'e ne ind'as konsider'o'n. Est'as io tiel simpl'a kaj tiel sincer'a en vi'a manier'o parol'i pri vi'a lum'a amik'o, ke ebl'e tio help'us. Vi'a etern'ul'o ĉio'n pardon'as, ĉu ne?

– Jes. Tiu neniam juĝ'as, neniam kondamn'as. Di al'log'as (simpl'e pro si'a natur'o, ĉio bon'a kaj bel'a est'as al'log'a). Kaj di atend'as. Di atend'as, ĝis oni kompren'os kaj ir'os al di. Kio mal'help'as antaŭ'e'n'ir'o'n al di, tio est'as la ag'o'j, kiu'j kaŭz'as mal'bon'o'n al ali'a'j hom'o'j, aŭ al la kre'aĵ'ar'o ĝeneral'e. Sed se vi'a pacient'o si'n masturb'as, ĉar la kutim'o tro en'radik'iĝ'is en li ek de la adolesk'a'j jar'o'j, mi est'as cert'a, ke mi'a amik'o rigard'as tio'n sufer'o, turment'o, sen'iĝ'o de liber'ec'o, kio di'n ĉiam kor'tuŝ'as, kaj ne fi-ag'o el vid'punkt'o moral'a.

– Se mi pov'us konvink'i li'n pri tio, kia sen'pez'iĝ'o tio est'us! Por li, sed ankaŭ por mi!

– Se vi sci'us, kiel satur'it'a mi est'as de li'a ĉiam'a si'n'kondamn'o. Est'as plej ted'e re'aŭd'i je ĉiu renkont'o, ke li est'as monstr'o, pervers'ul'o, krim'ul'o, ĉar, pli'a'foj'e, li ne sukces'is reg'i si'n ...

Du'dek'tri'a kun'sid'o: Ĉu halucin'o, ĉu atest'o?

– Neni'o special'a, neni'o person'a ĉia'okaz'e. Sed tiu pluv'o, kiu ne halt'as ... Kaj tiu tut'mond'a politik'o, kiu ŝajn'as tiel frenez'a! “Frenez'as la Roman'o'j”, dir'is Obeliks. Kial redukt'i tiu'n juĝ'o'n al nur unu popol'o? Frenez'as la hom'o'j!

– Est'as sufer'ig'e por mi viv'i en du mond'o'j. En ĉi tiu, kun la konstant'a mal'just'ec'o, la mult'a'j sufer'o'j, kaj manier'o kondut'i sam'temp'e mal'saĝ'a, ekscit'a kaj mal'bon'kor'a, kaj en tiu trans'a, kiu'n mi vizit'as preskaŭ ĉiu'nokt'e. La kontrast'o est'as grand'eg'a, kaj mi spert'as ĝi'n kiel dis'ŝir'o'n. Mi vid'as, kio pov'us ekzist'i, kio fakt'e ekzist'as en ali'a dimensi'o, kaj mi vid'as, ke ĉi tie sur ni'a planed'o en ĉi tiu temp'o oni far'as neni'o'n por ating'i la sam'o'n, kvankam ebl'us.

– Mi eĉ ne dub'as, ke oni tio'n ating'os. Mi eĉ pov'as dir'i, ke tio'n mi vid'is. Aŭ halucin'is, se vi prefer'as. Nun'temp'e ni trov'iĝ'as je stadi'o plej primitiv'a. Jar'mil'o'j neces'as, por ke ni tir'u la lecion'o'j'n el ni'a'j erar'o'j. Al mi est'as ver'e strang'e. Kiam mi trov'iĝ'as ĉi tie, mi tra'viv'as moment'o'j'n de sen'pacienc'o, kiel mi ĵus spert'is. Kaj kiam mi est'as tie trans'e, mi vid'as, ke ni'a planed'o progres'as direkt'e al plen'a, lum'a, dis'radi'ant'a feliĉ'o, sed, tut'e simpl'e, je helik'a rapid'ec'o. Ritm'o de helik'o, fakt'e, kiu ne antaŭ'e'n'ir'as rekt'e, kaj kiu jen kaj jen re'ven'as mal'antaŭ'e'n, antaŭ ol re'ir'i la ĝust'a'n voj'o'n, sed tamen, sum'sum'e, progres'as al si'a cel'o.

– Ebl'e. Kiam vi ek'parol'as pri jar'mil'o'j sam'ton'e kaj sam'facil'e, kiel mi parol'us pri hor'o'j kaj tag'o'j, vi ĉiam impon'as al mi. Vi'a temp'o'skal'o est'as io, kio pli'fort'ig'as en mi la sent'o'n – kiu tim'ig'as mi'n – aŭskult'i iu'n, kiu efektiv'e vid'is ali'a'n mond'o'n real'a'n. Mi'a tut'a trejn'iĝ'o, mi'a tut'a spert'o, mi'a tut'a viv'o, fakt'e, ribel'as kontraŭ tiu ide'o. Sed ĝi est'as en mi. Est'as terur'e! Se tio'n oni sci'us ... Sam'e, kiam vi klar'ig'as, ke por vi'a amik'o la etern'ul'o neni'u est'as rid'ind'a, mok'ind'a, eĉ de supr'e kompat'ind'a. La hom'o'j, kun kiu'j mi konstant'e rilat'as – koleg'o'j, parenc'o'j, amik'o'j – oft'eg'e taks'as hom'o'j'n rid'ind'a'j, mok'ind'a'j aŭ kompat'ind'a'j. Kun percept'ebl'a super'ec'a sent'o. Kaj se mi sci'us, ke ili opini'as i'o'n simil'a'n pri mi ... Ĉia'okaz'e, vi sukces'is i'o'n, kio ŝajn'is al mi ne'ebl'a.

– Vi sukces'is akcept'ig'i al mi kiel ebl'a'n, kelk'foj'e eĉ preskaŭ probabl'a'n, la hipotez'o'n, ke ver'a di'o real'e ekzist'as. Mi emfaz'as: ver'a. Di'o tut'e ne simil'a al tiu, pri kiu oni parol'is al mi, dum mi est'is infan'o, kaj kiu'n mi for'ĵet'is, kiel ankaŭ vi, kun intens'eg'a sent'o pri liber'iĝ'o. Mi rifuz'is ĝi'n, ĉar ĝi est'is mal'just'a, ĉar ĝi est'is ne'ver'ŝajn'a, ĉar est'is evident'e, ke la hom'o'j el'pens'is ĝi'n por sekur'ig'i si'n, el'tir'i si'n el si'a tim'o, hav'ig'i al si konsol'o'n aŭ esper'o'n, kiam ĉio ir'as fuŝ'e. Sed la vi'a ...

– Vi cert'e rimark'is, ke mi mal'oft'e dir'as “Di'o”, eĉ se pronom'e mi nom'as di'n “di”. Mi prefer'as nom'i di'n mi'a amik'o la etern'ul'o, mi'a kamarad'o de tie trans'e, aŭ io simil'a, ĝust'e, ĉar la vort'o “Di'o” tro oft'e el'vok'as iu'n tre diferenc'a'n de tiu, kun kiu mi amik'iĝ'is en la ali'a mond'o.

– Sed mi ne dir'is al vi, al kiu komun'um'o mi al'iĝ'is. Vi ne sci'as, kiu di est'as. Ebl'e est'as Alah'o (Allah, se vi prefer'as). Aŭ Ganeŝ'o, la hindu'a di'o, kiu'n oni bild'ig'as kun kap'o elefant'a.

– Nu, kiel ajn vi ĝi'n nom'as, tem'as pri iu di'o. Ĝi hav'as ĉiu'j'n karakteriz'o'j'n de la di'o de teolog'o'j. La diferenc'o est'as, ke, kiam oni leg'as tekst'o'n teologi'a'n, oni dir'as al si: “Est'us bel'e, se tia est'ul'o ekzist'us, sed ne est'as konvink'e, est'as nur rev'o. Teolog'o'j esprim'as si'n kiel infan'et'o'j, kiu'j mis'pren'as si'a'j'n dezir'o'j'n por real'o aŭ kiu'j projekci'as sur ĉiel'o'n la ideal'ig'it'a'n bild'o'n de si'a patr'o.” Agac'as mi'n, ke pri vi mi ne sukces'as dir'i la sam'o'n! Mi ne kompren'as, kial. Est'as humil'ig'e.

– Klar'e! Mi ne kritik'as vi'n. Mi konstat'as nur, ke pro vi la ekzist'o de vi'a di'o aper'as al mi probabl'a. Tio ŝancel'as mi'n.

– Se ĝi ekzist'as, ĉio est'as mal'sam'a. Viv'o hav'us senc'o'n. Eĉ bon'a'n senc'o'n. Senc'o'n kun'met'it'a'n el am'o, pac'o, harmoni'o, simpl'ec'o, just'ec'o ...

– Plus humur'o, fantazi'o, kre'em'o, ĝoj'o. Plus sen'fin'a divers'ec'o, kio est'as riĉ'o. Plus viv'ig'a'j streĉ'iĝ'o'j, kaj konflikt'o'j, kiu'j stimul'as progres'ad'o'n.

– Kiam vi parol'as pri sen'fin'a divers'ec'o, kaj pri konflikt'o'j, vi pens'ig'as mi'n pri demand'o, kiu'n jam de long'e mi vol'us star'ig'i al vi, sed okaz'o neniam prezent'iĝ'is. En tiu sen'fin'a divers'ec'o, kiu, se mi bon'e kompren'is, manifest'as vi'a'n Di'o'n ... Ne. Mi re'vort'ig'u mi'a'n demand'o'n: en tiu ali'a mond'o, kie'n vi tiel facil'e ir'as, ĉu ekzist'as spirit'o'j fundament'e malic'a'j?

– Prav'e vi dir'as, ke la sen'fin'a divers'ec'o manifest'as Di'o'n. Tiel mi sent'as ĝi'n, kiam, decid'int'e ek'flug'i tie'n supr'e'n, aŭ plonĝ'i tie'n profund'e'n, mi trov'as mi'n kvazaŭ en film'o ĉiu'foj'e mal'sam'a. Kia ajn la kadr'o – alt'a mont'ar'o, vic'o'j de vin'ber'plant'o'j teras'e aranĝ'it'a'j sur dekliv'o de'supr'ant'a ĝis blu'a lag'o dum bel'a tag'o aŭtun'a, ocean'o, ŝton'pont'o kun apart'e harmoni'a kurb'o, ekzot'a'j vilaĝ'an'o'j fest'e kostum'it'a'j, kiu'j danc'as rond'e – mi'a sent'o est'as, ke mi vizit'as la bien'o'n de kre'ant'o, kies imag'pov'o est'as laŭ'vort'e sen'lim'a, ke mi mal'kovr'as ĉiu'foj'e nov'a'n aspekt'o'n de Di'o, kiu'n mi'a cerb'o traduk'as en ar'o'n da sens'aĵ'o'j, da bild'o'j, kiu'j ne est'as ekzakt'e di, sed kiu'j di'n esprim'as.

– Jes, mi opini'as, ke mi kompren'as, kio'n vi vol'as dir'i. Vi'a Di'o ne est'as eksplic'it'e tia, sed ĉiu el tiu'j bild'o'j esprim'as unu el ĝi'a'j aspekt'o'j, kiu est'us per si mem ne'esprim'ebl'a. Vi uz'as element'o'j'n bon'e kon'at'a'j'n al vi por traduk'i i'o'n ne'traduk'ebl'a'n. Kaj Di'o est'as la sum'o de ĉio ĉi.

– Vi iom kompren'as, sed ne tut'e. Di'o ja est'as mult'e pli ol la sum'o de tio, kio'n mi pov'as vid'i, di est'as pli mult'obl'ig'o ol adici'o. Sed krom'e tre oft'e mi vid'as afer'o'j'n, kiu'j tut'e ne est'as bon'e kon'at'a'j al mi. Antaŭ ol mi gust'um'is unu'a'foj'e mang'o'n, mi ne sci'is, kiel ĝi gust'as. Nu, tie mi gust'um'is cent'o'j'n da frukt'o'j, al kiu'j neni'o simil'as sur'ter'e. Kaj mi aŭd'is kant'i en lingv'o'j ali'planed'a'j.

– Sed ĉu en tiu sen'lim'a divers'ec'o, kiu konkret'ig'as la sen'fin'a'n riĉ'ec'o'n de vi'a di'o, trov'iĝ'as est'aĵ'o'j, kiu'j vol'as sufer'ig'i, kiu'j vol'as mal'bon'far'i, unu'vort'e malic'a'j?

– Mi ne sci'as, kiel respond'i. Ŝajn'as al mi, ke la aĉ'ul'o'j est'as tiu'j, kiu'j ŝtop'as la pas'o'n de la di'a viv'o. La pli'mult'o el ni tio'n part'e far'as, tiel ke part'o de la mal'bon'o pas'as tra ni. La proporci'o cert'e est'as tre mal'sam'a de person'o al person'o (aŭ ebl'e de best'o aŭ anĝel'o al ali'a). Kaj mi hav'as neniu'n ide'o'n pri tio, kiom da respond'ec'o la koncern'at'o'j hav'as en la ampleks'o de tiu ŝtop'ad'o. Sed vi'a demand'o hav'as senc'o'n. Ekzist'as danĝer'a'j est'aĵ'o'j en tiu ali'a mond'o. Kaj kvankam mi neniam renkont'is eĉ unu, mi pov'as dir'i, ke pri ili'a fakt'a ekzist'o mi efektiv'e sci'as. Komenc'e ja – est'as strang'e, ke mi neniam tio'n rakont'is al vi – la knab'in'o dir'is, ke se mi vol'os re'ven'i al ŝi'a mond'o, mi dev'os protekt'i mi'n por ne far'i mal'bon'a'j'n, danĝer'a'j'n renkont'o'j'n.

– Ŝi dir'is, ke antaŭ ol mi ek'vojaĝ'os, est'os saĝ'e dir'i “preĝ'o'n el tradici'a religi'o”. Tiu'j est'as ŝi'a'j propr'a'j vort'o'j. Ŝi al'don'is, ke tut'e ne grav'as, se la vort'o'j aper'as primitiv'a'j, naiv'a'j aŭ strang'a'j, la ĉef'a afer'o est'as dir'i la preĝ'o'n, en'mens'e aŭ laŭt'e, ĉar tio'n far'ant'e, mi unu'ig'os mi'n kun la mil'o'j da hom'o'j, kiu'j dir'is la sam'a'n preĝ'o'n laŭ'long'e de la histori'o, orient'ant'e si'a'n anim'o'n direkt'e al la plej'alt'o. Al la bon'o. (La preĝ'o, ŝi plu dir'is, ne en'hav'u i'o'n ajn, kio cel'u al'tir'i mal'bon'o'n al iu ali'a; ekzempl'e preĝ'o'j por venk'o super mal'amik'o'j, aŭ por fal'ig'i sur iu'n la koler'o'n de Di'o, ne hav'us la ŝirm'a'n efik'o'n). Ŝi dir'is al mi: “Se vi turn'os vi'n al la bon'o, t.e. se vi'a preĝ'o cel'as, ke vi'a'j ĉiel'a'j alianc'an'o'j help'u vi'n progres'i sur la voj'o al bon'kor'ec'o, don'em'o, humil'ec'o, ver'o, just'ec'o, ktp, vi risk'os neni'o'n, tio kre'os ĉirkaŭ vi tavol'o'n protekt'a'n, vi est'os kvazaŭ en spirit'a skafandr'o, en ne'materi'a kosmonaŭt'a kombine'o, tra kiu neni'u paf'o de mal'bon'a influ'o sukces'os ating'i vi'n.” Mi do tio'n far'as ĉiu'foj'e. Mi re'pens'as al ĉiu'j aspekt'o'j de la bon'o kaj mi dir'as preĝ'o'n, kiu'n oni dir'as en mi'a komun'um'o. Mi ne pens'as pri la fraz'o'j, kiu'j'n mi prononc'as, mi zorg'as nur pri tio, ke mi'a anim'o est'u turn'it'a al la bon'o, ke tiu decid'o preĝ'i est'u manier'o asert'i: “Mi elekt'as la bon'o'n”, “Mi elekt'as la viv'o'n”, “Mi voĉ'don'as por am'o”, sed est'as klar'e, ke ne tem'as pri mi'a person'a bon'o, sed pri la ĝeneral'a bon'o, en'e de kiu la mi'a est'as inkluziv'it'a. Tiu orient'ad'o de la anim'o est'as grav'eg'a. Neces'as cel'i al bon'o, kvankam ni sci'as, ke ni ne ating'os ĝi'n perfekt'e en ĉi tiu viv'o, nek nur per ni'a'j propr'a'j rimed'o'j. Ŝajn'as, ke la ŝirm'a'n efik'o'n efektiv'ig'as la orient'ad'o de la anim'o kaj la fid'o al la ali'mond'a'j help'ant'o'j.

– Tiu'rilat'e mi neniam sukces'is ricev'i kompren'ebl'a'n respond'o'n. Ĉio dis'volv'iĝ'as, kvazaŭ ekzist'us est'ul'o'j, kiu'j vol'as pervers'ig'i ali'a'j'n, for'log'i ili'n for de la voj'o bon'e'n ... Sed la knab'in'o dir'is neni'o'n pri ili, aŭ pli ĝust'e, neni'o'n, kio'n mi'a cerb'o kapabl'is kompren'i.

– Eg'e bedaŭr'ind'e! Supoz'ebl'e, mi'a profesi'a ag'ad'o ĉef'e rilat'as al la efik'o'j, kiu'j'n hav'is sur mi'a'j'n pacient'o'j'n tia'j est'ul'o'j pli mal'pli pervers'a'j, ver'ŝajn'e tra la generaci'o'j kaj tra la influ'a'j ul'o'j en la soci'o. Ej! Kio okaz'as al mi? Jen mi parol'as, kvazaŭ vi'a'j'n cerb'um'aĵ'o'j'n mi pren'us serioz'e!

– Antaŭ unu minut'o vi dir'is, ke vi komenc'as akcept'i, ke mi'a'j ĉiel'a'j aŭ halucin'a'j spert'o'j pov'us signif'i, ke viv'o hav'as senc'o'n. Se vi tio'n akcept'as, kial ne la ali'a'j'n afer'o'j'n, pri kiu'j mi raport'as? Kaj tio, kio'n vi cit'is – am'o, pac'o, harmoni'o, simpl'ec'o, just'ec'o, divers'ec'o – est'as nur eta-et'a part'o de tiu senc'o. Mi pov'us plu al'don'i mult'a'j'n afer'o'j'n, ekzempl'e la sent'o'n est'i, est'i si mem, rajt'i est'i tiu, kiu oni est'as, eĉ se oni est'as eg'e mal'perfekt'a. Ĉiu'j ĉi afer'o'j, tiu indulg'em'a kaj harmoni'a mond'o, reg'at'a de reciprok'a am'o kaj de kre'em'o, est'as paradiz'o.

– La demand'o en'kap'iĝ'is al mi. Tem'as pri aventur'o en ali'a mond'o; “paralel'a mond'o” ĝi'n nom'as la aŭtor'o. La etos'o tie, se ĉio'n konsider'i, mult'rilat'e simil'as tiu'n, pri kiu vi raport'as al mi. Almenaŭ kiom koncern'as la harmoni'a'j'n rilat'o'j'n inter la hom'o'j, la ĝeneral'a'n respekt'o'n kaj bon'kor'ec'o'n, kaj simil'a'j'n alt'e taks'ind'a'j'n kvalit'o'j'n. Mi demand'is al mi, ĉu ne kuŝ'us en tiu fikci'a mond'o la mens'a bild'o, kiu hav'ig'is la kadr'o'n de vi'a'j halucin'o'j. Interes'us mi'n sci'i, kio'n vi dir'us pri tiu roman'o, se vi leg'us ĝi'n. Ĝi pri'skrib'as viv'o'n grand'part'e paradiz'a'n.

– Cert'e al tia viv'o fund'e sopir'as la hom'o'j, vi kiel la ali'a'j. Sed la fund'o de hom'o, tio est'as vi'a fak'o, psiĉjo, vi cert'e kon'as tio'n pli bon'e ol mi.

– Jes, mi kon'as tiu'j'n dezir'o'j'n al mond'o paradiz'a. Mi sent'as ili'n en mi, mi percept'as ili'n en ĉiu'j pacient'o'j. Sed mi ĉiam rigard'is ili'n infan'ec'a'j dezir'o'j, iluzi'a'j, sen respond'a real'aĵ'o.

– Ebl'e dezir'o est'as sign'o. Kio'n ni dezir'as en la viv'o, se ne afer'o'j'n, kiu'j ekzist'as? Vi dezir'as bel'a'n aŭt'o'n, bel'a'j aŭt'o'j ekzist'as. Vi dezir'as manĝ'i bon'gust'aĵ'o'j'n kaj trink'i i'o'n plaĉ'a'n, frand'ind'aĵ'o'j ekzist'as. Vi hav'as seks'a'j'n dezir'o'j'n, abund'as ebl'a'j partner'o'j. Vi dezir'as tiu'n aŭ tiu'n diplom'o'n, stud'o'j est'as organiz'it'a'j por la cel'ant'o'j al la koncern'a titol'o. Ĉio dezir'at'a hav'as respond'aĵ'o'n en la real'o. La dezir'aĵ'o ne nepr'e est'as ating'ebl'a al ĉiu el ni je difin'it'a moment'o, aŭ ĉar ni ne posed'as la rimed'o'j'n por ĝi'n al'ir'i, sed ĝi ekzist'as, eĉ se ekster ni'a ating'pov'o. Neniam tem'as pri neni'o, pri nul'aĵ'o. Se ni dezir'as pac'o'n, am'o'n, sci'o'n, saĝ'o'n, ĝoj'o'n, rid'o'n, amik'ec'o'n, tener'ec'o'n, bel'ec'o'n, ebl'e le kaŭz'o est'as, ke tio ie ekzist'as.

– Ali'a afer'o zorg'ig'as mi'n. Mi dir'is al vi, ke mens'a mal'san'o est'as kontaĝ'a. La mens'a'j procez'o'j de unu person'o pov'as re'eĥ'i en la cerb'o de ali'a, kun kiu tiu rilat'as, kaj en'iĝ'i en ĝi'n. Se ili est'as mal'san'a'j, trans'don'iĝ'as la mal'san'o, sed la invers'o pov'as okaz'i. Iom da tio prezent'iĝ'as en ĉiu sukces'a psik'o'terapi'o: komunik'iĝ'as san'a mens'a funkci'ad'o. La demand'o, kiu'n mi star'ig'as, est'as la jen'a. Kial mi ne est'as kontaĝ'a al vi? Mi hav'as la neces'a'n prestiĝ'o'n, ĉar mi sav'is vi'n, kiam vi est'is plen'e perturb'it'a pro la terur'a traŭmat'a period'o, el kiu vi ĵus el'ir'is. Post tiu long'a mal'just'a mal'liber'ec'o en for'a land'o, nepr'is, ke vi ricev'u psikologi'a'n help'o'n por re'trov'i vi'a'n ekvilibr'o'n. Vi ven'is al mi kaj ni frukt'e kun'labor'is, tiel ke vi sent'as dank'em'o'n al mi. Ceter'e, vi kon'as mi'a'j'n titol'o'j'n kaj respekt'as ili'n, vi ne est'as unu el tiu'j ul'o'j, kiu'j klas'as ĉiu'j'n psik'fak'ul'o'j'n en la sam'a'n kategori'o'n de ĉarlatan'o'j. Vi far'is sur mi'n tio'n, kio'n en psik'analiz'o oni nom'as pozitiv'a trans'ŝov'o. Logik'e mi do dev'us influ'i vi'n. Mi'a raci'o, mi'a kapabl'o mal'implik'i vi'a'j'n sen'senc'a'j'n klar'ig'o'j'n dev'us ag'i. Sed mi klar'e est'as pli influ'at'a de vi ol vi de mi. Tiam ...

– Ĝen'as mi'n ne pov'i help'i al vi, psiĉjo mi'a, ĉar mi vi'n tre'eg'e ŝat'as, kiel vi sci'as, mi hav'as al vi sent'o'n de grand'eg'a dank'o'ŝuld'o. Kaj kvankam vi oft'e incit'as mi'n, ĉar vi prov'as glit'ig'i mi'a'n atest'ad'o'n al intelekt'a diskut'o, ali'flank'e, vi est'as la sol'a person'o, krom mi'a edz'in'o, kun kiu mi pov'as parol'i pri mi'a'j tra'viv'aĵ'o'j. Kaj tio est'as eg'e, eg'e grav'a. Ek de kiam mi komenc'is promen'i en la ali'a mond'o, mi sent'as mi'n plej sol'a. Viv'o est'as tre mal'sam'a por mi ol por la ali'a'j. Sed tio'n mi pov'as dir'i al neni'u. Ĉiu'foj'e kiam mi prov'is, bumerang'is al mi. Kvankam mi sci'as, ke por di neni'u est'as rid'ind'a, mok'ind'a aŭ de supr'e rigard'ind'a, ne est'as amuz'e sent'i, ke tia oni est'as por hom'o'j, eĉ se oni sci'as ili'n mal'prav'a'j. Ankaŭ en mi'a religi'a komun'um'o mi ne kuraĝ'as rakont'i, kio'n mi tra'viv'as. Kiam mi far'is et'a'j'n paŝ'o'j'n tiu'direkt'e, mi tuj vid'is, ke ne prosper'os. La hom'o'j ne dezir'as sci'i la ver'o'n. Strang'e, ĉu ne? Ĝi est'us tiel bon-efik'a al ili!

– Tio don'as al mi ide'o'n. Kial ni ne publik'ig'us ni'a'n dialog'o'n? Ĉio ja est'as sur'bend'ig'it'a.

– Sed se ni publik'ig'os ni'a'j'n inter'parol'o'j'n, la leg'ant'o'j ne pren'os mi'n pli serioz'e ol vi!

– Tio'n vi ne pov'as dir'i. Vi ne sci'as. Hom'o'j est'as tre divers'a'j. Vi'a amik'o ŝat'as divers'ec'o'n, kaj, se mi parol'u vi'a'n lingv'aĵ'o'n, ĝi aranĝ'as la afer'o'j'n tia'manier'e, ke ĉiu hom'o est'as unik'a, sen'fin'e unik'a. Ebl'e do iu nombr'o da leg'ant'o'j pren'os vi'n serioz'e. Aŭ almenaŭ al ili vi mal'ferm'os pri'pens'o-voj'o'j'n, aŭ komunik'os sent'o'j'n, kiu'j influ'os san'ig'e.

– Vi prav'as. Fin'fin'e, al mi est'as egal'e, ĉu mi aper'os mok'ind'a aŭ ĉu oni ne kred'os mi'n. Grav'as, ke ili pov'u kon'at'iĝ'i kun mi'a rakont'o. El ĝi ili far'os, kio'n ili vol'os. Ili est'os liber'a'j front'e al ĝi, kiel mi liber'is front'e al di, kiam ŝpruc'is la mal'am'o dum mi'a unu'a vojaĝ'o tie'n. Ebl'e mi'a atest'o mal'ŝlos'os pord'o'j'n en kelk'a'j anim'o'j.

– Jes, ni far'u tio'n, ni publik'ig'u. Sed ne kun mi'a ver'a nom'o. Ne taŭg'us, ke mi'a'j koleg'o'j trov'u en ni'a dialog'o pretekst'o'n por mok'i mi'n. La stud'o, kiu'n mi publik'ig'os pri la religi'a'j delir'o'j kun kurac'a efik'o, est'os pur'e pri'skrib'a, kaj aper'os kun mi'a nom'o. Tie mi esprim'os mi'n tia'manier'e, ke oni ne diven'os, ke mi iom em'as kred'i vi'a'j'n spert'o'j'n aŭtent'a'j.

– Kompat'ind'a psiĉjo! Kiel facil'e ŝancel'ebl'a vi est'as! Kaj tamen, kiam mi ven'is al vi komenc'e, mi dir'is al mi: “Feliĉ'e mi trov'is fort'ul'o'n. Mi pov'os plen'e apog'i mi'n sur li.” Sed ne ... Pardon'u ... Mi mal'prav'as. Vi est'as ŝancel'ebl'a nur koncern'e la ali'a'n dimensi'o'n. Por vi'a labor'o sur ĉi tiu Ter'o, vi est'as fortik'a, ne'fal'ig'ebl'a, kompetent'a. Jes, jes, ju pli mi pens'as pri ĝi, des pli mi trov'as vi'a'n ide'o'n bon'a. Ĉu ni do lanĉ'u ni'a'n libr'o'n, kiel ŝip'pere'ul'o ĵet'as mar'e'n botel'o'n kun mesaĝ'o? Kiu sci'as, kiu'j'n ĝi traf'os? Ebl'e eĉ trov'iĝ'os hom'o'j, kiu'j re'kon'os si'n en mi'a aventur'o. Mi cel'as: por kiu'j tio ne est'os io fremd'a, sed ĉe kiu'j mi'a'j dir'o'j el'vok'os i'o'n tut'e aŭ part'e simil'a'n, de ili tra'viv'it'a'n. Est'us ne'ver'ŝajn'e, ke nur mi mal'kovr'is tiu'n mond'o'n kaj tiu'n ekster'ordinar'a'n amik'o'n. Se ni publik'ig'os, la libr'o probabl'e bon'far'os jen kaj jen. Dank'o'n pri vi'a ide'o, dank'o'n, psiĉjo.

– Ĉef'e, dank'o'n al vi. Vi efik'is al mi ŝanĝ'e. Mi est'as mal'pli ferm'it'a ol antaŭ'e, ŝajn'as al mi. Ebl'e iom mal'pli mem'cert'a, sed tio est'as progres'o. Ĉu vi sci'as, pri kio mi subit'e rev'as?

Du'dek'kvar'a ... ĉapitr'o

Kar'a Psiĉjo mi'a,

Vi cert'e memor'as la foj'o'n, kiam mi rakont'is al vi mi'a'n sonĝ'o'n pri la dezert'o. Ĝi'n rakont'int'e, mi al'don'is, ke mi ne kuraĝ'as dir'i, kio okaz'is tuj post'e, ĉar vi cert'e definitiv'e rigard'us mi'n ne'kurac'ebl'a frenez'ul'o.

Efektiv'e, dir'i mi ne kuraĝ'us – vi'a rigard'o embaras'us mi'n – sed skrib'i ne star'ig'as problem'o'n, mi do decid'is tio'n far'i. Vi ja esprim'is sci'vol'em'o'n, kaj ŝajn'as al mi, ke vi rajt'as sci'i, pri kio tem'as.

Ne est'as facil'e, sed, nu, hm! ... ek! Mi ĵet'u mi'n en la far'o'n.

Mi vek'iĝ'is el tiu sonĝ'o kun la impres'o, ke iu sav'is mi'n, ke mi est'is sav'it'a el plej dolor'a mort'o pro soif'o kaj el'ĉerp'it'ec'o, sub sen'kompat'a varm'eg'o, far'e de mal'jun'a turban'ul'o, kiu port'is mi'n al grot'o, kaj post'e al oaz'o mir'ind'e bel'a. Se ne est'us sonĝ'o, mi demand'us mi'n, el kie tiu skelet'a grand'aĝ'ul'o ĉerp'is la fort'o'n port'i mi'n, ĉar li aper'is ver'e sen'muskol'a.

Kaj je tiu punkt'o, tuj post la vek'iĝ'o, la afer'o far'iĝ'as frenez'a, des pli, ĉar tio, kio okaz'is, grav'as por neni'u.

Ia en'a voĉ'o, insist'a, ig'is mi'n pren'i paper'foli'o'n kaj skrib'il'o'n. Kaj surpriz'it'e mi ek'skrib'is, kvazaŭ ĉe dikt'ad'o, sen ver'e reg'i mi'a'j'n gest'o'j'n. Ĉu ne tem'as pri fenomen'o kon'at'a en psikiatri'o sub la nom'o “aŭtomat'a skrib'o”?

La tekst'o, kiu'n mi'a man'o produkt'is, sen kontrol'o de mi'a cerb'o est'as la jen'a:

Kiam mi tra'stumbl'is la dezert'o'n,
kiam mi vag'ad'is tut'e sol'a,
kiam mi'n brul'vund'is la soif'o
murd'a,

kiam sub la sun'o mi ne pov'is
spir'i, kaj la sabl'o mi'n sufok'is,
kaj la tut'a kosm'o si'n prezent'is
surd'a,

kiam est'is plu neni'u nord'o,
kiam orient'o est'is sonĝ'a
bild'o sen ekzist'o sen trov'ebl'o
ie,

kiam sek'o'mort'o ĉirkaŭ'ramp'is,
kiam dis'solv'iĝ'is la miraĝ'o'j,
kiam mi stern'iĝ'is el'ĉerp'it'e
tie,

kial do ek'kresk'is tiu'j palm'o'j?
kial mil'petal'e flor'o'j bunt'is?
kial nov'a'font'e ŝpruc'is akv'o
rav'e?

Kies himn'o'n kant'is tiu'j bird'o'j?
kies ombr'o don'is al mi pac'o'n?
kiu mi'n re'lev'is el la stumbl'o
sav'e?

Son'as mi'a dank'o ne'kompren'e,
mort'a mi est'ad'is kaj nun viv'as,
ver'e mi ne ind'is la donac'o'n
de vi,

sed eĉ se neni'u mi'n aŭskult'os,
eĉ se oni taks'os mi'n frenez'a,
mi'a tut'a viv'o est'os laŭd'o
al Di'.

Kiam, el'ir'int'e el kvazaŭ hipnot'a stat'o, mi re'leg'is laŭt'e, kio'n mi, aŭ pli ĝust'e mi'a man'o, ĵus skrib'is, orel'frap'is la ritm'o:

–vvv/–vvv/–v//–vvv/–vvv/–v
tatititi / tatititi / tati // tatititi / tatititi / tati

Kiom da demand'o'j tiu poem'o ŝpruc'ig'as!

Kiu est'as la aŭtor'o? Ĉu iu el la ali'a mond'o, por kiu mi funkci'is kiel ne'konsci'a kaj ne'vol'a medium'o? Se jes, kiu? Kial?

Ĉu produkt'is la tekst'o'n iu nukle'o kuŝ'ant'a en la ne'konsci'a part'o de mi'a psik'o? Ekzist'us en mi ekster mi'a sci'o nerv'o'ĉel'a'j konekt'o'j, sen'rilat'a'j kun mi'a konsci'a intelekt'o, kapabl'a'j verk'i en du minut'o'j tut'a'n poem'o'n, sen ritm'a aŭ gramatik'a fuŝ'o? Part'o de mi'a cerb'o izol'it'a de la ceter'o, kiel komput'program'o funkci'ant'a per si mem?

Tiu tra'viv'aĵ'o star'ig'as fundament'a'j'n demand'o'j'n. Kiu mi est'as? Kio mi est'as? Kiu'j ni est'as? Kio ni est'as, ni hom'o'j viv'ant'a'j sur'ter'e? Kio est'as la ali'a mond'o, la ali'a dimensi'o? Kio est'as la ne'konsci'o? Kio la nerv'a sistem'o?

Mi ne kuraĝ'is pri'trakt'i tiu'n ne'kompren'ebl'a'n spert'o'n kun vi vizaĝ-al-vizaĝ'e, vi kon'as mi'n sufiĉ'e por tio'n akcept'i, kaj sen'kulp'ig'i mi'n.

Supoz'ebl'e vi est'os sam'e perpleks'a kiel mi.

Sed mi pov'as plezur'e emfaz'i, ke la kap'ŝancel'a aper'o de tiu tekst'o en mi'a viv'o hav'is neniu'n mal'favor'a'n efik'o'n sur mi'n. Mi ne kompren'as, pri kio tem'as, nur ke ĝi bon'eg'e traduk'as la etos'o'n de la sonĝ'o. La sol'a efik'o est'is kresk'ig'i mi'a'n mir'o'n rilat'e al ĉio, kio okaz'as al mi.

Ceter'e mi fart'as tut'e bon'e, kaj ankaŭ mi'a famili'o. Mi esper'as, ke est'as sam'e ĉe vi.

Plej amik'e salut'as

vi'a delir'ant'a halucin'at'o

Al'don'aĵ'o: Konfes'o de la sur'bend'ig'int'o

Tiu ĉi libr'o prezent'as la trans'skrib'o'n de sur'bend'ig'it'a seri'o da inter'parol'o'j, kiu'j dis'volv'iĝ'is inter mi, psik'o'terapi'ist'o, kaj unu el mi'a'j pacient'o'j, dum kvin'monat'a period'o. Apart'a'n rol'o'n en ties rakont'o'j lud'as iu, kiu hav'as mult'o'n komun'a'n kun la est'ul'o ... aŭ la imag'at'o ... kiu'n oni en Esperant'o nom'as “Di'o”.

Kompren'ebl'e, ne ebl'as parol'i pri tiu sen uz'i pronom'o'n. “Kial tio'n menci'i?”, vi ebl'e pens'as, “ne est'as problem'o, la regul'o est'as dir'i li; oft'e oni skrib'as Li”. La demand'o tamen star'iĝ'is, ĉar la pacient'o ne akcept'is tio'n far'i. Li ĉiam uz'is ali'a'n pronom'o'n, de li el'pens'it'a'n, kiu'n mi sen'problem'e akcept'is – hom'o'n kun psik'a'j problem'o'j oni ne kontraŭ'dir'u pri ne'grav'a detal'o – sed kiu pov'us aper'i tro strang'a en el'don'it'a verk'o. Mi do decid'is iom perfid'i la aŭtent'ec'o'n de la sur'bend'aĵ'o, kaj uz'i li anstataŭ la strang'a vort'o, kiu'n la parol'ant'o uz'ad'is. Sed kiam mi vol'is tajp'i li, aŭ Li, mi ne pov'is. Mi'a'j fingr'o'j simpl'e rifuz'is. Paraliz'o ten'is ili'n sen'mov'a'j. Ne'kred'ebl'e, ĉu? Nu, pens'ant'e, ke la ide'o, ke Di'o hav'as seks'o'n, pov'us est'i la kaŭz'o de tiu mir'ig'a fenomen'o, mi decid'is tajp'i ĝi. Ve! Sam'a rifuz'o de mi'a'j mov'nerv'o'j: kiom ajn mi pen'is, la fingr'o ne sukces'is traf'i la ĝust'a'n klav'o'n.

Tiam re'ven'is al mi'a memor'o la anekdot'o pri la pastr'o, kiu, psik'e eg'e sku'it'a, trem'ant'e dir'as al koleg'o: “Imag'u! Mi ĵus vid'is Di'o'n!” – “Ha jes, ĉu ver'e?” dir'as la koleg'o, “kiel li aspekt'as?” Kaj la respond'o fal'as, pez'a kiel plumb'o: “Ŝi est'as nigr'a!”

Mi do prov'is tajp'i ŝi. Ne pli prosper'is al mi. La mov'nerv'o'j re'e strik'is. Konstern'it'e, mi long'e medit'is pri tiu strang'a okaz'aĵ'o. Solv'o'j kiel ŝli, li'ŝi, li/ŝi aŭ ri, kiu'j'n kelk'a'j propon'is kiel pronom'o'n ampleks'ant'a'n ambaŭ seks'o'j'n, ne plaĉ'is al mi, ĉar ne tiel parol'is la pacient'o, kies aventur'o'j'n en “ali'a dimensi'o” mi sur'bend'ig'is. Mi tamen eksperiment'e prov'is ili'n, sed sam'e van'e: la paraliz'et'o tuj re'kapt'is mi'a'j'n fingr'o'j'n.

Rest'is nur unu solv'o: uz'i la sam'a'n strang'a'n pronom'o'n, kiu'n la pacient'o konstant'e uz'is dum si'a raport'ad'o. Kiam mi tio'n prov'is, la fingr'o'j – kia sen'pez'iĝ'o! – funkci'is kun ŝat'at'a re'trovit'a normal'ec'o. Sed nur tiam. Ĉar grav'is por mi, ke ĉi tiu verk'o aper'u, mi do decid'is al'pren'i la pronom'o'n uz'at'a'n de la vir'o, kiu asert'as, ke li regul'e rendevu'as kun la etern'ul'o: la pronom'o'n di.

“Sed kio pri la adjektiv'a form'o?” vi ver'ŝajn'e demand'as. Prav'e. La vort'o di'a jam ekzist'as, kun la senc'o ‘rilat'a al Di'o’, ‘de Di'o’. Ĉu ebl'as uz'i ĝi'n posed-adjektiv'e? Nu, en la rakont'o'j de la pacient'o, tio neniam kaŭz'is problem'o'n. Efektiv'e, se oni dir'as, ekzempl'e, di'a vol'o en la senc'o ‘ties vol'o’ tem'as ja pri la sam'a afer'o, ĉar tiu'kaz'e ties signif'us simpl'e ‘de tiu, pri kiu oni ĵus parol'is’, t.e. ‘de Di'o’, ali'vort'e di'a.

Mi esper'as, ke la leg'ant'o bon'vol'e indulg'os tiu'n de'voj'iĝ'o'n de la klasik'a, tradici'a Esperant'o, kiu'n mi eg'e ŝat'as, kaj kiu'n mi prefer'us uz'i. Mi ne pov'is elekt'i. Aŭ mi uz'is la pronom'o'n di, aŭ la trans'skrib'ad'o de la bend'o'j ne pov'is okaz'i. Mi elekt'is la unu'a'n ebl'o'n. Komenc'e kun kulp'a, mal'komfort'a sent'o. Post'e pli liber'e. Mi ja re'pens'is pri mi'a ĉin'a Bibli'o. En ĝi, ĉiu'foj'e, kiam tem'as pri Di'o, la pronom'o ta (‘li’ aŭ ‘ŝi’ en la ĉin'a) est'as skrib'it'a per special'a ideogram'o, kiu est'as la sam'a kiel la normal'a pronom'o, krom per la fakt'o, ke en ĝi la mal'dekstr'a part'o – la t.n. klasifik'il'o – anstataŭ est'i la sign'o por “hom'o” est'as la sign'o por “spirit'o”. Ali'vort'e, ekzist'as almenaŭ unu lingv'o, kiu hav'as apart'a'n pronom'o'n por Di'o. Kial do ne Esperant'o?

Ĉar mi vol'is prezent'i al la publik'o tut'e aŭtent'a'n dokument'o'n, mi konserv'is en la part'o'j, kie mi parol'as, la pronom'o'n de mi uz'at'a'n: ĝi. Mi ne pov'is sekv'i la strang'a'n sistem'o'n de mi'a pacient'o, kaj uz'i sen'seks'a'n pronom'o'n ŝajn'is al mi prefer'ind'e. Kiam mi trans'skrib'is i'o'n de mi dir'it'a'n, for'est'is la strang'a fingr'a paraliz'o, kiu'n ajn pronom'o'n mi uz'is.

Mi esper'as, kar'a leg'ant'o, ke vi al'kutim'iĝ'is al tiu strang'a nov'a pronom'o sam'e rapid'e kiel mi, dum mi aŭskult'is mi'a'n pacient'o'n-amik'o'n.

Di: Ĉi tiu'n pronom'o'n, ĝis nun ne aparten'ant'a'n al la lingv'o Esperant'o, la pacient'o uz'is ĉiu'foj'e, kiam li referenc'is al Di'o. Kiam la sur'bend'ig'aĵ'o'j est'is tajp'at'a'j, io tre strang'a okaz'is al la tajp'ant'o, kiu prov'is korekt'i li'n uz'ant'e, anstataŭ tiu strang'a pronom'o, pronom'o'n lingv'e kutim'a'n. Pri tiu mister'a okaz'aĵ'o vid'u “Al'don'aĵ'o'n: Konfes'o de la sur'bend'ig'int'o”.

tranc'o: La difin'o de tiu vort'o en Piv est'as tro redukt'a kaj ne aplik'iĝ'as ĉi tie. En medicin'o kaj psikologi'o, la vort'o tranc'o est'as uz'at'a por sign'i la apart'a'n konsci'stat'o'n, kiu karakteriz'as hipnot'o'n, kaj ĝi neniel alud'as al okup'ad'o de la korp'o far'e de ali'person'a sen'korp'ig'it'a anim'o, kiel en spirit'ism'o.

Al'don'aĵ'o: Ĉi tiu “al'don'aĵ'o” ne re'trov'iĝ'as en la franc'a el'don'o de la verk'o, simpl'e ĉar en la franc'a ĝi lingv'e ne ebl'us. Esperant'o tiu'rilat'e est'as pli kontent'ig'a lingv'o.

Di'o, psiĉjo kaj mi

Antaŭ'parol'o